صنایع بستهبندی [۷۶].
۱-۲۱-روشهای تخریب پلیمرهای زیست تخریب پذیر
پلیمرها به روشهای میکروبی، نوری و شمیایی تخریب میشوند. هر سه روش تحت عنوان زیست تخریب پذیری تقسیم بندی میشوند که محصولات نهایی حاصل از تخریب در طبیعت یافت میشوند.
۱-۲۱-۱-تخریب از طریق نور
در این روش با تابش نور خورشید پلیمر به قطعات کوچک تر تبدیل میگردد. بیشتر تخریب میکروبی بعد از تخریب نوری شروع می شود. پلی الفینها از آن دسته پلیمرهایی هستند که توسط نور تخریب میشوند. روشهای پیشنهادی جهت تخریب نوری عبارتند از:
اضافه کردن افزودنی نظیر بنزوفنون به داخل ساختار پلیمر
اصلاح ساختار پلیمر با اضافه کردن جاذب اشعه فرابنفش
ساخت پلیمرهای حساس به نور [۷۳]
۱-۲۱-۲-تخریب از طریق میکروبی
پلیمرهایی که از مواد طبیعی ساخته میشوند نظیر الیاف کتان یا نشاسته مستعد به تخریب شدن از طریق مواد بیولوژیک هستند. سرعت تخریب پلیمرها در سیستم تخریب بیولوژیکی بستگی به نوع فرمولاسیون و میکروب مورد نیاز برای تخریب دارد. در این روش با وارد کردن نشاسته به ساختار پلیمر و بعد از آن که در تماس خاک یا آب قرار میگیرند به وسیله میکروبها حمله می شود که در ابتدا نشاسته تجزیه شده و پلیمر به ساختار اسفنجی تبدیل می شود که بسیار ضعیف میگردد. بعد از آن که نشاسته تجزیه می شود بافت پلیمر به وسیله حمله آنزیمی شروع به تخریب می کند. هر واکنش آنزیمی باعث قیچی شدن مولکول و
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۳۲
کوچکتر شدن پلیمر شده تا این که کل پلیمر تخریب شود. روش دیگر جهت تخریب میکروبیولوژیکی پلیمرها استفاده از میکروارگانیسم ها در پلیمرهاست که برای هدفی خاص به منظور تخریب مواد پلیمری انجام میگیرد. این روش بسیار پرهزینه بوده و باعث توقف استفاده از منابع تجدید پذیر می شود.میکروارگانیسمهای مورد نظر به منظور تخریب پلاستیکهای بر پایه نفت طراحی شده اند. البته این روش کمکی به حفظ منابع تجدید ناپذیر نمینماید و تنها از آلودگی محیط زیست جلوگیری می کند [۷۳].
۱-۲۱-۳-تخریب شیمیایی
بعضی از پلیمرها وقتی در محلولهای آبی قرار میگیرند به سرعت تخریب میشوند. نمونه ای از این نوع، دیپارت[۴۵] ۱ است (نام تجاری دانه های پلی وینیل الکل است که در قالب گیری تزریقی به عنوان فدا شونده عمل مینماید این ماده توسط یک شرکت انگلیسی تولید می شود) که به سرعت در آب گرم حل شده و به پلی وینیل الکل و گلیسرین تبدیل می شود. مشابه بسیاری از پلاستیکهای تخریب پذیر به وسیله نور، در این پلیمر نیز تخریب عامل پلیمر بعد و از طریق میکروبی اتفاق میافتد. میکروارگانیسمهای مناسب به راحتی در مکانهای تصفیه آب یافت میشوند. از جمله پلیمرهای زیست تخریب پذیر دیگری که میتوان به آن اشاره کرد نوداکس[۴۶] ۲ است. نوداکس قابل تخریب در محیط قلیایی بوده و به سرعت تخریب می شود [۷۷].
۱-۲۲-روشهای شناسایی نانوکامپوزیتها
۱-۲۲-۱-استفاده از پراش اشعه ایکس (XRD)
پراش اشعه ایکس از تکنیکهای آنالیز غیرمخرب است که اطلاعاتی در خصوص ساختمان کریستالی و تقارن و تا حدی ترکیب شیمیایی و خواص فیزیکی مواد ارائه مینماید.
امواج اشعهی ایکس، به عنوان یکی از انواع تابشهای الکترومغناطیس، با برخورد به ابر الکترونی اطراف اتمهای موجود در مواد دچار پراکندگی در سه بعد میگردند با بررسی توزیع پراکندگی میتوان اطلاعات ارزشمندی درمورد چگونگی توزیع الکترونها در فضاهای اطراف اتم به دست آورد. درصورتی که اتمها به صورت منظم در کنار یکدیگر چیده شده باشند، اشعههای پراکنده شده از تک تک اتمها میتوانند یکدیگر را در جهات معینی تشدید یا تضعیف نمایند. به این ترتیب با بررسی نوسان شدت پراکندگی اشعه ایکس در سه بعد میتوان اطلاعات کاملی درمورد نحوه چیدمان اتمها در درون یک ماده (ساختمان کریستالی) به دست آورد.
شکل (۱-۲) دستگاه پراش اشعه ایکس
در مورد نانوکامپوزیتهای پلیمر-خاک رس سادهترین روش، روش تفرق اشعه ایکس است. زیرا این روش، روش مناسبی برای ارزیابی فاصله میان لایه های خاک رس میباشد. روش XRD بیشتر برای اثبات ساختار نانوکامپوزیتی مورد استفاده قرار میگیرد [۷۸]. در این روش
۳۴
برای محاسبه فضای بین لایه های ساختاری هیدروکسیدهای لایهای، از قانون براگ[۴۷] استفاده می شود.
nλ=۲dsinθ
که در این فرمول d فاصله بین صفحات کریستالی،θ زاویه برخورد پرتو تابشی به صفحه اتمی،λ طول موج اشعه ایکس تابشی و n یک عدد صحیح است که معمولاً ۱ در نظر گرفته میشود [۷۹].
۱-۲۲-۲-استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)
میکروسکوپ الکترونی روبشی که به آن Scanning Elecron Microscope یا به اختصار SEM گویند یکی از ابزارهای مورد استفاده در فنآوری نانو است که با کمک بمباران الکترونی تصاویر اجسامی به کوچکی ۱۰ نانومتر را برای مطالعه تهیه می کند. ساخت SEM سبب شد تا محققان بتوانند نمونه های بزرگتر را به سادگی و با وضوح بیشتر مطالعه کنند. بمباران نمونه سبب می شود تا از نمونه الکترونهایی به سمت صفحه دارای بار مثبت رها شود که این الکترون ها در آنجا تبدیل به سیگنال میشوند. حرکت پرتو بر روی نمونه مجموعه ای از سیگنالها را فراهم می کند که بر این اساس میکروسکوپ می تواند تصویری از سطح نمونه را بر صفحه کامپیوتر نمایش دهد.. SEM اطلاعات زیر را در خصوص نمونه در اختیار می گذارد:
توپوگرافی نمونه: خصوصیات سطوح
مورفولوژی: شکل، اندازه و نحوه قرارگیری ذرات در سطح جسم
ترکیب: اجزایی که نمونه را می سازند [۸۰]
یکی از کاربردهای اصلی میکروسکوپ الکترونی روبشی مطالعه ویژگیهای سطحی نمونه آن است. اجزای اصلی این میکروسکوپ شامل تفنگ الکترونی،عدسیهای متمرکزکننده، سیستم خلاء، دتکتور و نمایشگر میباشد.
شکل (۱-۳) دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی
البته این میکروسکوپ بهترین روش برای شناسایی نانوکامپوزیتهای زمینه پلیمری محسوب نمی شود زیرا معمولاٌ زنجیرهای پلیمری سطح روی نانوذرات را میپوشانند و نانوذرات درون ماتریکس پلیمری به راحتی دیده نمیشوند [۸۱].
۱-۲۲-۳-استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)
از میان روشهای شناسایی، میکروسکوپ الکترونی عبوری معتبرترین و دقیقترین آنالیز برای شناسایی نانوکامپوزیت میباشد. در پژوهشهای مربوط به خواص مواد نانوساختاری، میکروسکوپ الکترونی یکی از مهمترین و پرکاربردترین دستگاههایی است که مورد استفاده قرار میگیرد. در اغلب مطالعات انجامشده روی خواص مواد نانوساختاری برای تعیین اندازه و شکل آنها از میکروسکوپ الکترونی عبوری استفاده می شود. این روش اندازه و شکل ذرات را با دقت حدود چند دهم نانومتر به دست میدهد که به نوع ماده و دستگاه مورد استفاده بستگی دارد. امروزه، در بررسی خواص مواد نانوساختاری از میکروسکوپ الکترونی عبوری با وضوح بالا استفاده میشود. علاوه بر تعیین شکل و اندازه ذرات به وسیله میکروسکوپ الکترونی عبوری با
۳۶
استفاده از پراش الکترون و سایر سازوکارهای موجود در برخورد الکترون با ماده، برخی ویژگیهای دیگر مواد نانوساختاری مانند ساختار بلوری وترکیب شیمیائی را میتوان به دست آورد.
شکل (۱-۴) دستگاه میکروسکوپ الکترونی عبوری
مهمترین تفاوت بین این میکروسکوپ با SEM این است که در TEM الکترونها از ماده عبور می کنند به همین دلیل این تکنیک معتبرترین روش برای بررسی نانوذرات درون بستر پلیمری میباشد [۸۲].
۱-۲۲-۴-استفاده از میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM)
میکرسکوپ نیروی اتمی یا AFM دستگاهی است که برای بررسی خواص و ساختار سطحی مواد در ابعاد نانومتر به کار میرود. انعطاف پذیری، سیگنالهای بالقوه متعدد، و امکان عملکرد دستگاه در مدهای مختلف محققین را در بررسی سطوح گوناگون، تحت شرایط محیطی متفاوت توانمند ساخته است . این دستگاه امکان عملکرد در محیط خلاء، هوا و مایع را دارد.
۳۷
بر خلاف اکثر روشهای بررسی خواص سطوح، در این روش غالباً محدودیت اساسی بر روی نوع سطح و محیط آن وجود ندارد. با این دستگاه امکان بررسی سطوح رسانا یا عایق، نرم یا سخت، منسجم یا پودری، بیولوژیک و آلی یا غیر آلی وجود دارد. خواص قابل اندازه گیری با این دستگاه شامل مورفولوژی هندسی، توزیع چسبندگی، اصطکاک، ناخالصی سطحی، جنس نقاط مختلف سطح، کشسانی، مغناطیس، بزرگی پیوندهای شیمیایی، توزیع بارهای الکتریکی سطحی، و قطبش الکتریکی نقاط مختلف میباشد. در عمل از این قابلیتها برای بررسی خوردگی، تمیزی، یکنواختی، زبری، چسبندگی، اصطکاک، اندازه وغیره استفاده می شود [۸۳].
شکل (۱-۵) دستگاه میکروسکوپ نیروی اتمی
۳۸
فصل دوم:
بخش تجربی
۲-۱-وسایل، مواد و دستگاههای مورد استفاده
۲-۱-۱-وسایل آزمایشگاهی
وسایل مورد استفاده در این پژوهش شامل بشر در اندازه های مختلف، بورت، بالن، استوانه مدرج، همزن مغناطیسی، شیشه ساعت، لوله آزمایش، قیف، ترازو دیجیتالی با دقت (۰۰۱/۰)، آون با قابلیت تنظیم دما، هیتر، دستگاه سانتریفوژ، pH متر، دستگاه فراصوت، گرانروی سنج استوالد و اینکوباتور شیکردار بوده که مشخصات دستگاههای مورد استفاده به شرح زیر میباشد.