ازنظراقتصادی دفاتراسناد رسمی درازاء سهم اندک خود‚مامورمطمئن برای وصول حقوق دولتی اندوبیش ازآنچه بهره می برندحقوق دولتی راوصول می کنندوهمواره باانجام این وظیفه به بیت المال خدمت شایانی می کنند.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
این دفاتر اکثرا بدون هیچ هزینه ای برای دولت درکشورمستقربوده وبخش وسیعی ازخدمات ثبتی درحوزه انتقال حقوق ومالکیت وثبت وقایع انجام می دهندوعلاوه براینکه درخدمت مردم هستند‚حقوق دولتی حق الثبت ‚مالکیت ‚مالیات یاعوارض‚مالیات ارزش افزوده و….رانیز وصول می نمایند.
دفاتراسنادرسمی به دلیل پراکندگی مناسب جغرافیایی درتمام شهرهای کشورواینکه مسولین این دفاترکسانی هستند که تحصیلات حقوقی دارندویک سیستم نظارتی کامل باقدمتی بیش از۸۰ سال بردفاتراسنادرسمی حاکم است بنابر این بعنوان مناسب ترین پیشخوان درکشورانتخاب شدندوبااین انتخاب این امکان که هرایرانی درهرنقطه ازکشوربتواندبراحتی ازخدمات ثبت الکترونیکی بهره مندشودفراهم گردیده است.
لازم به ذکراست که پرچالش ترین امرکشورکه بحث مالکیت است بیش از۸۰سال که بدون مشکلی توسط دفاتراسنادرسمی مدیریت می شودومیزان تخلفات آن ناچیز است .
چون انتصاب وصدورپروانه سردفتری یادفتریاری ازطرف رئیس قوه قضائیه صورت می گیرددرنتیجه این گونه برداشت می شودکه این افراد موردتائیدعالی ترین مقام قضائی کشورایران قرارگرفته اند
باتوجه به نظارت های شدیدی که توسط قوه قضائیه سازمان بازرسی کل کشورسازمان ثبت اسنادواملاک اداره کل ثبت استان ها وزارت اموراقتصادی ودارائی وکانون سردفتران ودفتریاران به طورمرتب بازرسی می شودیک اعتمادنسبی نسبت به دفاتر اسنادرسمی دربین عموم حاکم شده است . نکته قابل توجه این است که سندنویسی درسایه تسلط نسبی به قوانین ومقررات متعددحقوقی میسرمی شودواین امرازدیربازتخصص وهنردفاتراسنادرسمی ونقطه اتکای افکارعمومی درتنظیم روابط حقوقی‚ مالی وتثبیت خواسته آحادجامعه بوده است . سردفتران بااستنادسوگندی که یادمی کنندوباعنایت به آیه شریفه قرآن کریم کاتب بالعدل نام گرفته اندودرپیشینه اجتماعی وفقهی وحقوقی مهمترین عنوان آنان هدایت کارشناسانه واراده آزادافرادجامعه وتبدیل وتعدیل آن درمسیرمقررات شرعی وحقوقی وتنظیم صحیح وعادلانه این روابط درقالب اسنادرسمی است واین ویژّگی منحصربه فردشغل سردفتری است .
گفتار دوم :سابقه ثبت الکترونیکی دردفاتراسناد رسمی
قبل ازورودبه عمق بحث ذکراین مطلب قابل توجه است که درهنگام تهیه مطالب موردنیازپژوهش حاضرهنگامی که ازیکی ازسردفتران محترم درخصوص ثبت الکترونیکی سوال کردم وخواستم تاتفاوت آن راباثبت سنتی بیان نمایندنسبت به بکاربردن واژه “سنتی “حساسیت شدیدوخاصی رااز خودنشان دادند.ایشان این گونه تعبیرنمودندکه سنتی بودن ثبت بالاخانه ای رادرذهن متبادرمی کند که چندنفرنویسنده با جوهرومرکب سند می نوشتند وبعدثبت دفترمی کردند وتمبربر روی سند می چسباندندو……
البته منظوراینجانب ازسنتی بودن مقایسه کلی زمان استفاده وبهره وری از فناوری جدیدجمع آوری اطلاعات وزمان قبل ازآن بود.لازم به ذکراست ایشان گنجینه بسیارارزشمندی برای اینجانب محسوب می شوندزیراباوجودمشغله زیادی که داشتندبی دریغ ومنت اطلاعات موثق وبااهمیتی را دراختیارم قراردادند.ای کاش اجازه داده بودندتادراین پژوهش درمقام قدردانی نام ایشان راذکرنمایم.
اکنون‚درقرن بیست ویکم‚اگرکسی کامپیوترنداندبیسوادمحسوب می شود.بنابراین ازسال۱۳۷۲دفاتراسنادرسمی جهت مکتوب نمودن ونوشتن اسنادخودرابه تجهیزات نوین ازقبیل دستگاه رایانه اسکنروپرینترمجهزنموده وکلیهاسنادخودرادرکامپیوتروتوسط نرم افزارهائی که دراین زمینه تهیه کرده بودندثبت می نمودند.وسامانه ای سنتی ‚قبل ازارائه ثبت آنی درحال اجرابوده است.
بنابراین می توان گفت ثبت الکترونیکی سندسابقه ای بیش از۲۰سال رادردفاتراسنادرسمی داردوتااین اواخرنرم افزارهای مورداستفاده دفاتربه یک بلوغ کاملی درتنظیم انواع اسنادرسیده بودوتمامی روال ها وفرآیندها یی که دردفترخانه برای کنترل هرچه بهتر امور نیاز داشت درنرم افزار پیش بینی شده بود.
نرم افزارهای مذکور از شرکت های خاصی تهیه می شدکه پس ازنصب فقط درهمان سیستمی که کاربر باآنکارمی کردجوابگو بودوعلاوه براین هزینه های زیادی رابه دفاترتحمیل می کرد.
لازم به ذکر است طبق اظهارات یکی ازسردفتران محترم وباسابقه حوزه تهران ازسال ۵۸پس ازپیروزی انقلاب اسلامی اسامی افرادی که ممنوع المعامله بودند اعلام می شدودفترخانه هابدینوسیله بانک اطلاعاتی کاملی ازاین افرادجمع شده بودواین کاری بودکه سازمان ثبت انجام نداده بود.
به گفته سرپرست دفترتوسعه فناوری اطلاعات سازمان ثبت اسنادواملاک کشورکارگروه ثبت آنی باتشکیل جلساتی درشهریورماه سال ۹۰ لغایت خرداد۹۱(۹ماه) باهمکاری کانون سردفتران ودفتریاران مرکز تشکیل گردید.دراین کارگروه تمام مفاهیم ثبت آنی به بحث گذاشته شدومختصات وتعاریف آن دراین کارگروه انجام گرفت وبه موازات آن فازشناخت وتحلیل فرآیندهای درون دفاتراسنادرسمی آغاز گردیدکه تمامی فرآیندهای درون دفاتراسنادرسمی برای صدورسندرسمی مدل سازی شده واطلاعات آن پایه ای برای تولیداین نرم افزار قرارگرفت (باتوجه به آنکه سامانه ای سنتی ‚قبل ازارائه ثبت آنی درحال اجرابوده است‚فرآیندهای سامانه ثبت آنی به صورت مستنداحصاشده است ودرنهایت با تغییردرمنطق ومحتوای فرآیندها ازسامانه ثبت آنی به الکترونیکی انتقال یافته است.سپس نسخه اول نرم افزارثبت آنی در۱۱دفترخانه تهران اجراگردیدوبدین ترتیب ایرادکارشناخته واقدامات لازم درجهت تکمیل آن انجام پذیرفت ونرم افزارهایی که درحال حاضرنهائی شده است درمراحل مختلف باکمک خودسردفتران تائیدشده است.
بیش ازهزار نفرساعت کارآموزشی چهره به چهره نیزجهت اجرای موفق این پروژه برای سردفتران اسنادرسمی وکارکنان واحدهای ثبتی کشوربرگزارشده است.
گفتارسوم : اجرای تکالیف قانونی دردفاتر اسنادرسمی
درراستای تحقق چشم اندازوراهبردهای سازمان ثبت اسنادوانجام تکالیف سازمان ‚مطروحه درمواد۴۶و۲۱۱ قانون برنامه پنجم توسعه کشوروبه دنبال آن ‚ماده ۱۲قانون ارتقاءسلامت اداری ومبارزه بافساد‚برنامه عملیاتی برای اجرای طرح های فناوری اطلاعات سازمان تدوین گردید.براساس این برنامه ‚مجموعه ای ازطرح ها به صورت مرحله ای ازنیمه دوم سال ۱۳۸۹ آغازشد.مجموعه این طرح ها رادرچهاردسته کلی می توان برشمرد:
بند اول : طرح های حوزه زیرساخت
طراحی حوزه زیرساخت ‚تولیدوتامین زیرساخت های نرم افزاری ‚سخت افزاری‚ارتباطی‚امنیتی وصدورگواهی امضای الکترونیکی رادربرمی گیرد.
بند دوم : طرح های حوزه اموراملاک
شامل :طراحی ‚تولیدواستقرار"سامانه استقرار استعلام الکترونیکی"‚"سامانه ارسال الکترونیکی خلاصه معامله “‚سامانه بازداشت ورفع بازداشت"‚نرم افزارتحت وب مدیریت املاک وکاداستر"‚و"نرم افزارتعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی وساختمان های فاقدسندرسمی “
الف)بررسی حوزه اموراملاک
درحوزه اموراملاک ‚۵طرح نرم افزاری کشوری باهمکاری حوزه معاونت اموراملاک ودفترتوسعه فناوری واطلاعات اقدام گردید.اولین طرحی که دراین حوزه وبا همکاری حوزه معاونت اموراسنادوکانون سردفتران ودفتریاران انجام شده است ودارای اهمیت فراوانی است ‚سامانه استعلام الکترونیکی ملک است.
الف-۱) سامانه استعلام الکترونیکی
طراحی وتولیداین سامانه ازنیمه دوم سال ۸۹ آغازوپس ازطی مراحل تست وپایلوت ‚ازمهرماه سال ۱۳۹۰ به تدریج درکشوراستقراریافت.بخشنامه مربوط نیزتحت عنوان “دستورالعمل نحوه استفاده ازسامانه الکترونیکی استعلام وپاسخ استعلام املاک"نیزازسوی سازمان به بخش های ذیربط ابلاغ گردید.براساس این طرح ‚استعلام وضعیت ملک ازدفترخانه به صورت الکترونیکی صادروبه واحدثبتی ارسال می شودوپس ازتطبیق اتوماتیک اطلاعات استعلام الکترونیکی بابانک جامع ونیزبررسی مستندات موجوددرواحدثبتی ‚نتیجه که همان پاسخ استعلام است به صورت الکترونیکی به کارتابل دفتراسنادرسمی ارسال می شود.
شایان توجه است که امکان ارائه آماری ازمیزان عملکردسامانه وجودداردومی توان به صورت برخط ازپشت سیستم های مجاز ‚عملکردسامانه راملاحظه نمود(تعداد دفاتر اسنادرسمی بهره بردار‚تعدادواحدثبتی بهره بردار‚تعداداستعلام الکترونیکی صادره وتعدادپاسخ الکترونیکی صادره)
اجرای طرح استعلام الکترونیکی درراستای تکالیف مندرج دربند"م"ماده ۲۱۱قانون برنامه پنجم توسعه کشوراجراشده است .براساس این بندسازمان ثبت مکلف شده است تادرراستای توسعه سامانه یکپارچه ثبت اسنادواملاک وراه اندازی مرکزملی داده های ثبتی ‚نسبت به الکترونیکی کردن کلیه مراحل ثبت معاملات تاپایان سال دوم برنامه اقدام کندبه نحوی که امکان پاسخ آنی والکترونیک به استعلامات ثبتی وثبت آنی معاملات بابکارگیری امضاءالکترونیک مطمئن فراهم شود.
برای حذف کامل فرآیندکاغذی استعلام اقدامات خوبی مانندحذف برگه استعلام ازعداداوراق بهادارونیزراه اندازی وبهره گیری ازگواهی امضای الکترونیکی مطمئن انجام گرفته است ودیگرنیازی به ارسال برگه استعلام به موازات ارسال استعلام الکترونیکی نیست.
الف -۲)دستاوردهای اجرای طرح استعلام الکترونیکی
مهمترین دستاورداین طرح ‚عمل به یک تکلیف قانونی است.دستاورددیگر‚تجمیع اطلاعات حدود۴۲۰ سرورواحدهای ثبتی درقالب ۳۱سروردرمراکزاستان هاوتکمیل وبهره برداری اززیرساخت های ارتباطی بین دفاتراسنادرسمی وواحدهای ثبتی وسازمان ثبت است که ضمن ارتقای امنیت اطلاعات ‚زمینه ارائه خدمات الکترونیکی وانجام سایرطرح های نرم افزاری رافراهم می نماید.دستاوردسوم ‚بالارفتن دقت درتکمیل استعلام وارائه پاسخ ودرنتیجه کاهش خطاهای انسانی است .بالا رفتن سرعت پاسخ به ویژه برای املاکی که دارای پرونده شفاف وکامل هستندنیزازجمله دستاوردهای این طرح است.پیشگیری ازتخلفات وجعل ازدستاوردهای مهم دیگراین طرح است .کاهش سفرهای درون وبین شهری وحفظ محیط زیست ازبرکات این طرح است که باحذف کامل فرآیندسنتی وکاغذی استعلام‚نمودکامل یافته است وبالاخره حذف ملیون ها برگ کاغذ وصرفه جوئی درهزینه ها ی آن ازمهمترین مزایای این طرح می باشد.
ب )ارسال الکترونیکی خلاصه معامله
امکان استفاده ازسامانه ارسال الکترونیکی خلاصه معامله ازتاریخ ۰۱/۱۰/۹۰ به طوررسمی وتدریجی آغازشد.هنگامی که خلاصه معامله به صورت الکترونیکی به واحدثبتی می رسدنیازمند داده آمایی دربانک است .
این نکته ‚یکی ازمهمترین مشکلات وچالش هاییاست که طی سال هاسازمان ومردم باآن دست به گریبان بوده اند‚چراکه عدم ثبت به هنگام خلاصه معامله دربانک ودفتراملاک ‚موجب به روزنبودن اطلاعات ودرنتیجه عدم تثبیت اطلاعاتی مالکیتی مردم وآخرین مالک می گردید.بااجرای کامل طرح الکترونیکی فرآیندداده آمایی ووروداطلاعات خلاصه معامله به روش اپراتوری کاملا حذف گردیده است .اگربرای ارسال خلاصه معامله کاغذی ووروداطلاعات آن دربانک وامکانات ومنابع موردنیاز آن تنها۰۰۰‚۲۰۰ریال هزینه درنظرگرفته شود‚با بهره گیری ازارسال الکترونیکی صرفه جویی میلیاردی درهزینه ها انجام می شود.
ج) سامانه بازداشت ورفع بازداشت
باهماهنگی بامرکزآماروفناوری قوه قضائیه وبرقراری ارتباط نقطه به نقطه بین سازمان ومرکزمذکورنزدیک به شش ماه ابتدادر۱۱دفترخانه درتهران وسپس هزاردفترخانه معاملات به صورت الکترونیکی ثبت وتمامی مراحل کاربه نحودقیق اجراونقص های احتمالی شناسائی گردیدوبیش ۵۰هزارسندهم به شکل آزمایشی درسیستم ثبت گردید
بند سوم :طرح های حوزه اموراسناد
شامل :طراحی ‚تولید واستقرار"نرم افزارممنوع الخروجی ورفع ممنوع الخروجی “‚"نرم افزاراجرای مفاداسنادرسمی “‚پورتال تخصصی مالکیت صنعتی “‚"نرم افزارثبت الکترونیکی طرح صنعتی"‚"نرم افزار ثبت الکترونیکی اختراع"‚"نرم افزار ثبت الکترونیکی علائم تجاری"‚"نرم افزارثبت تاسیس وتغییراینترنتی شرکت ها"‚"سامانه شناسه ملی اشخاص حقوقی “‚"نرم افزاربانک جامع سردفتران “‚نرم افزارثبت وقایع ازدواج وطلاق"‚"نرم افزار ثبت الکترونیکی (آنی ) اسناد
بندچهارم : طرح های حوزه های مستقل‚اموراداری ‚مالی وعمومی
مبحث سوم : ثبت الکترونیکی درنهادهای رسمی ثبت اسناد
قبل ازالزامی شدن ثبت آنی معاملات ‚جهت شناسایی نواقص آن ‚پیرومصوبه جلسه مورخ ۳۰/۳/۱۳۹۱وعطف گیرد به نامه شماره ۶۶۰۷۸/۱۳۹۱ سازمان ثبت اسنادواملاک کشور‚باحضورریاست محترم سازمان واعضای محترم هیئت مدیره کانون سردفتران ‚۵دفتراسنادرسمی درتهران جهت اجرای آزمایشی نرم افزارثبت الکترونیکی اسنادمعرفی شدند.افزون براین براساس مصوبات پنجاه وهشتمین جلسه شورای فناوری اطلاعات مورخ ۲۰/۹/۱۳۹۱ راه اندازی ثبت آنی معاملات دردفاتراسنادرسمی استان چهارمحال و بختیاری به عنوان پایلوت براساس برنامه زمانبندی ‚الزام آورشد.
به طوررسمی دراجرای مواد(۴۶) و(۲۱۱)قانون برنامه پنجم توسعه وهمچنین ماده (۱۲) قانون سلامت
نظام اداری وبند"ب” ماده (۴۸)قانون برنامه پنجم ‚سازمان ثبت اسنادواملاک کشور‚دفاتراسنادرسمی
کل کشوررااز تاریخ ۲۶/۰۶/۹۲ ‚مکلف به تنظیم سندازطریق سامانه سازمان مذکورکرده است وطرح
ثبت آنی دردفاتر اسنادرسمی وواحدهای ثبتی عملی گردیده است واشخاص می توانندبامراجعه به دفاتر باتکمیل فرمها ومدارک موردنیاز برای ثبت معاملات منقول وغیرمنقول خوداقدام نمایند.
سامانه ثبت الکترونیک اسناد‚شیوه تنظیم سندراباتحولات جدیدی روبروکرده است.مسولان وکارشناسان حوزه ثبت اسنادواملاک براین باورندکه درسامانه جدید(ثبت آنی)شفافیت ومواهب زیادی
درانتظارحقوق ومردم است که مردم به مرورمتوجه آثارجدی وفراگیرآن می شوند.
جهت اجرای همه جانبه وکامل ثبت آنی دستورالعمل هایی صادرگردیده است که اهم آن عبارتنداز:
۱٫دستورالعمل نحوه استفاده دفاتراسنادرسمی ازسامانه ثبت الکترونیک اسنادمورخ۲۴/۰۶/۹۲
۲٫دستورالعمل تهیه توکن (Token)برای صدورگواهی امضای الکترونیک دفاترRA دارای قابلیت های: