برخورد اثر بخش با محیط
۲-۳- مروری بر پیشینه تحقیق
برای شناخت بهتر مساله تحقیق محقق نیاز دارد با مراجعه به سابقه تحقیق در زمینه موضوع و مساله ای که برای تحقیق انتخاب نموده است ، آگاهی خود را گسترش داده تا بتواند در پرتو آگاهی بدست آمده مساله تحقیق و متغیرهای خود را تعریف و محدود نماید و کرانه های آن را مشخص سازد . این امر او را کمک می کند تا تحقیقات خود را در راستای مجموعه پژوهشهای هم خانواده ای قرار دهد که قبل از او انجام گرفته است . این کار محقق را با دستاوردهای دیگران هماهنگ می کند (خاکی ، ۱۳۸۴).
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۲-۳-۱- پیشینه داخلی تحقیق
با مطالعه و بررسی منابع و مراجع اصلی موجود ( کتب ، مقالات و پایان نامه ها ) ، تا کنون تحقیقی با این عنوان و تحت این موضوع صورت نپذیرفته است ، لذا از این حیث، جدید بودن و اهمیت انجام دادن این تحقیق نمایان می گردد .اما در رابطه با ابعاد چارچوب نظری تحقیق یعنی ارزیابی عملکرد و کلاس جهانی سازمانها مطالعاتی صورت گرفته که در ذیل به برخی از آنها به اختصار می پردازیم :
۲-۳-۱-۱- تحقیقات در زمینه ارزیابی عملکرد سازمانها
آقای محسن حاجی مزدارانی کارشناس ارشد مدیریت آموزشی به تحقیقی با موضوع ” بررسی ارزیابی عملکرد اداره کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران براساس مدل EFQM” در سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰ پرداخته است .
روش انجام پژوهش به صورت میدانی وابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد منتشر شده توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق: معاونین، رؤسای ادارات ، رئیس گروه ها وکارشناسان مسئول ستادی این اداره کل آموزش و پرورش بوده که تعداد آنها جمعا ۱۰۵ نفر می باشد و بعلت محدود بودن آمار جامعه، جامعه به عنوان نمونه در نظر گرفته شده است. تکنیک آماری مورد استفاده در این تحقیق، آمار توصیفی در نظر گرفته شده است .
در این پژوهش به ۹ بُعد از معیارهای مدل تعالی سازمانی کیفیت اروپا و ۸ بُعد از ابعاد مدیریت کیفیت فراگیرشامل: نتیجه گرائی، مشتری مداری ،رهبری و ثبات در مقاصد ، مدیریت بر اساس فرایندها و واقعیات ، مشارکت و توسعه منابع انسانی ، یادگیری و نوع آوری و بهبود مداوم ، شراکتها، مسئولیتهای اجتماعی در اداره کل آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران پرداخته شده که با توجه به نتایج به دست آمده ، بیشترین و کمترین میزان عملکرد (امتیاز کسب شده) توسط سازمان به ترتیب در معیارهای: نتایج جامعه ۹۴% و نتایج مشتریان ۲۷% بوده است. با وجود این که کمترین درصد عملکرد در حوزه نتایج و آن هم مربوط به معیار نتایج مشتریان بوده ،میزان امتیاز کسب شده و نهایتاٌ درصد عملکرد در این حوزه (۴۸٫۱۸% = نتایج ) کمتر از حوزه توانمند سازها (۶۷٫۵%=توانمند سازها ) می باشدو همچنین درصد عملکرد این سازمان ( اداره کل ) با دارا بودن ۵۷۸٫۵۳ امتیاز از ۱۰۰۰ امتیاز این مدل ،۵۷٫۸۵% می باشد.
تحقیقی با عنوان ” ارزیابی عملکرد راهبردی بانکها “ توسط آقای علیرضا مؤتمنی و همکاران انجام گرفته که در مطالعات مدیریت راهبردی در سال ۱۳۸۹ به چاپ رسیده است .
هدف از این مقاله ارائه یک روش تصمیم گیری چند معیاره فازی برای ارزیابی عملکرد بانکها و موسسات مالی و اعتباری است. در این تحقیق با بهره گرفتن از نظر خبرگان و مطالعات کتابخانه ای معیارهای ارزیابی عملکرد بانک ها در دو سطح مالی و غیرمالی برای سه بانک احصاء شده و سپس با بهره گرفتن از روش Fuzzy AHP معیارها وزن دهی و در نهایت بانک ها به روش TOPSISرتبه بندی شدند .
با توجه به نتایج به دست آمده، عملکرد غیرمالی نسبت به عملکرد مالی از اهمیت بالاتری برخوردار است. در ارزیابی عملکرد مالی، معیار سهم منابع از نظر اهمیت، رتبه اول و معیارهای سودآوری و بازده دارایی ها در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در ارزیابی عملکرد غیرمالی، معیار قیمت گذاری از نظر اهمیت در رتبه اول و معیارهای کیفیت خدمات و بانکداری الکترونیک در رتبه های بعدی قرار گرفتند . نتایج نشان میدهد که به صرف داشتن عملکرد مالی خوب نمی توان انتظار داشت که در کل، عملکرد بانک بهبود یابد. حال آنکه در کشور عمدتاً ارزیابی عملکرد بر اساس معیارهای مالی صورت گرفته و به معیارهای غیرمالی کمتر توجه شده است.
پژوهشی با عنوان “بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهسازی نیروی انسانی در ستاد مرکزی ناجا “ توسط آقایان آرش حبیبی ( مدرس دانشگاه ) و محمد رضا ضابط در سال ۱۳۹۰ صورت پذیرفته است.
در این پژوهش هدف بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهسازی نیروی انسانی در ستاد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا) است . به این منظور پس از شناسائی عوامل موجد بهسازی نیروی انسانی و سپس شناسائی مولفه های ویژه هر یک از این عوامل در ستاد ناجا، اثر ارزیابی عملکرد بر هر یک از این مؤلفه ها مورد تحلیل قرار گرفته است . براساس نتایج بدست آمده ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا بر انگیزش، رضایت، گرایش به آموزش و ماندگاری کارکنان تاثیر دارد اما بر خلاقیت و نوآوری نیروی انسانی تاثیر ندارد.
۲-۳-۱-۲- تحقیقات در زمینه کلاس جهانی سازمان ها
سعادتی در سال۱۳۹۱ در تحقیقی با عنوان ” بررسی نقش الکترونیکی شدن فعالیت های تولیدی برای دستیابی به کلاس جهانی سازمانها “ به بررسی این موضوع در شرکت ایران خودرو خراسان پرداخته است .
در این راستا پس از تعیین متغیر های مستقل ( شامل مدیریت ارتباط با مشتری به صورت الکترونیکی ، زنجیره تامین الکترونیکی و کانبان الکترونیکی ) و متغیر های وابسته ( شامل افزایش کیفیت محصول ، افزایش انعطاف پذیری و کاهش هزینه های عملیاتی ) ،با تنظیم پرسشنامه و توزیع بین کارشناسان و مدیران ایران خودرو خراسان و در نهایت تجزیه و تحلیل های آماری ، به ارتباط مثبت ومعنادار بین الکترونیکی شدن فعالیتهای تولیدی ودستیابی سازمانها به کلاس جهانی پی برده شد .
پژوهشی تحت عنوان “بررسی نقش مدیریت دانش در سازمانهای تولیدی برای رسیدن به کلاس جهانی” در سال ۱۳۹۰ توسط آقایان حسن فارسیجانی و حسن سینگانی در مجله مطالعات مدیریت راهبردی دانشگاه شهید بهشتی به چاپ رسیده است .در این تحقیق ضمن بررسی ارتباط و همبستگی بین مؤلفه های مدیریت دانش و کاهش هزینه، افزایش کیفیت و نوآوری و بهبود مستمر و تأیید این ارتباط از طریق آزمون فرضیه های تحقیق به این نتیجه رسیده اندکه :
تعامل اجتماعی بین کارکنان، نوآوری، اعتماد بین کارکنان، انگیزش بین کارکنان و حمایت مدیریت دربخشهای: مدیریت تغییر، مدیریت توسعه محصولات، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریت مشتری، مدیریت تأمین کنندگان، مدیریت راهبردی، مدیریت تحویل، مدیریت مالی و کنترل ریسک و توسعه و مدیریت منابع انسانی می تواند باعث کاهش هزینه، افزایش کیفیت و نوآوری و بهبود مستمر گردد.
بنابراین می توان نتیجه گرفت مدیریت دانش در سازمان های تولیدی برای رسیدن به سطح بالای کلاس جهانی نقش بسزایی را دارد. پیاده سازی مدیریت دانش از لحاظ سازمانی و نوع فناوری و منابع انسانی میتواند فضای مناسبی برای رشد و شکوفایی صنعتی ایجاد نماید و این آگاهی می تواند در رسیدن به کلاس جهانی کمک کند و سازمان را در بازار رقابت جهانی موفق تر گرداند.
پژوهشی با موضوع ” طراحی مدل توسعه ویژگیهای سازمانی برای دستیابی به کلاس جهانی “ توسط دکتر حسن فارسیجانی وسید هادی میر قادری در سال ۱۳۸۶ مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. با جمع آوری داده ها و آزمون فرضیه تحقیق پی بردند که بر اساس مدل منتج از این تحقیق، سازمانهای کشور ما جهت الگوبرداری از سازمانهای کلاس جهانی با سه دسته از ویژگیها روبرو هستند.
الف) ویژگیهای بسیار مهم که عبارتند از تکنولوژی مدرن، چشم انداز روشن، فرهنگ کیفیت فراگیر،فرآیندهای کارا.
ب) ویژگیهای مهم که عبارتند از: یکپارچگی پویای شبکه زنجیره تأمین، تقدم کارکنان،بهبود مستمراز طریق یادگیری مداوم، ساختار سازمانی مبتنی بر تیم، مشارکت با مشتریان، سیستم شناسایی نتایج مثبت و پاداش دهی به آنها.
ج) ویژگیهای کم اهمیت: حضور الکترونیکی در عرصه جهانی، مسئولیت اجتماعی جدید، ساختار سازمانی مجازی، مسئولیت نسبت به محیط زیست و اکولوژی.
با بهره گرفتن از مدل توسعه ویژگیهای سازمانی می توان به سازمانهای ایرانی توصیه نمود برای تبدیل شدن به سازمانهای کلاس جهانی ( (WCOجهت موفقیت در فضای تجاری مهیا شده بوسیله سازمانهای تجاری جهانی (WTO) می بایست در فاز اول بر ویژگیهای گروه الف تمرکز نموده و چشم اندازی روشن از مسیر حرکت خود تدوین نمایند و بر اساس این چشم انداز، فرآیندهای خود را بهبود بخشند و تکنولوژی های نوین را بکار گیرند و در بخش نرم سازمان به اشاعه فرهنگ کیفیت در سطح سازمان خود بپردازند.
پس از حصول موفقیت در ایجاد ویژگیهای گروه الف و کسب امتیازات لازم در این جنبه ها، می توان در فاز دوم با تمرکز بیشتر به ویژگیهای گروه ب پرداخت و با ساختاری مناسب به ارتقاء سطح خدمت دهی و یکپارچگی هر چه بیشتر با گروه های مختلف ذینفعان شرکت همت گمارد و به حرکت توسعه ای شرکت تداوم بخشید . در ادامه سازمان می بایست در فاز سوم به عواملی توجه شود که تا این مرحله کمتر به آنها پرداخته بود. عواملی نظیر مسئولیت اجتماعی، مسائل زیست محیطی و بهره گیری از فضای الکترونیکی.
“بررسی نقش مدیریت کیفیت برای رسیدن به کلاس جهانی و ملحق شدن بهWTO “ عنوان مقاله ای از حسن فارسیجانی و امیر حسین عبدالکریمی در سال ۱۳۸۵ می باشد که در این تحقیق فعالیتهای انجام شده در مرکز مطالعات کلاس جهانی را مورد بررسی قرار داده و ضمن استفاده از متدولوژی مصاحبه با کارکنان بخش تولیدی بیش از ۱۸ شرکت بزرگ داخلی وخارجی به تحقیق پرداخته است . در این مقاله موضوع استراتژیک و انعطاف پدیری بدون طراحی مورد بررسی قرار گرفته است، که می تواند تحت تاثیر عوامل محیطی متغیر باشد .
تولیدکنندگان همیشه به دنبال افزایش عمر محصولات و تنوع کمتر بوده اند ودر بازار پویا اقتصادی کنونی مصرف کنندگان همواره خواستار تنوع بیشتر از محصولات حتی با طول عمر کمتر می باشند و درنتیجه سازمانهایی که توانسته اندخود را با انتظارات و نظرات مشتریان تطبیق دهند یعنی سازمانهای کلاس جهانی وسازمانهایی که قابلیت تولید در کلاس جهانی با استراتژی و طراحی کلاس جهانی ، می توانند در زمره شرکتهای موفق قرن ۲۱ قرار گیرند.
محققین در این پژوهش باآزمون فرضیه ها به این نتیجه رسیده اند که عوامل کلیدی کلاس جهانی در فضای تجارت جهانی ایجاد صرفه جویی در هزینه ، پاسخگویی به موقع ، ارائه خدمات متفاوت به مشتری و مدیریت منابع است و تنها تولید کنندگان در کلاس جهانی و با مدیریت کلاس جهانی می توانند محصولاتی با مزیت رقابتی مناسب ایجاد کنند تا بتواند در فضای تجاری قرن ۲۱ به طور موفق حضور داشته باشند .
۲-۳-۲- پیشینه خارجی تحقیق
مورینو ودیگران[۱۰۷] ، در مقاله ای تحت عنوان ” مدلی برای پیاده سازی تولید در کلاس جهانی “ در سال ۲۰۱۲ به تحلیل طرحی نوآورانه مبتنی بر بهبود مستمر که منجر به حذف و کاهش اتلاف و هزینه های تولید از طریق درگیر نمودن سایر واحدها و سطوح سازمان می شود پرداخته اند و در این مقاله ، پیاده سازی دو رکن اساسی ، یعنی راهنمای هزینه و مکان سازمان مورد توجه قرار گرفته است .
در سال ۲۰۱۲ “هلیم و دیگران[۱۰۸] ” در مقاله ای به بررسی شاخصهای اساسی برای پیاده سازی موفق تولید در کلاس جهانی پرداخته و در این راستا از دو مدل ISM [۱۰۹] وIRP [۱۱۰] استفاده نموده است . در این بررسی ، با مقایسه دو مدل نشان می دهد که مدل IRP به علت داشتن یک گام بیشتر نسبت به مدل ISM و در نظر گرفتن روابط بین عوامل حیاطی موفقیت و شاخص های عملکردی قابل اندازه گیری ، از قدرت بیشتری در تجزیه و تحلیل اطلاعات برخوردار است .
جمع بندی تحقیات انجام شده
پیشینه تحقیقات انجام شده که در زمینه موضوع تحقیق در مطالب فوق به آنها اشاره گردید، بصورت مختصر در جدول (۲-۲) جمع بندی شده است .
جدول ۲-۲- جمع بندی تحقیقات انجام شده در زمینه موضوع تحقیق
ردیف
موضوع
سال
محقق / محققان
نتایج
