-
-
- هزینهی پیشگیری: این گروه، شامل کلیه هزینههایی هستند که برای ایجاد سیستم، فرهنگ و مدیریت کیفیت جهت پیشگیری از وقوع ایرادت در محصولات و خدمات نهایی صرف میشوند. هزینه های طراحی سیستم کیفیت، هزینه های آموزش و هزینه های گزارشگیری در این گروه قابل دسته بندی هستند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
-
- هزینه های بازرسی: شامل کلیه هزینه های کنترلی از قبیل بازرسی و آزمون مواد ورودی به خط تولید، مواد حین تولید و محصولات نهایی، ارزیابی و ممیزی سیستم کیفیت و ارزیابی پیمانکاران میگردد. فعالیتهای ارزیابی برای حصول اطمینان از اجرای طرح‌های مشخص‌شده در بخش طرحریزی صورت میگیرند.
- هزینه های شکست:
الف) هزینه های شکست داخلی[۶۵]: هزینه های شکست داخل درواقع هزینه های نرسیدن به کیفیت در فرایندهای پیشگیرانه است. این هزینه ها در دو گروه زیر دسته بندی میشوند: اول هزینههایی که در داخل سازمان ایجاد میشوند از قبیل هزینه های ضایعات و دورریز، هزینه های اصلاح مواد و قطعات فاقد کیفیت، هزینه های فروش محصول باقیمت کمتر، هزینه های متروک شدن اقلام انبارشده، هزینه های تورم نیروی کار، کنترل و ارزیابی کیفیت و سپس هزینه های مشابه که در داخل سازمان به‌صورت مستقیم پرداخته میشوند.
ب) هزینه های شکست خارجی[۶۶]: هزینه های شکست خارجی شامل آن دسته از هزینههایی هستند که پس از خروج محصول از شرکت به دلیل برآورده نشدن انتظارات مشتریان به شرکت وارد میآید. برخی از هزینه ها عبارت‌اند از هزینه های قطعات و مواد تضمین یا ضمانت کیفیت کالا، هزینه های بازگرداندن محصول، هزینه های تعمیر محصول در دست مشتریان، هزینه های از دست دادن اعتبار در بین مشتریان.
مدلهای مدیریت هزینه کیفیت از دههی ۱۹۵۰ وجود دارند (فیبنگاوم[۶۷]، ۱۹۸۳) و در ۴ گروه ذیل توسعه‌یافته‌اند: [۱۱]
- مدل PAF[68](پیشگیری، ارزیابی و شکست)
- مدل هزینه فرایند[۶۹]
- مدل هزینه-فایده[۷۰]
- مدل تابع زیان تاگوچی[۷۱]
هرکدام از این مدلها برحسب مورداستفاده و محیطی که در آن به کار میروند، نقاط ضعف و قوت خاص خود رادارند (هوانگ و آسپیوال[۷۲]، ۱۹۹۶). [۱۶]
PAF، در شناسایی دلایل مشکلات کیفیتی و مدل هزینه فرایند در مرتبط ساختن هزینه های کیفیت به برنامه ریزی استراتژیک مدیریت ارشد در یک سطح سازمانی، ضعیف عمل میکنند. موسگرو و فاکس[۷۳] (۱۹۹۱) بدین نتیجه رسیدند که مشکلات کیفیتی و دلایل آن‌ها میتوانند توسط همه مدلها به‌جز PAF تعیین گردند.
پلانکت و دیل[۷۴] (۱۹۸۸) به‌نقد مدلهای هزینه کیفیت پرداختند. مدل PAF که در شکل (۲-۱) نشان داده‌شده است از قدیمی‌ترین مدلهای هزینه کیفیت است که توسط فیبنگاوم (۱۹۵۶) توسعه‌یافته است. هزینه های شکست به دو گروه هزینه های شکست داخلی و خارجی تقسیم‌شده‌اند. این مدل یکی از بهترین مدلهایی است که در صنایع خدماتی و تولیدی کاربرد فراوان دارد. در یک مقاله (بمفرد و لند[۷۵]، ۲۰۰۶) از مدل هزینههایی کیفیت PAF در یک کارخانه تولیدکننده کفش استفاده‌شده است و توضیح داده‌شده است که چگونه شرکت از هزینه کیفیت، جهت ایجاد داده برای تصمیم‌گیری استفاده میکند و در انتها این نتیجه گرفته‌شده است که هزینه کیفیت بر روی بهبود عملکرد کسب‌وکار تأثیر فراوانی میگذارد. [۱۱]
شکل ۲‑۱-مدل PAF برای دسته بندی هزینه ها [۱۱]
ارزیابی
پیشگیری
خارجی
شکست
داخلی
دالگارد[۷۶] و همکاران (۱۹۹۲) هزینه های کیفیت را به دو گروه هزینه های مشهود و نامشهود طبقه‌بندی کردهاند. هزینه های نامشهود، هزینههایی هستند که در اثر از دست دادن حسن نیت تولیدکننده یا فروشنده (از دست دادن فروش آیندهی آن‌ها) و یا هزینههایی که ناشی از بیکفایتیهای داخلی است، به وجود میآیند و هزینههایی هستند که نه‌تنها به‌آسانی قابل‌مشاهده نیستند بلکه محاسبه و تخمین آن‌ها بسیار دشوار است. این محققان توصیه میکنند که باید تلاشهایی در جهت درک این مفاهیم برای ارزیابی هزینه کیفیت و بررسی وقوع فعالیتهای مرتبط به آن برای کمینه کردن هزینه صورت گیرد. [۱۲]
هوانگ و آسپینوال (۱۹۹۶) مدلهای گوناگونی از هزینه کیفیت را در عمل مرور کردهاند و نقاط ضعف و قوت هر یک را با یکدیگر مقایسه کردهاند و کاربردهای آنان را در حوزه های مختلف نشان داده اند. [۱۶]
اگر به ابزارها و تکنیکها توجه شود، چرخهی برنامهریزی_اجرا_بررسی_اقدام[۷۷] دمینگ که برای صنایع خدماتی و تولیدی به کار میرود و میتواند برای بهبود فرایندهایی به کار رود که دارای هزینهی بالای عدم تطابق هستند و این کار را با افزایش هزینهی پیشگیری یا هزینه های ایجاد انطباق انجام میدهد. تکنیکهای کنترل فرایند آماری[۷۸] و شش سیگما[۷۹] نیز به‌طور گستردهای در ادبیات کیفیت به‌کاررفته است. شبیهسازی سیستمهای کیفیتی در محیطهای خاص توسط برخی از محققان مانند گاردنر[۸۰] و همکاران (۱۹۹۵)، فریمن (۱۹۹۵)، دیرویتر[۸۱] و همکاران (۲۰۰۲) انجام‌گرفته است. درحالی‌که برخی از این مدلهای دیگر هستند، اصول شبیهسازی شامل تکرار محیط تولید و تخصیص هزینه به عناصر هزینه های PAF هستند.
در مطالعات تجربی، اینتر[۸۲] (۱۹۹۶) فرضیههایی را بررسی کرده است که بیان‌کننده‌ی این مطلب بودهاند که هزینه های انطباق باید در طول زمان افزایش یابند تا هزینه های شکست به‌صورت مستمر با بررسی رفتار سریهای زمانی هزینه های کیفیت کاهش یابند. او بدین نتیجه رسید که کاهش مستمر در هزینه های عدم انطباق (هزینه های شکست داخلی و خارجی) با نگه‌داشتن هزینه های پیشگیری و ارزیابی در سطح اولیه و پایینتر حاصل میگردد. به‌طور مشابه، گوپتا و کمپبل[۸۳] (۱۹۹۵) نیز بدین نتیجه رسیدند که شرکتها با پیادهسازی مؤثر برنامههای هزینه کیفیت میتوانند کیفیت محصولات خود را افزایش دهند درحالی‌که هزینه های کیفیت را کاهش میدهند. در مقالهی آن‌ها روشهایی بیان میگردد که این امر را محقق میسازد. [۲۷، ۲۸]
واپلی و همکاران (۱۹۹۹) به طرح سؤالاتی در مورد ویژگیهای از شرکتها پرداختهاند که بر روی استفاده از هزینه کیفیت در شمال شرقی انگلستان اثر میگذارد. آن‌ها به نتایج جالبی در مورد چگونگی ارتباط هزینه کیفیت با پیچیدگی و میزان مدیریت کیفیت در شرکتها دست یافتند. هزینه کیفیت ۷% گردش مالی و ۱٫۶% فروش خالص میباشد.
هوانگ و آسپینوال (۱۹۹۹) هزینه های کیفیت را در شرکتی بررسی میکردند که تسهیلات ارتباطات از راه دور را تولید میکند. در مطالعات آن‌ها هر دو مدلهای PAF و هزینه فرایند برای بررسی هزینه های کیفیت به کار گرفته‌شده‌اند. باربر[۸۴] و همکاران (۲۰۰۰) هزینه های شکست را در دو پروژهی راهسازی محاسبه کردهاند. آن‌ها در مقالهی خود روش جمعآوری داده و طبقه‌بندی آن‌ها به گروههای قابل‌تعریف و همچنین چگونگی محاسبهی هزینهی هر یک از این گروهها را توضیح داده اند و بیان کردهاند که هزینه ها را نمیتوان بدون تغییرات اساسی در نگرشها و هنجارهای رفتاری در صنایع و بهبود هماهنگ بودن مدیریت در فعالیتهای زنجیره‌ی تأمین ریشهکن کرد.
جوران و گراینا (۱۹۹۸) مدلی را برای هزینه کیفیت در نظر گرفتند که در شکل (۲-۲) نمایش داده‌شده است که با بهره گرفتن از این مدل میتوان پس از بررسی کلیه فرایندها بدین نتیجه رسید که کدام فرایندها باید بهبود و کدام‌یک باید ارزیابی گردند تا هزینهی کل کیفیت حداقل شود. [۸]
شکل ۲‑۲-مدل جوران برای دسته بندی هزینه ها (جوران و گراینا، ۱۹۹۸) [۸]
منحنی هزینه کیفیت، به سه منطقه بهبود، بی‌تفاوتی و ارزیابی تقسیم‌شده است. از متمایزترین ویژگیهای ناحیه بهبود که در سمت چپ تصویر نشان داده‌شده است هزینه های شکست میباشد که بیش از ۷۰% هزینهی کل است درحالی‌که هزینه های پیشگیری کمتر از ۱۰% هزینهی کل میباشد. در چنین حالتی فرصتهایی برای کاهش هزینهی کیفیت کل با بهبود کیفیت انطباق وجود دارد که این امر نیازمند رویکردی برای شناسایی پروژههای خاص بهبود و پیگیری آن‌ها جهت بهبود کیفیت انطباق است؛ بنابراین هزینههایی که به علت کیفیت پایین حاصل میگردند، به‌ویژه هزینه های شکست، کاهش مییابند. منطقهی بی‌تفاوتی در مرکز این شکل قرار دارد. در این ناحیه هزینه های شکست، نصف هزینه های کیفیت است درحالی‌که هزینه های پیشگیری ۱۰% هزینه های کیفیت میباشند. در منطقهی بی‌تفاوتی، هزینه های بهینه به دست میآیند. منطقهی هزینه های ارزیابی در سمت راست شکل قرار دارد و دارای این ویژگی است که در آن هزینه های ارزیابی از هزینه های شکست تجاوز میکنند.
ناوه و هالوی[۸۵] (۱۹۹۹) مدل هزینهی کیفیت را در سطح ملی توضیح میدهند که از ۴ بعد تشکیل‌شده است:
- هزینهی عدم کیفیت ایجادشده در فرایندهای داخل سازمانهای صنایع تولیدی و خدماتی بعلاوه هزینهی پیشگیری و حفظ کیفیت.
- هزینهی عدم کیفیت ایجادشده در ارتباطات میان سازمانها (به‌عنوان‌مثال شرکت A به علت بیکفایتی شرکت B دچار ضرر و زیان میگردد).
- هزینهی عدم کیفیت ایجادشده در فرایندهای موجود در بخش دولتی.
هزینهی عدم کیفیت ایجادشده توسط خدمات و محصولات نامناسب که به شهروندان متحمل میگردد. [۱۵]
مرور بر ادبیات هزینهی کیفیت در زنجیره‌ی تأمین
رامودهین[۸۶] و همکاران در سال ۲۰۰۸ برای اولین بار از هزینهی کیفیت در طراحی زنجیره‌ی تأمین استفاده کردند. آن‌ها مدلی برای زنجیره‌ی تأمین توسعه دادند که از سه بخش تأمین کنندگان، کارخانه‌ها و مشتریان تشکیل‌شده است و هدفش کمینه کردن هزینهی عملیات و کیفیت است. تأمین کنندگان نیز به‌عنوان قسمت اصلی زنجیره در نظر گرفته‌شده‌اند و هزینهی تولید و سایر هزینه های عملیاتی تأمین کنندگان نیز در زنجیره حساب‌شده است. در این زنجیره یک کالا تولید می‌شود که این کالا از مواد اولیهی مختلفی تشکیل‌شده است. درنتیجه، کلیه هزینههایی که در این مدل موردنظر هستند عبارت‌اند از: هزینه تولید که تأمین‌کنندگان باید بپردازد، هزینه های حمل‌ونقل از تأمین کنندگان به کارخانه، هزینهی کیفیت تأمین‌کنندگان، هزینهی تولید کارخانه و هزینهی حمل‌ونقل از کارخانه‌ها به مشتریان. هزینهی کیفیت که آن‌ها در مدل خود بدان اشاره کردند، مربوط به هزینهی پیشگیری و ارزیابی موادی است توسط تأمین کنندگان تأمین میگردد و آن‌ها هزینه های شکست را در نظر نگرفتند. هزینهی کیفیت موجود در مدل آن‌ها، با توجه به درصد خرابیهای موادی که توسط تأمین کنندگان تأمین میگردد، تعیین می‌شود. درنهایت درصد بهینهی خرابیهایی که از هر تأمینکننده برای موادی که عرضه میکند، تعیین می‌شود. درنهایت درصد بهینهی خرابیهایی که از هر تأمینکننده برای موادی که عرضه میکند، تعیین می‌شود. مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیرخطی تک هدفهی آن‌ها توسط نرم‌افزار لینگو حل‌شده است. [۱۹، ۲۰]
این نویسندگان در مقالهی بعد خود صنعت هوافضا را به‌عنوان مطالعهی موردی خود برگزیدند و به طراحی زنجیره‌ی تأمینی پرداختند و دوباره بحث هزینه کیفیت را وارد زنجیره‌ی تأمین کمک میکنند که با توجه به هزینه های عملیاتی و هزینه های عدم انطباق کیفیت، تصمیم گیری نمایند. آن‌ها مدل خود را در صنعت هوافضا پیادهسازی کردهاند، زیرا در این صنعت، کیفیت، نقش کلیدی را بر عهده دارد. مدل غیرخطی آن‌ها به‌وسیله‌ی روش ابتکاری حل‌شده است (آلزامن[۸۷] و همکاران، ۲۰۱۰)[۶۸]
یولگاگ[۸۸] و همکاران (۲۰۰۸)، دو مدل متفاوتی از زنجیره‌ی تأمین را ارائه دادند که هر دو هزینه کیفیت را لحاظ کردهاند. مدل اول پیوسته و مدل دوم گسسته میباشد. مدل اول پیوسته و مدل دوم گسسته میباشد. مدل اول آن‌ها که یک مدل غیرخطی است که سطح کیفیت بهینه را برای هرکدام از تأمین کنندگان و تولیدکنندگان ارائه میدهد. مدل دوم محدودیتهای مدل اول را با معرفی پارامترهای گسسته‌ای برطرف میکند که دارای سطوح کیفیتی مجزا در زنجیره‌ی تأمین هستند. این دو مدل حل‌شده‌اند و نتایج هر مدل ارائه و با یکدیگر مقایسه شدهاند.
لسریواستاوا (۲۰۰۸) نیز از نگاه مدیریتی، هزینهی کیفیت را در زنجیره‌ی تأمین در نظر گرفته است. او عناصر گوناگون هزینهی کیفیت را در نظر گرفته و آن‌ها را در سه گروه (پیشگیری، ارزیابی و شکست) طبقه‌بندی کرده هزینه‌ای که هرکدام از این گروهها در بردارند را نیز محاسبه کرده و از متدولوژی استاندارد تعریف-اندازه گیری-تحلیل-بهبود-کنترل[۸۹] استفاده کرده است. او نتایج تحقیقات خود را در یک زنجیره‌ی تأمین بهداشت و درمان مورداستفاده قرار داده است.
فرانکا[۹۰] و همکاران (۲۰۱۰) هزینهی کیفیت را به‌صورت ضمنی در تابع هدف دوم در نظر گرفته است. مدل آن‌ها، شامل دو تابع هدف بیشینه نمودن سود و کمینه نمودن تولید کالاهای معیوب است که بحث هزینهی کیفیت به‌صورت آشکار موردبررسی قرار نگرفته است.
مرور بر ادبیات به‌کارگیری کیفیت در زنجیره‌ی‌تامین
شرایط رقابتی شرکتها را مجبور کرده است که بر روی ابعاد رقابتی خاصی تأکید بورزند و همه تواناییهای خودشان را به‌کارگیری چنین ابعادی بکار گیرند تا از سایر رقبای خود عقب نمانند. ابعاد رقابتی میتوانند شامل هزینه، کیفیت، تحویل و انعطافپذیری باشند. یکی از عواملی که هر زنجیره‌ی تأمینی به دنبال آن است توجه به کیفیت کل زنجیره است تا در پی آن مشتریان زنجیره‌ی تأمین راضی و خشنود گردند. (رامودهین و همکاران، ۲۰۰۸) [۱۹، ۲۰]
کیفیت را میتوان شایستگی برای استفاده یا حدی دانست که یک محصول میتواند به‌صورت موفقیتآمیزی همه خواستههای مشتری را برآورده نماید. (جوران و همکاران، ۱۹۷۴). بهبود کیفیت عامل مهمی جهت دستیابی مزیت رقابتی شرکتها میباشد که امروزه دنیای رقابتی بسیار بدان توجه میگردد (تلیس و جانسون[۹۱]، ۲۰۰۷). [۸]
پژوهشهای زیادی به موضوع کیفیت توجه کردهاند و آن‌ها به دنبال این موضوع بودهاند که با توجه به پیچیدگی زنجیره‌ی تأمین کیفیت را در آن حفظ نمایند. محققان به دنبال عواملی بودهاند که بتوانند کیفیت را در زنجیره‌ی تأمین حفظ کنند و آن را ارتقاء دهند. هماهنگی زنجیره‌ی تأمین[۹۲] (براس[۹۳] و همکاران، ۲۰۰۳؛ لوکامی[۹۴] و همکاران، ۲۰۱۰؛ چاو[۹۵] و همکاران، ۲۰۰۹؛ ژو[۹۶] و همکاران، ۲۰۰۷)، کاربرد تکنولوژی (انگلاس[۹۷]، ۲۰۰۵؛ ویبلمن[۹۸] و همکاران، ۲۰۰۸؛ شیفر[۹۹]، ۲۰۰۶؛ مرادیان، ۲۰۰۸)، مدیریت ریسک (تانگ[۱۰۰] و همکاران، ۲۰۰۶؛ کنبلات[۱۰۱] و همکاران، ۲۰۰۸؛ وو[۱۰۲] و همکاران، ۲۰۰۹) و تضمین قابلیت اطمینان[۱۰۳] (توماس[۱۰۴]، ۲۰۰۲؛ شن و همکاران، ۲۰۰۸؛ لین[۱۰۵]، ۲۰۰۹) از جمله عناصری هستند که برای بهبود مستمر کیفیت زنجیره‌ی تأمین در نظر گرفته‌شده‌اند.
