جدول (۴-۲): آزمون بارتلت و شاخص KMO برای بررسی کفایت نمونه ۴۷
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
جدول (۴-۳): اشتراک اولیه و اشتراک استخراجی ۴۸
جدول (۴-۴): اشتراک اولیه و اشتراک استخراجی بعد حذف عوامل ۴۹
جدول (۴-۵): مقادیر ویژه و واریانس عامل ها ۵۰
جدول (۴-۶): ماتریس پس از چرخش واریکماس ۵۱
جدول (۴-۷): دسته بندی متغیرها ۵۲
جدول (۴-۸): راهکارهای مدیریتی ارتقا و توسعه ورزش همگانی ۵۳
جدول (۴-۹): متغیرهای مرتبط با راهکارهای فرهنگی ارتقا و توسعه ورزش همگانی ۵۳
جدول (۴-۱۰): راهکارهای مرتبط با زیر ساخت ها و امکانات ارتقا و توسعه ورزش همگانی ۵۴
جدول (۴-۱۱): متغیرهای مرتبط با راهکارهای آموزشی ارتقا و توسعه ورزش همگانی ۵۵
جدول (۴-۱۲): راهکارهای پژوهشی ارتقا و توسعه ورزش همگانی ۵۵
جدول (۴-۱۳): راهکارهای اقتصادی ارتقا و توسعه ورزش همگانی ۵۶
فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
نمودار (۴-۱): وضعیت سنی شرکت کنندگان در مطالعه ۴۱
نمودار (۴-۲): وضعیت تحصیلی شرکت کنندگان در مطالعه ۴۲
نمودار (۴-۳): میزان ورزش روزانه آزمودنی های تحقیق ۴۲
نمودار (۴-۴): سابقه حضور در تیم شرکتکنندگان در تحقیق ۴۳
نمودار (۴-۵): سطح عضویت در تیم شرکت کنندگان در تحقیق ۴۳
نمودار (۴-۶): کسب درآمد از ورزش بانوان شرکت کننده در تحقیق ۴۴
نمودار (۴-۷): وضعیت کسب درآمد از ورزش بانوان شرکت کننده در تحقیق ۴۴
نمودار (۴-۸): میزان درآمد ماهیانه شرکت کنندگان در تحقیق ۴۵
نمودار (۴-۹): میزان هزینه ماهیانه شرکت کنندگان در تحقیق برای ورزش ۴۵
نمودار (۴-۱۰): نمودار Scree برای مقادیر ویژه ۵۰
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی راهکارهای ارتقا و توسعه ورزش همگانی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان بود. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی بود و با توجه به ماهیت موضوع، به روش توصیفی – تحلیلی و بصورت میدانی اجرا شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی محتوایی آن از طریق نظرات هشت تن از اساتید خبره و روایی سازه آن از طریق تحلیل اکتشافی مورد تایید قرار گرفت. پایایی درونی پرسشنامه نیز با توزیع ۵۰ پرسشنامه و با بهره گرفتن از آزمون آلفای کرونباخ ۸۶/۰ بدست آمد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل ۷۰۰۰ دانشجوی دختر دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمان در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ بود که از میان آنها با توجه به جدول مورگان تعداد ۳۷۰ دانشجو به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. از آمار توصیفی برای توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی و از آزمون تحلیل عاملی برای دسته بندی و تعیین اولویت راهکارهای ارتقا و توسعه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که در میان راهکارهای مدیریتی افزایش سرانه ورزشی افراد، در میان راهکارهای فرهنگی، تبلیغات در راستای اصلاح دید جامعه نسبت به ورزش بانوان، در میان راهکارهای مرتبط با زیر ساختها و امکانات، تامین فضای ورزشی مناسب بانوان، در میان راهکارهای آموزشی، برگزاری سمینار آموزشی مرتبط با ورزش شهروندی، در میان راهکارهای پژوهشی، پژوهش در تعیین علایق و نیازهای ورزش بانوان، در میان راهکارهای اقتصادی، اختصاص ردیف بودجه جداگانه سازمانها برای ورزش بانوان در اولویتهای اول قرار گرفت.
کلمات کلیدی: ورزش همگانی، بانوان، توسعه، راهکار
فصل اول:
طرح تحقیق
۱-۱- مقدمه
ورزش با سرشتی بسیار پرنفوذ، تقریبا بر همه جنبه های زندگی روزمره ما اثر میگذارد. ورزش با داشتن جایگاه رفیع در جامعه، دو جنبه مثبت و منفی را دارد. ورزش به عنوان محلی برای ایجاد دگرگونیهای اجتماعی قدرتی باور نکردنی دارد. ورزش میتواند به شکل دادن و دائمی ساختن بسیاری از ارزشهای اجتماعی که بسیار مورد توجه هستند کمک کند. این گونه ارزشها مشتمل بر سختکوشی، از خودگذشتگی، رعایت حقوق دیگران، رعایت قوانین حاکمه، بازی منصفانه، وفاداری، تعهد، قابلیت اعتماد و نظم شخصی است، ورزش میتواند به پایداری افراد و به طور کلی ثبات جامعه یاری رساند. امروزه ورزش ابزاری برای ارتقای سطح رفاه و آسایش و همچنین راهی برای تقلیل استرسها و عوامل خطرزای تندرستی در آحاد جامعه است. ورزش شامل همه اشکال فعالیت بدنی به صورت مشارکت سازمان یافته یا تصادفی برای بروز یا بهبود زیبندگی جسم و آسایش روان، ایجاد روابط اجتماعی یا دستیابی به نتایج در جریان رقابت در همه سطوح تعریف شده است (حیدری ۱۳۹۰، ۱۲).
توسعه و اعتلای تربیتبدنی و ورزش در جامعه ما منوط به تحول سازنده و مثبت در برنامههای جاری ورزشی است (منظمی ۱۳۹۰،۱۶۸-۱۵۱). قرن بیستم قرن ورزش همگانی و تفریحی است (گرگینو ۲۰۰۱، ۱۹۴-۱۷۳). ورزش همگانی معادل کلمه انگلیسی ورزش برای همه[۱] و ورزش عمومی[۲] است. معمولاً به فعالیتهای ورزشی اطلاق میشود که جنبه تفریحی داشته و بدون توجه به نتیجه آن انجام شود.
در بعضی از منابع واژه مشارکت کلان[۳] را معادل ورزشهای همگانی میدانند (برنامه توسعه راهبردی ورزش قم، ۱۳۸۹، ۵). بر اساس تعاریف کلاسیک، ورزشهای همگانی فعالیتهایی را در بر میگیرد که شکلی از فعالیتهای جسمی یا حضور منظم در فعالیتهای جسمانی است که سلامت بدن و روان را بهبود بخشد، روابط اجتماعی را شکل دهد و یا منجر به نتایج مثبت شود (مول ۱۹۹۷، ۸۷).
حیدری (۱۳۹۰) ورزش همگانی را هر فعالیت ورزشی میداند که پرداختن به آن بدون در نظر گرفتن سن، جنس، توانایی و وابستگی اجتماعی امکان پذیر باشد و پرداختن به آنها غالبا نیازمند آموزشهای ویژه یا طولانی مدت نباشد و معمولا با کمترین امکانات و در فضاهای عمومی قابل انجام باشد. ورزشهای تفریحی که مترادف با ورزشهای همگانی است، پرداختن به مجموعهای از فعالیتهای ورزشی ساده، کم هزینه، بدون رسمیت، فرح بخش و با نشاط است که فرصت و امکان شرکت در آنها برای همه افراد وجود داشته باشد. ورزشهای همگانی و تفریحی در قالب پنج فعالیت و برنامه جداگانه و مرتبط با هم اجرا میشود که عبارتند از ورزش آموزشی، ورزش غیررسمی، ورزش درون بخشی، ورزش برون بخشی و ورزش باشگاهی (مول ۱۹۹۷، ۹۷). علل مختلفی منجر به عدم شرکت بانوان در ورزش همگانی می گردد. راهکارهای زیادی جهت رفع این موانع و ارتقا ورزش همگانی وجود دارد. در تحقیق حاضر به دنبال شناسایی راهکارهای موثر در ارتقا و توسعه ورزش همگانی در بین دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان با بهره گرفتن از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و از دیدگاه دانشجویان هستیم.
۱-۲- بیان مسئله
امروزه در میان صاحب نظران دیگر بحث اهمیت و ضرورت ورزش و توجیه آن برای مردم مطرح نیست، بلکه برنامه ریزی و سرمایهگذاری در این امر به منظور ارضای نیازهای اجتماعی به عنوان ضرورتی اجتنابناپذیر درآمده است. در ورزش کشور نیز، به طور کلی نتایج پژوهشهای انجام شده نشان داده است که فقدان سیاست، خط مشیهای راهبردی، عدم هماهنگی بین مجموعه نهادها، سازمانها و دستگاه های اجرایی مرتبط با ورزش، ناکافی بودن منابع مادی و انسانی در حوزه های مختلف ورزشی و بعضاً انجام کارهای موازی و عدم نظارت کافی بر فعالیتهای ورزشی از جمله مهمترین نارساییهای ورزش کشور محسوب میشوند (برنامه توسعه راهبردی ورزش قم ۱۳۸۹، ۵).
ورزش به معنای رایج امروزی نمودی نو است که در آن ورزش همگانی قویا مورد توجه قرار گرفته است. ارتقاء سلامتی جامعه در بطن توسعه و ترویج ورزش همگانی قرار داد. ورزش همگانی به عنوان یکی از پدیده های جامعه مدرن، همواره مورد تقاضای شهروندان بوده است. دولتها و موسسات عمومی نیز برای برآورده کردن این تقاضاها به عنوان حقوق شهروندی، امکانات متناسبی را عرضه میکنند. در ایران احداث ایستگاههای ورزش همگانی در شهرهای بزرگ و کوچک برای پاسخ به این خواست یا ایجاد چنین تقاضایی است. اما مشاهدات ساده نشان میدهد که استفاده از این امکانات آن طور که انتظار میرود مورد استقبال قرار نگرفته است. به عبارت دیگر و به زبان جامعه شناختی، شرایط اجتماعی امکان دستیابى یا استفاده از امکانات ورزش همگانی آنچنان که انتظار میرود فراهم نشده است (سعیدی ۱۳۹۰، ۱۳۲).
در طی سالهای اخیر، کاهش تبعیض جنسی و تاثیر حرکت آزادی خواهانه زنان، اکنون اجازه میدهد که زنان بیشتر در فعالیتهای خارج از خانه شرکت کنند. باید اشاره کرد که زنان نیز به مثابه مردان به همراه کسب درآمد و خودارزشی، از مشکلات بدنی و روانی کار بی نصیب نماندند و آنان نیز تحت تاثیر این مشکلات دچار بیماریهای مختلف بدنی و روانی خواهند بود (اتقیا ۱۳۸۷، ۱۷۱-۱۵۱).
علاوه بر این در طی سالهای اخیر زنان بخش عظیمی از نیروی کار کشور را تامین مینمایند. بر این اساس زنان باید در جهت افزایش بهره وری شغلی و نیز بازده کاری به بهترین شکل فعالیت کرده و بهترین شرایط جسمانی و روانی در محل کار و خارج از آن را داشته باشند (نبایی نژاد و هکاران ۱۳۷۶، ۱۴۳). تحقیقات نیازی (۱۳۹۰)، انجمن تحقیقات ورزش بانوان (۱۳۷۱)، سیتر (۱۹۹۲) و اصفهانی (۱۳۸۱) نشان دادهاند که ورزش همگانی تاثیر مطلوبی بر جسم بانوان فعال دارد. بسیار از تحقیقات نیز تایید کننده، تاثیرات مثبت روانی، ورزش همگانی در بانوان میباشد (لاتر ۱۹۹۰، ۱۵۴؛ورمونت ۱۹۹۴، ۶۷؛ خلف ۲۰۰۳، ۹۷).
در میان تحقیقات فراوان مرتبط با ورزش همگانی، توجه به ورزش همگانی بانوان نیز یکی از زمینه های اصلی تحقیقات بوده است. اتقیا (۱۳۸۶)، در پژوهشی به شناسایی نیازهای اقشار مختلف جامعه زنان ایرانی نسبت به ورزشهای همگانی پرداخته است. منظمی و همکاران (۱۳۹۰)، در تحقیقی به تعیین عوامل مؤثر بر توسعه تربیت بدنی و ورزش بانوان جمهوری اسلامی ایران پرداختهاند. نیازی (۱۳۹۰)، در تحقیق خود تحت عنوان مقایسه میزان سلامت عمومی زنان شرکتکننده در ورزش همگانی و زنان غیر فعال، به این نتیجه رسید که وضعیت سلامت جسمانی زنان شرکتکننده در ورزش همگانی بهتر از زنان غیر فعال است. در تحقیق دیگری، نیازی (۱۳۹۰)، ارتباط بین سلامت روانی و شادکامی زنان شرکت کننده در ورزش همگانی را مورد بررسی قرا داده است.
به نظر می رسد انجام چنین مطالعاتی، فراهم آوردن زمینه تهیه و تدوین برنامه راهبردی برای توسعه ورزش همگانی بانوان کشور را برای سامان بخشیدن به تلاشهای گسترده و گوناگون در عرصه های مختلف این ورزش را در پی خواهد داشت (برنامه توسعه راهبردی ورزش قم ۱۳۸۹). هدف اصلی پژوهش حاضر نیز بررسی راهکارهای ارتقا و توسعه ورزش همگانی در میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان بود.
۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق
به طور سنتی زندگی روزمره انسان شامل چهار بخش عمده کار، رفع نیازهای بدنی مانند خواب، خوراک و مانند آن و وظایف روزانه یا مسئولیت فرد در مقابل خانواده و اطرافیان و ورزش و اوقات فراغت یا زمان باقیمانده برای آزاد شدن فکر است (بورن ۲۰۰۰، ۱۷۶).
دنبال کردن روند فعالیتها نشان میدهد که در شهرها مشارکت شهروندان در ورزش و فعالیتهای بدنی کاهش یافته است. این کاهش محسوس که دلایل روشنی مانند گسترش زندگی شهری دارد، نشان میدهد که ورزش همگانی که یکی از الزامات فعالیت بدنی سالم است، در حد پایینی در جریان است (سعیدی ۱۳۷۹، ۱۶۵). چگونگی گذراندن اوقات فراغت افراد جامعه میتواند میزان تحرک و عدم تحرک در جامعه را مشخص کند. بر اساس یک پژوهش انجام شده در شهر تهران، بیش از ۸۴ درصد مردم اوقات فراغت خود را با تماشای تلویزیون پر میکنند که نشان دهنده کم تحرکی جامعه مورد مطالعه است که این آمارهای در میان بانوان به مراتب شرایط بدتری را گزارش میکند. بر این اساس لزوم توجه به ورزش در فعالیتهای فراغتی امری بدیهی میباشد (سعیدی، ۱۳۹۰). در طی سالهای اخیر، آمارهای موجود نشان دهنده افزایش میزان تقاضا برای پرداختن به ورزشهای همگانی است. قرن بیستم به زعم رئیس انجمن بین المللی ورزش همگانی سلامت و آمادگی جسمانی، قرن ورزش المپیکی بود و قرن بیست و یکم قرن ورزش همگانی و تفریحی است (دیوس، ۲۰۰۰). ورزش همگانی جزء ورزشهای آماتوری محسوب گردیده و اهداف آن صرفا سلامتی افراد و شادابی جامعه بوده و ضمنا انگیزه در آمدزائی مستقیم در آن وجود ندارد و پدیده ای است که اقشار مختلف مردم در کلیه سطوح سنی و جنسیتی به آن می پردازند (برنامه توسعه راهبردی ورزش قم، ۱۳۸۹).
باتوجه به نقش دانشگاهها و موسسات آموزش عالی در تربیت نیروی متخصص و با در نظر داشتن این نکته که پیشرفت، هدایت و رهبری آینده کشورها به دست دانشجویان رقم خواهد خورد و همچنین با توجه به جوان بودن جامعه ایران و افزایش روز افزون تعداد دانشجویان دانشگاهها، توجه مدیران برای برنامه ریزی در جهت پر کردن اوقات فراغت دانشجویان بوسیله ورزش با توسعه ورزش همگانی میتواند به رسالت اصلی دانشگاه یعنی آموزش، بهبود کیفیت زندگی دانشجویی و آماده سازی آنان برای ساختن آینده کشور کمک کند. یکی از نکات اساسی در جهت جذب و حفظ افراد برای پرداختن به فعالیتی خاص و یا گرایش به امور، توجه به رضایت مندی او از فعالیت مذکور میباشد. طبق تعاریف، رضایتمندی داشتن احساس شادی دلپذیر برای دستیابی به چیزی است که شما میخواستید، ذکر شده است (باورساد، ۱۳۸۷). از عوامل موثر بر رضایتمندی کمیت و کیفیت امکانات و خدمات میباشند. در همین راستا امروزه علاوه بر کمیت خدمات، کیفیت آنها و رضایت مشتری به عنوان هدف و غایت نهایی شرکتها و موسسات درآمده است (بهلکه ۱۳۸۴، ۸۶). در زمینه ورزش همگانی نیز علاوه بر فراهم نمودن امکانات و ورزشی، با در نظر داشتن کمیتها و کیفیتها میتوان آنها را به سمت ورزش سوق داد و در این مسیر حفظ نمود. در زمینه اهمیت رضایتمندی از فعالیتهای همگانی در اوقات فراغت، راغب و مگینی در تحقیقی اعلام نمودند که کسانی که از اوقات فراغتشان احساس رضایت بیشتری میکنند دارای فشار روحی تحصیلی کمتری میباشند (باورساد ۱۳۸۷، ۹۶). هوانگ و کارلتون، (۲۰۰۳) نیز در تحقیقی عنوان نمودهاند که بین شرکت در فعالیتهای فراغت با رضایت مندی از زندگی ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج تحقیق تندنویس (۱۳۸۰) نیز نشان داد کسانی که در فراغت ورزش می کنند از زندگی رضایت بیشتری دارند. با توجه به این نکات و اهمیت توجه به اهمیت ورزش همگانی در میان جامعه، برنامه ریزی کارآمد جهت افزایش میل دانشجویان برای گذران اوقات فراغت خود به شکل فعال و از طریق برنامههای ورزش همگانی امری ضروری به نظر میرسد. طبق تعاریف و مراحل مختلف ارائه شده در زمینه برنامه ریزی، یکی از نکات اساسی جهت برنامه ریزی در هر زمینهای بررسی راهکارهای ارتقا و توسعه در آن زمینه میباشد (الوانی ۱۳۸۸، ۱۵۴). در راستای برنامه ریزی جهت پیشبرد اهداف ورزش همگانی نیز یک ازریابی مناسب از راهکارهای موجود برای ارتقا و توسعه این ورزش ضروری به نظر میرسد. به عبارت دیگر با عنایت به پیشرفت، توسعه و اقبال عمومی مردم به سوی ورزش همگانی و از سویی وجود ظرفیتهای مناسب و بالا در این بخش از سوی دیگر احساس نیاز به شناخت دقیق و صحیح وضع موجود و ارائه راهبُرد اصولی و علمی و نگاه بومی مطابق با سند توسعه تربیت بدنی و ورزش کشور، بررسی راهکارهای ارتقا و توسعه ورزش همگانی در میان بانوان ضروری به نظر میرسد. نتایج حاصل از این تحقیق می توان در اختیار برنامه ریزان ورزش استان قرار گیرد و بعنوان راهکاری در جهت تهیه و تدوین استراتژی ورزش همگانی استان، ارتقاء فرهنگ ورزش همگانی و تحرّک در استان، توسعه کمی و کیفی دسترسی به فضا و امکانات ورزش همگانی، تشویق و ترغیب مردم به شرکت در ورزش همگانی، گسترش مشارکت نهادها و دستگاه ها در توسعه ورزش همگانی، حفظ و ارتقاء سلامت جسمی و روانی افراد جامعه از طریق گسترش ورزش، نهادینه سازی و ترویج تحرّک در جامعه و فراهم نمودن زمینه دسترسی آسان مردم و بویژه بانوان به ورزش همگانی مورد استفاده قرار گیرد.
۱-۴- اهداف تحقیق
۱-۴-۱ هدف کلی پژوهش
هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین راهکارهای ارتقا و توسعه ورزش همگانی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان بود.
۱-۴-۲ اهداف اختصاصی
-
- تعیین راهکارهای مدیریتی ارتقا و توسعه ورزش همگانی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان
- تعیین راهکارهای فرهنگی ارتقا و توسعه ورزش همگانی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان
