- در تحقیقی که توسط رابرت ویزلو در سال ۲۰۰۹ تحت عنوان «رفتار شهروندی سازمانی و خدمت محوری» انجام شد نشان داده شد به طور کلی ارتباط میان خدمت گرایی و رفتار شهروندی سازمانی دارای همبستگی مثبت می باشد.
۲-۳-۳) پژوهش های انجام شده در داخل کشور :
- در تحقیقی که توسط یحیی اسلامی و همکاران تحت عنوان «بررسی روابط ساختاری بین خدمت گرایی سازمانی، رضایت شغلی کارکنان صف و رفتار شهروندی سازمانی » انجام شده به بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار به عنوان یکی از متغیرهای مستقل بر ابعاد رفتار شهروندی سازمانی گراهام می پردازد. این پژوهش در شعب بانک ملت تهران انجام شده است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین ابعاد خدمت گرایی سازمانی بر رضایت شغلی و رفتار شهروندی کارکنان در ارتباط با مشتری است. این پژوهش از لحاظ هدف و کاربردی و از لحاظ استراتژی از نوع پژوهش های کمی و به روش پیمایشی و از نوع مقطعی می باشد. جامعه آماری آن تمامی مدیران و کارمندان شعب انتخاب شده بانک ملت شعب شهر تهران هستند. نتایج به دست آمده نشان از تأیید تمامی فرضیه ها بجز ۲ فرضیه در سطح اطمینان اطمینان ۹۵ درصد دارد. از این رو مدیران باید از رهبری خدمتگزار، اقدامات نظام های ارائه دهنده خدمت، مدیریت منابع استانی البته بجز خدمت دهی رو در رو برای تأثیرگذاری مستقیم بر رفتار شهروندی سازمانی و بهبود رضایت شغلی کارکنان و رفتار شهروندی استفاده کنند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

- در تحقیقی که توسط محمدعلی خائفی و همکاران تحت عنوان «رابطه بین رهبری خدمتگزار با اعتماد به ناظر ، اعتماد به سازمان و رفتار مدنی اجتماعی در بین پرستاران بیمارستانهای آموزشی دولتی شهر شیراز» در سال ۱۳۹۰ انجام شد، یافته های پژوهش نشان داد که بین رهبری خدمتگزار و اعتماد به سازمان (۰۱/۰ > D و ۴۴/۰ = r ) و رفتار مدنی اجتماعی (۰۱/۰ > D و ۱۴۴/۰ = r ) و اعتماد به سازمان با رفتار مدنی اجتماعی (۰۱/۰ > D و ۱۴۵/۰ = r) رابطه معنادار آماری وجود دارد. همچنین رهبری خدمتگزار توان پیش بینی رفتار مدنی اجتماعی پرستاران را دارا بود. در این تحقیق نشان داده شد بیمارستانهایی که به عنوان رهبری بر اساس خدمتگزاری ادراک می شوند سطوح بالاتری از اعتماد به سازمان و رفتار مدنی اجتماعی را نشان خواهد داد. علاوه بر این، یافته ها از دیدگاه گرین لیف مبنی بر اینکه رهبری خدمتگزار پیشایندی از اعتماد به سازمان هاست، و جنبه های دیگری از مدل های رهبری خدمتگزار، حمایت کردند.
- در تحقیقی تحت عنوان «بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر بهره وری سازمانی » که در سال ۱۳۹۰، توسط مرتضوی کیاسری در بین کارکنان استانداری مازندران انجام گرفت، محقق به بررسی میزان مطلوبیت این رفتار در جهت بهره وری سازمانی، در بین کارکنان استانداری مازندران پرداخته، سپس، اهمیت هر یک از مؤلفه ها را مورد مطالعه قرار داده است . جامعه مورد مطالعه، شامل مدیران و کارکنان استانداری مازندران، به تعداد ۳۵۰ نفر، که از این تعداد، ۱۱۰ نفر با روش تصادفی طبقه ای، به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است.
محقق، برای بررسی رفتار شهروندی سازمانی، تلفیقی از ابعاد اورگان و فارح را مورداستفاده قرار داده است که عبارتند از : جوانمردی، هماهنگی متقابل شخصی و حفاظت از منابع سازمان، نزاکت، آداب اجتماعی، نوع دوستی، وجدان کاری. این تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده، که روش گردآوری داده ها در آن پیمایشی است، نتایج حاصل از آمارهای توصیفی و استنباطی، بیانگر آن است که، ابعاد هفتگانه رفتار شهروندی سازمانی از مطلوبیت خوبی در بین کارکنان استانداری مازندران برخوردار نیست ، همچنین مطالعه رفتار شهروندی سازمانی کارکنان با متغیرهای جمعیت شناختی نشان می دهد، بین سن، جنسیت، سابقه کار و مدرک تحصیلی با رفتار شهروندی سازمانی، هیچ گونه همبستگی وجود ندارد ، بر طبق نتایج حاصل از آزمون «فریدمن» مشخص شد، ابعاد هفتگانه رفتار شهروندی سازمانی اهمیت متفاوتی دارند به طوری که نوع دوستی در سطح اول اهمیت ، آداب اجتماعی و نزاکت در سطح سوم و بقیه مؤلفه ها در سطح دوم از اهمیت، در بهره وری کارکنان و مدیران استانداری مازندران، قرار دارند.
- در تحقیقی که در سال ۱۳۸۹، توسط ابراهیم پور و همکاران تحت عنوان «بررسی رابطه ویژگیهای شغلی و رفتار شهروندی سازمانی مرکز صدا و سیما » انجام شد به مطالعه این رابطه این دو متغیر پرداخته شد. جامعه آماری مشتمل بر ۲۵۰ نفر از کارکنان صدا و سیما بود که به روش تصادفی، نمونه گیری انجام و ۱۴۸ نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. در این تحقیق که از نظر روش و ماهیت ، توصیفی – پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است، از پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده، محقق با بهره گرفتن از آزمون همبستگی اسپیرمن، فرضیه های خود را مورد آزمون قرار داده و نتیجه تحقیق نشان داد که بین ابعاد اصلی شغل برگرفته از مدل اولدهام و هاکمن و رفتار شهروندی سازمانی که مبتنی بر مدل پودساکف است، همبستگی مثبت معنی دار به میزان ۴۶۰/ = r وجود دارد.
- برهانی نژاد در سال ۱۳۸۸، در پژوهشی با نام «رابطه رفتار شهروندی سازمانی و توانمندسازی کارکنان» به بررسی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران و تأثیر آن بر توانمندسازی پرسنل پرداخت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. از جامعه موردنظر ، ۱۶۲ نفر به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه ها بین آنها توزیع شد
ه است. محقق برای مطالعه رفتار شهروندی سازمانی از ابعاد موردنظر اورگان بهره جسته و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه پودساکف و نیز نتمیر استفاده کرد.
نتایج تحقیق نشان می دهد ، در جامعه موردنظر وجدان کاری و فضیلت مدنی به ترتیب ، از بیشترین و کمترین مطلوبیت در بین کارکنان برخوردارند. همچنین بین رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان به عنوان عامل مؤثر بر اثر بخشی سازمانی، رابطه مثبت و معنی دار، در سطح اطمینان ۹۹٪ با ضریب همبستگی ۶۳/۰ وجود دارد، که مؤلفه وجدان کاری، بیشترین و متغیر جوانمردی، کمترین همبستگی را با توانمندسازی کارکنان دارد.
- در سال ۱۳۸۸، رامین مهر به بررسی رفتار شهروندی سازمانی ۱۳۵ نفر از کارکنان شرکت مینو می پردازد که شامل تمام کارکنان و مدیران شرکت، با مدرک کارشناسی به بالاست.
در این پژوهش تحت عنوان «ارائه مدل رفتار شهروندی سازمانی» با توجه به تأثیر OCB در کاهش غیبت و ترک خدمت کارکنان، ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، در گروه صنعتی مینو مورد مطالعه قرار می گیرد ، این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش نظری – کاربردی است. محقق از مؤلفه های مدل پودساکف برای مطالعه خود استفاده کرده و ضمن تعیین ابعاد و مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در جامعه تحقیق، به بررسی تأثیر ویژگیهای فردی و تعلق سازمانی بر ابعاد مورد نظر پرداخته است . محقق در نتیجه تحقیق خود، سه بعد از ابعاد مدل پیشنهادی تحقیق، یعنی جوانمردی، ابتکار فردی و رفتارهای امدادی را تحت تأثیر ویژگیهای فردی و سه بعد دیگر از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی یعنی مشارکت سازمانی، وفاداری سازمانی و اطاعت سازمانی را تحت تأثیر تعلق سازمانی می داند. بر اساس نتایج تحقیق، عامل وفاداری سازمانی و رفتارهای کمک کننده، بیشترین اثرگذاری را در مدل ارائه شده توسط رامین مهر دارند.
- در سال ۱۳۸۷، پژوهشی تحت عنوان «رابطه ویژگیهای شغلی با رفتار شهروندی سازمانی» توسط صنوبری و رضایی در بین اساتید و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی دزفول انجام شد، در این تحقیق توصیفی، به مطالعه رابطه ویژگیهای شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی با میانجیگری رضایت شغلی پرداخته می شود. در این پژوهش ویژگیهای شغلی شامل استقلال کاری، اهمیت کاری، رضایت درونی و یکنواختی کار بوده و برای اندازه گیری رضایت شغلی، از مقیاس استنتون و همکاران استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد همه متغیرهای پژوهش با رفتار شهروندی سازمانی دارای رابطه مثبت و معنی دار است. متغیر حالات روحی مثبت با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مستقیم داشته و متغیر استقلال کاری، اهمیت کار، رضایت درونی از کار و یکنواختی کار از طریق رضایت شغلی به عنوان متغیر میانجی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت دارد.
- زارعی متین و همکاران در پژوهشی تحت عنوان «شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و ارتباط آن با عملکرد سازمانی » که در سال ۱۳۸۳ در بین کارکنان ۴ سازمان دولتی در استان قم انجام شد؛ به مطالعه و شناسایی مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی و ارتباط این شاخصها با عملکرد پرداخته اند، تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی است. محقق، شش شاخص عمده را که اکثر نظریه پردازان روی آنها اتفاق نظر دارند، به عنوان ابعاد رفتار شهروندی سازمانی مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد، نمونه ای ۲۰۸ نفره از چهار سازمان تأمین اجتماعی، امور مالیاتی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و اداره مخابرات به صورت تصادفی انتخاب و رفتارهای فرانقشی آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سازمانها از نظر عملکرد، به موفق و غیرموفق تقسیم شدند که نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، شاخص وظیفه شناسی در سازمانهای موفق از میانگین بالایی برخوردار است، اما، شاخص فداکاری، مشارکت مدنی و توجیه بین سازمانهای موفق و غیرموفق از تفاوت معنی داری برخوردار نیستند. با بهره گرفتن از آزمون T-test ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد ؛ شاخص وظیفه شناسی، جوانمردی و وفاداری در سازمانهایی که از نظر عملکرد موفق محسوب می شوند، بالاست.
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳-۱) مقدمه:
بدون تردید، لازمه رسیدن به نتیجه ای مطلوب در هر پژوهشی، مستلزم داشتن جامعه و نمونه آماری متناسب و بهره گیری از روشهایی مناسب برای جمع آوری اطلاعات مربوط به آن پژوهش است.
رعایت اصول مربوط به گردآوری داده ها و برخورداری ابزار موردنظر از اعتبار و روایی مطلوب، لازمه داشتن اطلاعاتی دقیق و صحیح در انجام یک تحقیق است. بر این اساس، در این فصل ، ضمن بیان روش تحقیق، ابزار گردآوری داده ها، تحلیل روایی و پایای و شیوه نمونه گیری؛ روش های تحلیل آماری و استنباطی و نرم افزارهای مورداستفاده نیز بیان می شود.
۳-۲) روش پژوهش :
روش اجرای تحقیق ، مجموعه فعالیتهایی است که، به کمک آنها تعیین می شود؛ اطلاعات موردنیاز چگونه و با چه ابزاری جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد ؟
از آنجا که در این پژوهش، محقق به دنبال جمع آوری نقطه نظرات کارکنان به صورت میدانی است لذا روش تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است. این تحقیق، بر اساس شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از حیث روابط بین متغیرها، از نوع رگراسیون است. با توجه به اینکه انتظار می رود، نتایج حاصل از تحقیق در برنامه ریزی مدیران برای بهبود رفتار شهروندی سازمانی کارکنان شعب بانک ملی مورد استفاده قرار می گیرد، لذا بر
حسب هدف، این پژوهش کاربردی است.
۳-۳) جامعه آماری :
جامعه آماری تحقیق، پرسنل کلیه شعب بانک ملی شهر رشت به تعداد ۵۰ شعبه، مشتمل بر ۵۸۰ نفر می باشد.
۳-۳-۱) حجم نمونه :
حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، ۱۸۳ نفر محاسبه گردید، با توجه به اینکه امکان دارد بخشی از آزمودنیها، همکاری لازم را نداشته باشند، تعداد ۱۴ نفر به حجم نمونه اضافه شدند تا در نهایت حجم نمونه ۱۹۷ نفر باشد.
n = حجم نمونه
N= 580 (حجم جامعه آماری)
Z=1.96 ( درصد خطای معیار ضریب اطمینان قابل قبول )
P= 0.5 (نسبتی از جمعیت دارای صفت معین )
۰٫۵= )۱-p نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین )
d = 0.06( درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب )
۳-۳-۲) روش نمونه گیری :
روش نمونه گیری در این تحقیق، تصادفی ساده می باشد. برای انجام این امر با مراجعه به کارگزینی بانک ملی و استخراج فهرست پرسنل شعب بانک ملی کلان شهر رشت که مشتمل بر ۵۰ شعبه و ۵۸۰ نفر می باشند به هریک از پرسنل، اعداد ترتیبی ۱ تا ۵۸۰ اختصاص داده شد. سپس با مراجعه به جدول اعداد تصادفی به تعداد حجم نمونه، عدد تصادفی انتخاب شد. عدد متناظر با هریک از افراد شناسایی و پرسشنامه ها بین آنها توزیع شد.
۳-۴) روش گردآوری داده ها :
اطلاعات مربوط به دو روش جمع آوری می شود :
۱- روش کتابخانه ای : برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق از کتب، مقالات، پایان نامه ها و منابع اینترنتی استفاده می شود .
۲- روش میدانی : از طریق تهیه پرسشنامه و توزیع آن بین نمونه آماری، اطلاعات موردنیاز در مورد رفتار شهروندی سازمانی کارکنان موردمطالعه و نیز تأثیر رهبری خدمتگزار بر آن جمع آوری می شود.
۳-۵) ابزار گردآوری داده ها :
برای انجام این پژوهش تعداد ۲۰۰ پرسشنامه در جامعه آماری توزیع شد که تعداد ۱۹۷ پرسشنامه جمع آوری شد که نسبت ۵/۹۸ درصد پرسشنامه های توزیعی می باشد. برای گردآوری داده ها در مورد متغیرهای تحقیق، از پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی برای بررسی وضع موجود این رفتار در بین کارکنان شعب بانک ملی شهر رشت و از پرسشنامه رهبری خدمتگزار جهت بررسی تأثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی استفاده شده است. سوالات با توجه به اهداف تحقیق و ماهیت موضوع پژوهش بر اساس طیف لیکرت، در سطوح اندازه گیری رتبه ای به شکل پنج گزینه ای می باشد.
۳-۵-۱) نحوه تدوین پرسشنامه :
در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی پرسنل شعب بانک ملی شهر رشت پرسش نامه ای تهیه شد که حاوی قسمت های زیر می باشد :
۳-۵-۱) قسمت اول : شامل سوالات عمومی می باشد که اطلاعات کلی در مورد فرد پاسخگو را جمع آوری می کند.
۳-۵-۲) قسمت دوم : شامل سوالات شماره ۱ الی ۲۲ می باشد که به بررسی متغیر رفتار شهروندی سازمانی در جامعه آماری موردمطالعه می پردازد . بطور کلی پنج بعد موردنظر اورگان که شامل آداب اجتماعی، نوع دوستی، وجدان کاری، جوانمردی و نزاکت می باشد را می توان بوسیله این پرسشنامه سنجید. جدول (۳-۱) به تقسیم بندی پرسش های متغیر رفتار شهروندی بر اساس ابعاد پنج گانه آن می پردازد .
۳-۵-۳) قسمت سوم : شامل سوالات شماره ۲۳ الی ۵۰ می باشد که به بررسی متغیر رهبری خدمتگزار در جامعه آماری موردمطالعه می پردازد. بطور کلی ۴ بعد از ۷ بعد ارائه شده در مدل پاتوسون در مورد رهبری خدمتگزار را می توان بوسیله پرسشنامه ارائه شده در این تحقیق مورد سنجش قرار داد که عبارتند از: خدمت رسانی - تواضع و فروتنی – قابلیت اعتماد – مهرورزی (عشق الهی). لذا سه عامل باقیمانده که شامل نوع دوستی – چشم انداز – توانمندی سازی می باشد موردسنجش قرار نگرفتند. به نظر می رسد که این سه عامل ذکرشده از وضوح کافی برخوردار نبودند ، به گونه ای که سوال آنها را به عنوان یک عامل و متمایز در بین افراد قرار دارد(قلی پور و همکاران ، ۱۳۸۸). جدول (۳-۲) به تقسیم بندی پرسشهای متغیر رهبری خدمتگزار بر اساس ابعاد چهارگانه آن می پردازد.
جدول ۳-۱) تقسیم بندی پرسش های متغیر رفتار شهروندی سازمانی بر اساس ابعاد پنج گانه