دانشگاه آزاد اسلامی
واحد علوم و تحقیقات (هرمزگان)
دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، گروه مدیریت ورزشی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد گرایش: مدیریت ورزشی

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

عنوان :
بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
استاد راهنما :
دکتریونس محمدزاده
استاد مشاور :
دکتروحیدرفیعی دهبیدی
نگارش:
طیبه مرودی زاده
زمستان ۱۳۹۲
چکیده
هدف از از انجام این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کارشناسان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی استان هرمزگان و کارشناسان هیئت شنا و ورزش های آبی استان هرمزگان بودند که تعداد آنها برابر با ۶۸ نفر بود. بنابراین نمونه تحقیق به صورت کل شمار انتخاب شد، بطوری که تعداد ۶۸ پرسشنامه بین نمونه های تحقیق توزیع و پس از تکمیل جمع آوری شد.جهت جمع آوری داده های تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته با بهره گیری از کار آب یار(۱۳۹۱)، استفاده شد، که روایی آن توسط اساتید سنجیده و پایایی آن نیز با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ سنجیده شد و مقدار آن برابر با (۷۸/۰= a) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری توصیفی و در قسمت آمار استنباطی از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. بعلاوه جهت تعیین رتبه های این عوامل از آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد بین عوامل نه گانه و توسعه گردشگری ساحلی در استان هرمزگان ارتباط معنی داری وجود دارد که به شرح زیر می باشد: بین منابع طبیعی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(۶۵/۰ = r)، بین خدمات حمل نقل و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(۵۵/۰ = r )، بین امکانات و زیرساخت ها و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(۷۰/۰ = r )، بین سرگرمی ها و فعالیت های تفریحی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(۸۱/۰ = r )، بین خدمات اطلاع رسانی و ارتباطات و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار (۸۱/۰ = r )، بین تأسیسات رفاهی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(۷۸/۰ = r)، بین عوامل مربوط به تربیت بدنی و ورزش بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان ارتباط مستقیم و معنی دار(۷۶/۰ = r) و بین گردشگری و میراث فرهنگی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد(۷۱/۰ = r) وجود داشت. بعلاوه نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داد خدمات اطلاع رسانی و ارتباطات بیشترین نقش و خدمات حمل و نقل نیز کمترین نقش را در توسعه گردشگری ورزشی استان هرمزگان با تأکید بر ورزشهای آبی و ساحلی دارند. بعلاوه رتبه هریک از عوامل دیگر به صورت زیر می باشد: منابع طبیعی، عوامل مربوط به تربیت بدنی و ورزش ، امکانات رفاهی، گردشگری و میراث فرهنگی، امکانات و زیرساختها، سرگرمی و فعالیت های تفریحی.
واژگان کلیدی: گردشگری ورزشی، جاذبه ها، ورزش های آبی
فصل اول:
کلیات تحقیق

مقدمه
سفر کردن و آشنایی با سرزمین های تازه از دیر باز در فرهنگ های گوناگون جهان دارای اهمیت بوده و گاه نیز مقدس شمرده شده است. در فرهنگ اسلامی نیز به سفر کردن بسیار توجه شده و همواره توصیه شده است. در سبز فایل پیشرفت های مختلف اقتصادی و اجتماعی به تغییر سبک زندگی افراد انجامیده و سفرکردن و گردش به عنوان بخش مهمی از اوقات فراغت در زندگی افراد مطرح شده است. بعلاوه بوجود آمدن وسایل ارتباط جمعی جدید و تسهیل حمل و نقل، به افزایش کمی و کیفی سفر کردن انجامیده است (فرقانی،۱۳۸۵).
صنعت مسافرت و گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال زایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیرساخت ها می دانند(پارسائیان، ۱۳۸۲). امروزه ورزش نیز یکی از صنایع بزرگ و مهم در دنیا است و افراد بسیاری در سرتاسر جهان در آن اشتغال دارند. همچنین ورزش یکی از متداول ترین عوامل ایجاد انگیزه برای گردشگران است و “گردشگری ورزشی” صنعتی است که از ترکیب دو صنعت” ورزش” و صنعت “گردشگری” پدید آمده است. به عبارت دیگر ورزش یکی از فعالیت های مهم گردشگران در حین گردشگری است و گردشگری و مسافرت نیز با انواع مختلف ورزشی همراه است(هنرورا،۱۳۸۳).کشورهای مختلف دنیا به گردشگری به عنوان یک صنعت در آمد زا و توسعه آفرین ارج نهاده و در ترویج و گسترش آن تلاش فراوان نموده اند (ناصری،۱۳۷۵). عللی همچون افزایش در آمد، کاهش ساعات و روزهای کاری، افزایش تعطیلات، بی تحرکی، بالا رفتن استاندارد های زندگی، رشد و توسعه ارتباطات، رشد تکنولوژی، توسعه راه ها و حمل و نقل و تغییر نیازهای مردم از دلایل مشترکی است که انسان امروزی را به سمت گردشگری و ورزش سوق داده است و رشد فزاینده و غیر منتظره ای را برای این دو صنعت در قرن حاضر به وجود آورده است (تیک لی، ۲۰۰۳).هر کشور و هر مقصد ورزشی محصولات و خدمات گوناگونی را برای جلب گردشگر ارائه می کند و هر گردشگر این امکان را دارد که میان مقاصد مختلف یکی را انتخاب کند. یاماگوشی(۲۰۰۵)، در تحقیق خود تحت عنوان “بررسی دلایل انگیزه ها و محدودیت های مسافرت کنندگان در قالب گردشگران ورزشی” پرداخت. وی به این نتیجه رسید که در هر مطالعه ای که به منظور برنامه ریزی و توسعه گردشگری ورزشی در شهر یا کشور مقصد انجام می گیرید، بایستی دلایل، جذابیت ها و موانعی که برای گردشگران مهم است شناسایی شوند. وی بهره گیری از جاذبه های طبیعی ورزشی را به دلیل انگیزه تفریحی مهم ترین عامل دانست.
از طرفی سرزمین پهناور ایران با طبیعت رنگارنگ و استثنائی، در برگیرنده سواحل، کوه ها، دریاچه ها، جنگل ها و بیابان های منحصر به فردی است که همه و همه کشور ما را در رتبه پنجم از نظر جذابیت های طبیعی در جهان قرار داده است. ورزش های ساحلی و آبی از جمله جاذبه های مستعد طبیعی و ورزشی کشور به شمار می روند. نتایج تحقیقات و بررسی ها نشان می دهد که وجود مناظر طبیعی زیبا مانند: پارک های ملی، سواحل دریا، حاشیه رودخانه ها، مناظر ییلاقی و مراکز کوهستانی و سایر جاذبه ها همانند آب و هوا، چهارفصل بودن و وجود مراکز آب درمانی مثل چشمه های آب معدنی می تواند فرصت مناسبی برای جذب گردشگر فعال و در نتیجه توسعه گردشگری ورزشی فراهم آورد. حال با عنایت به تمامی مطالب گفته شده یکی از راه های توسعه توریسم ورزشی از یک سو مستلزم وجود جاذبه های سیاحتی و فرهنگی است و از سوی دیگر با یک فعالیت ورزشی توأم می گردد. با توجه به اینکه ایران و بخصوص استان هرمزگان دارای سواحل زیبا و پتانسیل های طبیعی و جاذبه های سیاحتی و فرهنگی بسیار و از طرفی برخورداری از ظرفیت بالای فعالیت های اقتصادی به عنوان استانی توانمند در آماده سازی شرایطی مطلوب برای علاقه مندان است و با توجه به اینکه از ظرفیت و قابلیت مناسبی برای برگزاری انواع مسابقات آبی و ساحلی برخوردار می باشد، می تواند به عنوان قطبی مهم در صنعت توریسم به معنای عام و توریسم ورزشی در معنای خاص آن تلقی گردد و به واسطه نیاز روحی روانی انسان امروزی به تفریح در مناطق مختلف طبیعی و بخصوص ورزش هایی که در سواحل دریا صورت می گردد، با یک برنامه ریزی حساب شده ضمن بهره گیری از استعداد مناطق مختلف استان و لحاظ کردن شرایط مختلف می توان در پیشبرد اهداف اقتصادی و اشتغال زایی گام برداشت و هم محیط مناسبی برای گردشگران به وجود آورد و همچنین بهبود زیرساخت ها را فراهم کند. لذا محقق در این تحقیق قصد دارد تا با تأکید بر جاذبه های طبیعی و ورزش های آبی در سواحل استان، نقش آنها را در توسعه گردشگری ورزشی از دیدگاه مسئولین، کارشناسان، و گردشگران ورزشی بررسی و نتایج آن را ارائه نماید.

بیان مسئله
ورزش^[۱] از ملزومات زندگی معاصر بوده و به عنوان بزرگ ترین پدیده اجتماعی جهان شناخته شده است. ورزش در جهان به صنعت بزرگ و موفقی تبدیل شده تا جایی که ۵/۲ درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است (کوستا، ۲۰۰۵). امروزه ورزش بخش مهمی از فرهنگ ملل جهان است(دبورا،۷۶؛ پارکز،۸۲). و به حدی در جوامع امروزی رسوخ کرده است که عنوان می شود یکی از متداول ترین و مهم ترین عوامل ایجاد انگیزه برای سفر وگردشگری نیز می باشد. از طرفی گردشگری و جهانگردی^[۲]هم مانند ورزش بخش مهمی از زندگی مدرن شده است. ارتقاء فرهنگ در جوامع مختلف علاقه مندی و تقاضا برای گردشگری را افزون ساخته است (ملک اخلاق،۸۲؛ فرقانی،۸۵).هر چند که سفر برای ورزش و شرکت در جشنواره ها و مسابقات از قرن ها قبل سابقه دارد و در تمدن های اولیه در مصر، یونان روم، چین و دیگر تمدن های آسیایی دیده شده است، اما سفر های ورزشی در شکل بین المللی و نوین خود یک توسعه منحصر به فرد را در قرن اخیر داشته
است (فرقانی،۱۳۸۵). از حدود دو دهه قبل توجه از دو بخش صنایع گردشگری و صنایع ورزش و همچنین از دو بخش آکادمیک آن ها به گردشگری ورزش جلب شد و یک صنعت چند میلیارد دلاری را که سریع ترین و شگفت انگیز ترین رشد را در سال های اخیر تجربه کرده است، بوجود آورده است. نام این صنعت « گردشگری ورزشی » است که علاقه مندان و طرفداران فراوانی در سراسر جهان دارد (بوچت، ۲۰۰۴). طبق آمار منتشره در کشورهای مختلف حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد گردشگران، ورزش را دلیل اصلی سفر خود عنوان نموده و بیش از نیمی از سفر های تعطیلات را، سفر هایی تشکیل می دهند که هدف از آن ها، ورزش هم هست (اسوارت، ۲۰۰۷). لذا گردشگری ورزشی یک بخش در حال توسعه گردشگری است که با توجه به آمار، حدود ۳۲ درصد از توفیقات و دستیابی های جهانی گردشگری را به خود اختصاص داده و با توجه به تغییر سبک زندگی و علاقه مردم به این پدیده، حائز اهمیت است (کورتزمن،۲۰۰۵). در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان در تلاش برای تقویت صنعت گردشگری ورزشی خود هستند زیرا این صنعت می تواند نقش برجسته ای را به عنوان یک مولد اقتصادی و ایجاد کننده اثرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی در جوامع مختلف داشته باشد. به طوری که امروزه به یک ابزار کلیدی برای توسعه کشورها تبدیل شده است (تیک لی و یانگ، ۲۰۰۳). میزبانی رویداد های مهم بین المللی و منطقه ای، برگزاری جشنواره های ملی ورزشی و ایجاد پایگاه های تفریحی ورزشی ویژه گردشگران ورزشی و تجهیز و آماده سازی جذابیت های طبیعی ورزشی، از جمله فعالیت هایی است که در جهت جذب بیشتر گردشگران ورزشی خارجی و داخلی در کشورهای مختلف جهان در حال پیگیری و انجام است. در این بین کشور ما ایران به رغم داشتن قابلیت ها و ظرفیت های فراوان در خصوص جذب گردشگران مختلف و با توجه به اهمیت و ضرورت توسعه گردشگری برای کشور، هنوز سیاست گذاری و برنامه ریزی منسجم و کارآمدی برای آن طراحی نشده است و متأسفانه هنوز صنعت گردشگری کشور به تبع آن گردشگری ورزشی، جایگاه واقعی خود را نیافته است (صدیق زارعی، ۸۴). با توجه به اینکه نیمه جنوبی ایران و بخصوص استان هرمزگان با طبیعت استثنایی که در بر گیرنده سواحل، کوه هاو بیابان هایی زیبا و منحصر به فردی می باشد، از نظر جذابیت های طبیعی جایگاه خاصی در بین استان های کشور جهت جذب گردشگر دارد. در این بین ورزش های ساحلی و آبی از جمله جاذبه های مستعد طبیعی ورزشی کشور به شمار می روند. که در کنار قابلیت های مختلف ورزش کشور،ظرفیت های خوبی در جهت توسعه صنعت گردشگری ورزشی، هم در زمینه رویداد ها و مسابقات و هم در حوزه فعالیت های تفریحی ورزشی، بوجود آورده است(کرمی،۷۸). از آنجایی که سواحل استان هرمزگان شرایط مناسب جهت انجام ورزش های مختلف آبی را دارا می باشد بنابراین در این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال هستیم که عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی کدامند؟

ضرورت و اهمیت تحقیق
گردشگری در هر کشوری چه توسعه یافته و چه در حال توسعه، شامل منافع اقتصادی و اجتماعی بسیاری است. از اینرو برنامه ریزی برای توسعه و گسترش آن از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد (هنرورا،۱۳۸۳). طبق تأیید یونسکو و سازمان گردشگری جهانی ایران جزو ده کشور برتر جهان در زمینه جذابیت های جلب گردشگر و دارای بیشترین تنوع و گوناگونی جاذبه های گردشگری است (فرقانی،۱۳۸۵) و این در حالی است که اکنون سهم ایران از این بازار بسیار ناچیز و در حدود ۱/۰ درصد از تولید ناخالص ملی می باشد (تیک لی،۲۰۰۳). امروزه یکی از انواع گردشگری که بسیار مورد علاقه و استفاده مردم دنیا واقع شده است، گردشگری ورزشی است (کارترزمن^[۳]،۲۰۰۵). همچنین در سال های اخیر، احساس نیاز مردم به ورزش در تعطیلات افزایش یافته و سفر های ورزشی طرفداران زیادی پیدا کرده است.سال ۲۰۰۴ از سوی ^[۴]WTOبه نام سال گردشگری ورزشی نامگذاری شده است و دبیر کل سازمان جهانی گردشگری و رئیس کمیته بین المللی المپیک در پیامی مشترک در سپتامبر ۲۰۰۴ تأکید کردند که گردشگری و ورزش دو نیروی محرک برای ثبات در رشد اقتصادی، اشتغال زایی و افزایش در آمد هستند (ایساک براز^[۵]، ۲۰۰۲) در حال حاضر این نیاز احساس می شود که سازمان های ورزشی و گردشگری بایستی به طور نزدیکی با یکدیگر کار کنند تا از فرصت های گردشگری ورزشی که اهداف هر دو حوزه را تحقق می بخشد، بهتر بهره برداری گردد .گردشگری ورزشی به عنوان صنعتی پیشرو در اکثر کشورهای دنیا در حال اوج گیری و توسعه است (رس^[۶]،۲۰۰۴و هات بویز^[۷]،۲۰۰۴) و پیش بینی شده است، که این صنعت به طور میانگین تا سال۲۰۲۰ هر ساله رشدی معادل ۱۰ درصد خواهد داشت. هر چند که این پیش بینی رشد برای کل بخش گردشگری، ۵ درصد است (وید،^[۸]۲۰۰۶). اما در کشور ما فقدان شناخت کافی، عدم مدیریت و نبود استراتژی های مدون و مشخص تاکنون، باعث غفلت از این حوزه و از دست رفتن فرصت های منحصر به فرد موجود در کشور شده است. با توجه به فواید فراوان اقتصادی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و زیست محیطی گردشگری ورزشی و با درک اهمیت داشتن جامعه ای سالم و با نشاط توسط مدیران، برنامه ریزان و مسئولین و همچنین تمایل مردم به داشتن تعطیلات و تفریحات فعال و پویا، لزوم توجه به مقوله گردشگری ورزشی و توسعه آن در کشور اجتناب ناپذیر می نماید (علمدار،۱۳۸۴). مناطق ساحلی از دیرباز مورد توجه گردشگران بوده است و آن از قابلیت های بالقوه و بالفعل اکوتوریستی هر ناحیه می باشد. محدوده های ساحلی با تلفیقی زیبا از دریا و ساحل، محیطی آرام بخش بوجود آورده اند که توانایی جذب گردشگران را از نقاط دور و نزدیک دارند.امروزه ترکیبی از فعالیت ها و جذابیت ها مانند آفتاب، شن و ماسه های ساحلی و تنوع محیطی، باعث انتخاب سواحل توسط گردشگران شده است. ورزشهای ساحلی نیز از جمله فعالیت های مهم گردشگران است که در نواحی ساحلی، امکان اجرا دارد(الهام،۱۳۷۶). کاویانی(۱۳۷۲)، با روش های مختلف به تهیه نقشه زیست اقلیمی ایران پرداخته است. از میان اشکال مختلف گردشگری، بیشتر نواحی جذب گردشگر در سواحل متمرکز شده اند و این به علت فضای منحصر به فردی است که سواحل و جزایر در جذب گردشگر دارند(بریمانی،۱۳۸۹). کرانه های ساحلی استان هرمزگان با برخورداری از جاذبه های متعدد طبیعی توریستی و همچنین داشتن سواحل شنی و مناظر زیبا و دل انگیز، می تواند یکی از بزرگترین کانون های توریستی و گردشگری ورزشی ساحلی باشد. این سواحل به خاطر برخورداری از عوامل مساعد طبیعی و آب و هوای ویژه در فصول سرد، از جمله درجه حرارت مناسب، مدت آفتابی بودن روزها، درجه حرارت آب دریا، رطوبت نسبی و چشم اندازهای زیبای طبیعی و همچنین سهولت دسترسی به نقاط مختلف کشور از طریق راه های هوایی، زمینی و ریلی شرایط برخوردای از امکانات رفاهی و خدماتی و تأسیسات تفریحی، یکی از مساعد ترین مناطق ایران برای توسعه صنعت گردشگری ورزشی باشد. بنابراین با توجه به پتانسیل موجود در محدوده نوار ساحلی استان هرمزگان، می توان با شناخت زمینه ها و راه های توسعه گردشگری ورزشی در این سواحل، زمینه را برای جذب توریسم های ورزشی هموار کرد و از این طریق منبع مهمی جهت افزایش بهره وری و بهبود وضع موجود اشتغال ناحیه باشد.

اهداف تحقیق
هدف کلی:
هدف کلی از انجام این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی می باشد.
اهداف اختصاصی:
تعیین نقش منابع طبیعی بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش خدمات حمل و نقل بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش امکانات و زیرساخت ها بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش سرگرمی ها و فعالیت های تفریحی بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش خدمات اطلاع رسانی و ارتباطات بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش عوامل مربوط به تربیت بدنی و ورزشی بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش خدمات ورزشی بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
تعیین نقش گردشگری و میراث فرهنگی بر توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی
فرضیه های تحقیق
بین منابع طبیعی و توسعه گردشگری ورزشی سواحل استان هرمزگان با تأکید بر جاذبه ها و ورزش های آبی ارتباط معنی داری وجود دارد.