پرسشنامه دوم جهت وزن دهی به معیارها
AHP فازی
شکل شماره ۳-۱: مراحل انجام تحقیق
۳-۹ شیوه ها و ابزار گردآوری اطلاعات و تحلیل اطلاعات
جهت جمعآوری و تحلیل داده ها و اطلاعات مورد نیاز این پژوهش، از شیوه ها و ابزارهای مختلفی استفاده شده است که در ادامه به تفکیک نیازهای مختلف مدل تحقیق بیان میشوند.
۳-۹-۱ استخراج معیارهای اولیه
در این پژوهش، به منظور تدوین فهرستی جامع از معیارها و شاخصهای انتخاب پیمانکار، با مروری گسترده بر ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق مقالات تخصصی مرتبط تهیه و گردآوری شدند. مقالات تخصصی گردآوری شده در زمینه های مرتبط با انتخاب پیمانکار، دسته بندی معیارها و شاخصهای انتخاب پیمانکار، مقایسه مدل های انتخاب پیمانکار، روش ها و مدل های ارزیابی مقدماتی پیمانکاران، ارائه مدل تصمیم گیری در زمینه انتخاب پیمانکار، معیارها و شاخصهای ارزیابی مقدماتی پیمانکاران و… میباشند. یکی از شاخص های تعیینکننده برای انتخاب این مقالات به عنوان مرجعی جهت شناسایی معیارها و شاخص های انتخاب پیمانکار پروژه های شهرداری، میزان اتخاذ سند کردن[۱۱۵] به این مقالات در ادبیات موضوع بوده است. از لحاظ بازه زمانی، این مقالات شامل مجموعه ای از برجسته ترین و معتبر ترین پژوهش های صورت گرفته در دو دهه اخیر میباشند. به منظور انجام دادن غربال اولیه برای شناسایی معیارها و شاخص های انتخاب پیمانکار پروژه های شهرداری، جدول فراوانی معیارها و شاخصهای ذکر شده در میان مقالات مذکور تشکیل گردید.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
به منظور ارائه مدلی نظام مند و کاربردی برای انتخاب پروژه های فضای سبز شهرداری بر اساس جداول فراوانی و نظر اساتید و خبرگان، هفت معیار اصلی و سی وسه شاخص یا زیر معیار با بهره گرفتن از ادبیات موضوع شناسایی و انتخاب گردیدند. در ترجمه و برگردان عبارات لاتین عناوین معیارها و شاخصهای شناسایی شده تلاش گردیده است تا ملموس ترین و گویاترین عبارات فارسی انتخاب گردند و حتیالامکان از تعابیر مصطلح میان مدیران و کارشناسان مربوطه و همچنین از واژگان به کار رفته در متون فارسی مرتبط بهره گرفته شود. معیارها و شاخصهای شناسایی شده در ادامه بیان میشوند:
شاخص قیمت پیشنهادی: قیمت شاخص های مربوط به توانمدی های فنی و تخصصی: وضعیت و قابلیت استفاده ازتجهیزات وماشین آلات، نوعو تناسب تجهیزات و ماشین آلات، میزان تجربه وکارآزمودگی کارکنان فنی، تعداد و میزان کارکنان فنی یا کارشناسان
شاخص های مربوط به تجربه و شهرت: مقیاس پروژه های انجام شده، تجربه اجرای پروژه های مشابه، مدت زمان فعالیت در صنعت وکسب و کار، تجربه جغرافیایی در محل اجرای پروژه
شاخص های مربوط به صلاحیت و پایداری مالی: میزان و درجه بندی اعتبار، نسبت جاری، نسبت سودآوری، کفایت ضمانت نامه ها و معاهدات بانکی، سوابق گردش مالی
شاخص های مربوط به ظرفیت انجام پروژه های جدید: حجم کاری فعلی، حجم کاری آتی
شاخص های مربوط به سازمان و مدیریت: صلاحیت و شایستگی مدیران عالی، سیستم و برنامه کنترل و تضمین کیفیت، اندازه سازمان، طرح و خط مشی ایمنی و سلامت، قابلیت و توانایی مدیریت پروژه، گرایش و تمایل به دعاوی قضایی، صلاحیت و قابلیت مدیران اجرایی، برنامه تفصیلی آموزش کارکنان
شاخصهایمربوطبهعملکردگذشته: عدم موفقیت در به اتمام رساندن پروژه یا قراردادهای قبلی، کیفیت واقعی به دست آمده در پروژه های قبلی، عملکرد ایمنی و سلامت در پروژه های قبلی، ارتباط با پیمانکاران فرعی، گرایش نسبت به ادعای خسارت کردن و منازعات قراردادی، میزان پروژه های تکمیل شده با تاخیرات زمانی، حجم و نوع کارهای ارجاع داده شده به پیمانکاران فرعی، ارتباط با کارفرمای قبلی، متجاوز شدن هزینه های پروژه از مقادیر برنامه ریزی شده.
۳-۱۰ تعیین مهمترین شاخص های مؤثر
به منظور تعیین مهمترین معیارهای انتخاب پیمانکار، پرسشنامه نوع اول که شامل ۳۳ شاخص مذکور در بخش ۳-۹ بود، تنظیم و طراحی شد. در این پرسشنامه از پاسخ دهندگان درخواست شد تا اهمیت هر یک از شاخص های مندرج در پرسشنامه را در یک طیف ۷ تایی لیکرت (خیلی زیاد، زیاد، نسبتا زیاد، متوسط، نسبتا کم، کم، خیلی کم)مشخص کنند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، با بهره گرفتن از آزمون فرض فازی مهمترین معیارهای مؤثر تعیین شد. بطور کلی در آزمون فرض فازی هدف قبول یا رد یک فرضیه به طور کامل نمی باشد بلکه میزان درستی هر یک از فرضیه ها بیان می شود. بنابراین فرضیه های آزمون بر اساس طیف ۷ تایی و برای هر معیار پیشنهادی به صورت زیر تدوین شده است.
اگر درجه تأیید فرضیات , , …, را , , …, بنامیم، آنگاه معیارهایی به عنوان شاخص های رتبه بندی برگزیده میشوند که باشد. این مقدار با نظرخواهی از کارشناسان بخش انتخاب پیمانکاران شهرداری انتخاب شدهاست.
۳-۱۱ تعیین درجه اهمیت معیارها
به منظور تعیین درجه اهمیت معیارهای موثر در ارزیابی پیمانکاران، از روشهای ذهنی و عینی استفاده شد. بر این اساس با طراحی پرسشنامه و انجام مقایسات زوجی توسط صاحبنظران صنعت و با بهره گرفتن از پرسشنامه نوع دوم و بر مبنای تکنیک AHP فازی وزن شاخص های منتج از پرسشنامه اول و آزمون فرض فازی محاسبه می شود.
۳-۱۲ ارزیابی پیمانکاران با توجه به معیارها
به منظور جمعآوری اطلاعات مورد نیاز جهت تعیین امتیازات نسبی هر کدام از پیمانکاران، پرسشنامه سوم جهت ارزیابی پیمانکاران تنظیم و میان کارشناسان ارشد و مدیران بخش ارزیابی پیمانکار توزیع و سپس جمعآوری شد. به منظور برخورداری این پرسشنامه از روایی و پایایی لازم، تلاش شد تا حد امکان از بکار بردن عبارات و اصطلاحات پیچیده اجتناب شود. علاوه بر این با گنجاندن دستورالعمل تکمیل پرسشنامه، تلاش شد تا از بروز ابهامات احتمالی در تکمیل پرسشنامه نیز جلوگیری شود.
در این پرسشنامه از پاسخ دهندگان خواسته شد پیمانکار انرا با توجه به معیارهای تعیین شده ارزیابی کنند و سپس با بکارگیری تکنیک تاپسیس فاصلهای، پیمانکاران شهرداری رتبه بندی میشوند.
۳-۱۳ شرح روش بکار گرفته شده در رتبه بندی (تاپسیس فازی فاصلهای)
روش TOPSIS با داده های فاصلهای در سال ۲۰۰۶ توسط جهانشاهلو، حسین زاده لطفی و ایزدی خواه به کار گرفته شده است. مدل مورد استفاده در این تحقیق به شرح زیر میباشد:
۱) استخراج و تعیین شاخصهای موثر در انتخاب پیمانکار
۲) تعیین وزن معیارها از طریق AHP فازی
۳) ایجاد ماتریس فازی تصمیم
برای به دست آوردن اعداد داخل جدول ماتریس فازی تصمیم به شرح زیر عمل میکنیم:
معرفی مجموعه ها:
همانگونه که در بخشهای پیشین ذکر شد انتخاب پیمانکاران در پروژه های گوناگون یک مسئله تصمیم گیری چند معیاره است که به وسیله مجموعههای زیر شرح داده می شود.
مجموعه تصمیم گیرندگان | |
مجموعه پیمانکاران | |
مجموعه معیارها |
مجموعه ای از ارزیابی های عملکرد پیمانکاران ، توسط یک گروه تصمیمگیرنده ، با توجه به معیارهای با متغیر
نشان داده می شود که رتبه گزینه نسبت به معیار میباشد، در حالیکه بر طبق روش تاپسیس فاصله ای دقیقا شناخته شده نیست و به صورت زیر شناخته می شود:
مسئله MCDM با داده های فاصلهای، به طور خلاصه در یک ماتریس به صورت زیر بیان می شود:
جدول شماره۳-۱ : داده های فاصله ای