۳-۵-۱ برنامه قصد شده
از دو منبع کتاب درسی و کتاب راهنمای معلم؛ در راستای شناخت برنامه و تبیین عوامل موثر درآن: دانش آموز- معلم- محتوا– روش های یاددهی - یادگیری وامکانات – تجهیزات – زمان مکان و ارزشیابی در درس علوم تجربی سال سوم راهنمایی استفاده گردید. با جستجو در محتوا و استفاده از تحقیقات انجام شده در تحلیل محتوای علوم سال سوم و اشارات مستقیم کتاب راهنمای معلم، محقق استخراج عوامل فوق را تا حد ممکن لیست کرده تا مقایسه عوامل امکان پذیر گردد.
۳-۵-۲ برنامه ی اجرا شده
تعدادی سوال هم معنابراساس عناصر برنامه درسی هشت گانه، ازکتب برنامه ریزی درسی در قالب سه فرم با مقیاس لیکرت وبلی- خیر طراحی و اجرا گردید؛ هر فرم ازمقیاس توسط مخاطب مربوط(دبیر- مدیر- دانش آموز)هم زمان، درمدارس با حضورمحقق از عناصرهشت گانه برنامه درسی(۱- هدف
۲-دانش آموز ۳- معلم ۴- محتوا ۵- روش های یاددهی– یادگیری ۶– زمان ۷-مکان و۸-ارزیابی) تکمیل گردید. به منظور روشن ساختن وضعیت برنامه درسی اجرا شده علوم تجربی و بررسی میزان محتوا و اهداف برنامه عملیاتی و اجرایی از نتایج دو مرحله آزمون پیشرفت تحصیلی استفاده شد. این دو آزمون نه به دلیل این پژوهش بلکه به روال عادی ناحیه و در مواردی به طریق استانی، برگزار می گردد.
مرحله اول: درسطح ناحیه ۲ آموزش و پرورش شیراز، که در تاریخ ۲۵/۹/۱۳۸۷ برگزار گردید و سوالات آن توسط محقق به عنوان سرگروه آموزشی علوم تجربی ناحیه و با توجه به اهداف آموزشی تهیه شده بود؛ وآزمون مرحله دوم: سطح استان، در تاریخ ۱۸/۱۲/۱۳۸۷ با نظارت آموزش راهنمایی استان طراحی و اجرا گردید.
۳-۵-۳ برنامه آموخته شده
برنامه آموخته شده به وسیله اندازه گیری میزان یادگیری از آموخته های دانش آموزان صورت گرفت. نمرات حاصل از پاسخ به ۲۰ سؤال مقیاس تشریحی(پیوست شماره ۲) که درپایان سال تحصیلی و بعد از اتمام آموزش در کلاسهایی که به شکل تصادفی از مدارس نمونه انتخاب شده در هفته آخر اردیبهشت ماه اجرا گردید، به دست آمد. این سؤالات در حیطه های سه گانه بلوم و سطوح مختلف یادگیری منطبق بر برنامه قصد شده طراحی و اجرا گردید.
البته در صورتی که سؤالات آزمون هماهنگ استانی پایان سال تحصیلی(خردادماه) از روایی و پایایی لازم برخوردار بود نیز می توانست، قسمتی از عوامل قابل سنجش در برنامه آموخته شده باشد، که با توجه به محدویت های مختلف امکان پذیر نگردید. در آزمون هماهنگ پایان سال تحصیلی، به جز یک سوال بقیه سوالات از حیطه شناختی و دانش طراحی شده بود؛ ۵۳% دانش آموزان ناحیه دو نمره ۲۰ کسب کردند. با توجه به حیطه سوالات و در نظر نداشتن اهداف آموزش علوم به عنوان ملاک برنامه درسی آموخته شده، قابل استفاده نبوده است.
۳-۶ سنجش روایی و پایایی مقیاس آزمون
اعتبار هر آزمون در واقع به دلیل استنباطی است که ما از آن آزمون می کنیم. برای تهیه این مقیاس به تفاوت های موجود در خوشه ها توجه شد و متن آن در بخش محتوا از آموخته های دانش آموزان تشکیل گردید، بررسی های پژوهشگران مربوط به تحلیل محتوا نشان داده شده است که در بدترین شرایط محتوای کتاب علوم با محتوای آزمون ۳۴/۰ همپوشی دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۶-۱ روایی مقیاس دانش آموز
ابتدا سؤالات اندازه گیری گویه های مربوط به عوامل برنامه درسی در بخشی از مقیاس دانش آموز که برنامه اجرا شده را در ابعاد مختلف تعقیب می کند، از کتب برنامه درسی و مقالات استاد راهنما و سایر اساتید بدست آمد و با توجه به اهداف برنامه درسی علوم سال سوم راهنمایی و اهداف بیان شده در کتاب راهنمای معلم سوالات هدفمند و به نسبت درصد اهدافی که برنامه قصد شده در پی آن بود، طراحی شد.
برای اندازه گیری روایی مقیاس ها از نظرات پانزده نفر از اساتید تعلیم و تربیت من جمله استاد راهنما و اساتید دانشگاه آزاد، دانشکده تحصیلات تکمیلی و دوازده نفر از معلمان با سابقه علوم تجربی و سه تن از اعضای گروه آموزشی، استفاده شد. چنانچه در مراحل کسب روایی محقق مجبور به حذف ۴ سوال و ایجاد تغییر در ۷ گویه گردید. و برای افزایش روایی مقیاس ها با توزیع بین تعداد ۲۰ دانش آموز وتعدادی سوال باز نقاط ابهام آن روشن گردید وتعدادی سوال حذف و اضافه شد. ضریب دشواری نیز محاسبه و عدد ۵۴/۰ بدست آمد.برای جلب همکاری دانش آموزان در ابتدای مقیاس توضیحات درخصوص اهداف و اهمیت پژوهش ارائه شد. تا نقاط ابهام در پاسخگویی مرتفع شود.
۳-۶-۲ پایایی مقیاس دانش آموز
این مقیاس بین تعداد ۴۰ دانش آموز در دو مرحله با سه هفته فاصله زمانی توزیع و در نهایت با بهره گرفتن از پاسخ های دو آزمون پایایی مقیاس تعیین گردید. پایایی این مقیاس با بهره گرفتن از روش باز آزمایی^[۱۰۸] به وسیله ضریب همبستگی ۷۹/۰ محاسبه شده است. همچنین برای محاسبه ضریب پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شدو بر اساس محاسبات انجام شده، ضریب پایایی آن ۸۲/۰ بدست آمد.
۳-۶-۳- روایی مقیاس دبیر و مدیر
برای اندازه گیری روایی مقیاس از نظرات پانزده نفر از اساتید تعلیم و تربیت من الجمله استاد راهنما و اساتید دانشگاه آزاد، دانشکده تحصیلات تکمیلی و دوازده نفر از معلمان با سابقه علوم تجربی و سه تن از اعضای گروه آموزشی، استفاده شد.
۳-۶-۴- پایایی مقیاس دبیر و مدیر
برای محاسبه ضریب پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و بر اساس محاسبات انجام شده، ضریب پایایی آن ۸۷/۰ بدست آمد.
.
.
.
.
.
۳-۷- روش گردآوری داده ها
محقق به عنوان دبیر فیزیک و علوم تجربی پیوسته مترصد تعقیب عوامل تاثیر گذاردر ارتقاء برنامه درسی و آموزشی علوم تجربی بود، وضعیت بسیارضعیف ایران درآزمون تیمزنیزمزیدبرعلت بود. هجوم دانش آموزان دراین درس به کلاسهای خصوصی ودرعین حال کسب نمرات پایینجدرآزمونهایی که امکان مقایسه باسایردرسهاوجود داشت، نیزازعوامل تأثیرگذار درانتخاب موضوع پژوهش به شمارمی رود.
تهیه پرسش نامه های مربوطه با مقیاس لیکرت که بتواند عوامل تاثیرگذار در برنامه درسی به خوبی مورد سوال قرار دهد و متغیرها را تعقیب کند، مشکل ترین بخش این فعالیت را به خود اختصاص داد. کتب برنامه ریزی درسی، کتاب علوم و کتاب راهنمای معلم علوم به عنوان منابع تهیه گویه های مقیاس ها مورد استفاده قرار گرفت و پس از استخراج گویه ها ی مقیاس ، با کمک استاد راهنما تنظیم آن صورت گرفت. با کمک استادان دانشکده علوم تربیتی دانشگاه شیراز و دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد مرودشت و چند تن از دبیران با سابقه و اعضای گروه آموزشی و طی بازآزمایی در مدرسه راهنمایی دکتر حسابی ۱و۲ مراحل اعتبار سپری گردید.
بعد از دریافت معرفی از دانشگاه و مراجعه به کارشناسی تحقیقات سازمان آموزش و پرورش مجوزلازم برای انجام پژوهش اخذ گردید. و با اخذ مجوز برای ورود به مدارس، از کارشناسی حراست ناحیه ۲ شیراز جهت تعیین مدارس ارتباط با کارشناسی آموزش راهنمایی صورت گرفت؛ ودر این مکان مدارس جامعه نمونه از خوشه ها به طور تصادفی انتخاب گردیدند.
با ارائه مجوز به مدیران و توجیه دبیران در زنگ تفریح و قبل از ورود به کلاس، مدیر مدرسه به همرا ه محقق درکلاسها حضوریافتند و مقیاس ها بین دبیران علوم تجربی و دانش آموزان، در کلاسها یا سالن امتحان و یا نمازخانه ها طبق روال آزمون در هرمدرسه توزیع گردید، در ابتدا ضمن احوالپرسی و بیان اهداف و فوائد انجام این پژوهش، شیوه تکمیل مقیاسه تشریح گردید، از آنان خواسته شد با آرامش و بردباری و در صورت تمایل، بدون نوشتن نام و نام خانوادگی به سؤالات پاسخ دهند.برای افزایش میزان دقت، هرآنچه می دانند، با صبرو حوصله و با حفظ حرمت آزمون و بدون دریافت نقطه نظرات یکدیگربه تکمیل مقیاس اقدام نمایند. ازآنجا که محقق شخصاً در مدارس حضور داشت و تمام مراحل را تعقیب می کرد همه مقیاس جمع آوری گردید.۷۱۰ مقیاس درآزمون تشریحی جمع آوری و موردتجزیهجوتحلیل قرارگرفت. مقیاس مربوط به مدیر نیزدرحالی که دبیران ودانش آموزان مشغول تکمیل مقیاس خود بودند، توسط ایشان در محل کار خود تکمیل گردید. پس ازجمع آوری پایایی دو مقیاس مدیرودبیرمحاسبه و مقدارآن۸۷/۰پایایی مقیاس دانش آموز۷۹/۰ وضریب همبستگی بین دومقیاس مدیرودبیرومقیاس دانش آموز ۷۶/۰ مشاهده گردید.
۳-۸- روش آماری و تحلیل داده ها
انتخاب روش آماری بستگی به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش دارد. در این پژوهش برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی مانند فراوانی – درصد – میانگین – انحراف معیار و از آمار استباطی آزمون تی تک متغیره و تی گروه های مستقل در سنجش میزان انطباق برنامه درسی اجرا شده و آموخته شده از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. برای افزایش دقت در آمار توصیفی از نرم افزار spss استفاده شد و در محاسبه آزمون تی و ضریب هبستگی پیرسون نیز از نرم افزارspss استفاده شد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داد ه ها
۴-۱- مقدمه
در این فصل به بررسی تفکیکی یافته های تحقیق با توجه به فرضیه های پژوهش پرداخته می شود. بدین منظور ابتدا به ویژگی توصیفی (میانگین – انحراف استاندارد ) اشاره می شود و سپس محاسبه تی تست برای مجموعه گویه های مرتبط با هر متغیر صورت می گیرد.
نمرات آزمونهای چهار گزینه ایی مرحله اول ودوم، در برنامه درسی اجرا شده، از عدد ۱۰۰ محاسبه گردیده است اما در محاسبات، ماکزیمم نمره مرجع ۵ در نظر گرفته شده و به جهت برابری نمره آزمون با نمرات مرجع مقیاس، نمرات بر ۲۰ تقسیم گردیده اند.
نمرات آزمون تشریحی پایان سال نیز از ۱۰۰ در نظر گرفته شده است تا بتوان نمرات درون هر سوال را به خوبی تفکیک کرد و برای هماهنگی با مقیاس آزمون اجرا شده و کل مقوله های سنجیده شده نمرات حاصل بر۲۰ تقسیم شده است و کل نمره نسبت به مرجع ۵ در نظر گرفته شد.
این پژوهش شامل سه فرضیه اصلی می باشد برای به دست آوردن پاسخ صحیح و امکان مقایسه با پژوهش های که در مورد عوامل برنامه درسی صورت گرفته بود، فرضیه های ویژه نیز طراحی گردید تا ازجمع بندی آن بتوان پاسخ کاملتری به فرضیه اصلی داد.
تجزیه وتحلیل داد ه ها بر اساس فرضیه های پژوهش
۴-۲-۱- فرضیه های اصلی تحقیق:
۱- بین برنامه درسی قصد شده واجرا شده علوم تجربی پایه سوم راهنمایی درناحیه۲شیرازانطباق وجود دارد.
باجمع آوری میانگین۱۳۶ گویه درسه مقیاس مدیر، دبیرو دانش آموزان و محاسبه میانگین، میانگین ها عددی برای برنامه اجرا شده به دست می آیدو با مقایسه با میانگینی که در برنامه قصد شده می خواهیم به آن برسیم، یعنی طبق مقیاس لیکرت عدد۵ که اطلاعات آماری این متغیر به شرح جدول ۴-۱ می باشد.
جدول۴-۱ آزمون تک نمایی - مقایسه دومیانگین بین برنامه درسی قصد شده و اجرا شده علوم تجربی پایه سوم راهنمایی