شکل۲-۱۲-ساختار مولکولی ارون
۲-۳-۲-۴-۶-۳- فلاونوئیدها
فلاونوئیدهای معمولی همانند، فلاوانون داراییک حلقه شش ضلعی (حلقه C) هستند. فلاونوئیدها دارای سه حلقهA، B و C می‌باشند، که حلقهA معمولاً حلقه سمت چپ است (شکل۲-۱۳). عضو شش ضلعی (حلقه C) می‌تواند پیران، پیریلیوم یا پیرون باشد.

شکل۲-۱۳-ساختار مولکولی فلاونوئیدها
فلاوونویید به همه ترکیبات فنولی موجود در تمام بخش­های گیاهی اشاره دارد،(۵۲). که شامل فلاونول­ها^[۵۸]، ایزوفلاون­ها^[۵۹]، آنتوسیانیدین‌ها^[۶۰]، فلاونون­ها^[۶۱] و فلاون ها^[۶۲]هستند. اینها از نظر ساختار شیمیایی با هم متفاوت­اند. تا کنون بیش از ۴۰۰۰ فلاونویید شناخته شده که در تعدادی از آنها فعالیت آنتی­اکسیدانی گزارش گردیده است. این ترکیبات بر ضد رادیکال­های آزاد، اکسیژن فعال و چلات کننده­ های آهن عمل می­ کنند و عقیده براین است که کتچین دارای فعالیت آنتی­اکسیدانی بیشتری نسبت به بقیه ترکیبات فلاونوییدی است (۳۴). توانایی آنتی­اکسیدانی فلاونوییدها بهویژگی­های ساختار مولکولی آن بر می­گردد. بعنوان مثال هیدروکسیلاسیون حلقه B خصوصا برای این فعالیت مهم است. برای مثال ترکیباتی نظیر روبینتین^[۶۳]و میریستین^[۶۴] بدلیل وجود یک گروه هیدروکسیل در موقعیت’۵ در حلقه B نسبت به ترکیبات مشابه (از نظر ساختاری) که گروه هیدروکسیل را در حلقه B ندارند دارای فعالیت آنتی­اکسیدانی بیشتری هستند و از طرفی ترکیبینظیر کوئریستین^[۶۵] (یکی دیگر از اجزای خانواده فلاونوییدها) بدلیل ساختار ویژه­ای که دارد می ­تواند رادیکال­های آزاد را یافته و آنها را غیر فعال کند که این باعث افزایش خاصیت آنتی­اکسیدانی آن شده است (۵۴).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

هم اکنون این موضوع به خوبی مشخص شده است که وجود گروه ­های هیدروکسیل در موقعیت­های ۴ و ۵ برای فعالیتآنتی­اکسیدانی ایزوفلاون ضروری است. دلیل عمده نقش پراهمیت گروه ­های هیدروکسیل در فعالیتآنتی­اکسیدانی به ممانعت فضایی^[۶۶]این گروه در مولکول­ها بر می­گردد (۳۱).
فلاونوییدها در واقع ترکیبات فنولی هستند که به وفور در میوه­ ها، سبزیجات، چای و شکلات یافت می‌شوند. مطالعات اپیدمولوژیک نشان می­دهد که افزایش مصرف این نوع از غذاها احتمال بیماری قلبی و انواع خاصی از سرطان را کاهش می­دهد.(۷۷). فلاونوییدها ویژگی­های آنتی اکسیدانی، ضد جهش و ضد رادیکال­های آزاد را از خود نشان می­ دهند(۵۳). حتی مصرف درحد متوسط غذاهایی که دارای مقدار زیادی فلاونویید هستند نیز خطر بیماری­های قلبی را کاهش می­ دهند.
همچنین مصرف سبوس و یا مواد غذایی سبوس­دار بدلیل وجود ترکیبات فنولی دارای خاصیت ضد سرطانی، ضد تصلب شرایین و ضد رسوب سلول های خونی است. مصرف روزانه فلاونوییدها به میزان متوسط (در حدود یک گرم) فعالیت آنتی­اکسیدانی به مراتب بیشتر از ترکیباتی نظیر اسید آسکوربیک و آلفا توکوفرول را نشان می­دهد.
فلاونوییدها عموما دارای دو حلقه A و B هستند که توسط یک حلقه هتروسیکل دارای اکسیژن (حلقه C) به یکدیگر متصل شدند (شکل ۲-۱۴). جایگزینی­های هیدروکسیلی بر روی حلقه­های فلاونوییدی فعالیت آنتی­اکسیدانی را افزایش می­ دهند و بالعکس، اگر این جایگزینی با گروه ­های متوکسی انجام شود، فعالیت را کاهش می­دهد(۱۳).

بدلیل اینکه عموما تکنیک­های مورد استفاده برای مطالعه­ ویژگی­های آنتی­اکسیدانی فلاونوییدها مربوط به مطالعات در مورد ویژگی­های آنتی­اکسیدانی لیگنان^[۶۷] است از این رو شناخت ویژگی­های آنتی­اکسیدانی فلاونوییدها ما را در شناخت هر چه بیشتر لیگنان­ها نیز یاری خواهد کرد.
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۱-فلاوانون‌ها^[۶۸]
در این دسته حلقهC حاوییک گروه کتون است، اما هیچ پیوند کربن-کربن غیر اشباع وجود ندارد.
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۲-فلاوانونول‌ها^[۶۹]
فلاوانونول‌ها همچنین به عنوان دی‌هیدروفلاوانول‌ها شناخته می‌شوند و اغلب در ارتباط با تانن‌ها در مغز چوب درختان می‌باشند. از این دسته می‌توان به تاکسی فولین اشاره نمود که به عنوان دی‌هیدروکوئرستین شناخته می‌شود.
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۳-لکوآنتوسیانیدین‌ها^[۷۰]
لکوآنتوسیانیدین‌ها به عنوان فلاوان-۳و۴-سیس-دی ال‌ها شناخته می‌شوند. برای مثال از این دسته می‌توان به لئوسیانیدین و لئودلفینیدین اشاره کرد.
این ترکیبات اغلب در چوب حضور دارند و در تشکیل تانن‌های متراکم شده نقش دارند. به دلیل اینکه حلقه هتروسیکلیک کاملاً اشباع است، لکوآنتوسیانیدین‌ها و فلاوان ۳-ال‌ها منسوب به فلاوان‌ها می‌باشند. مثالی از فلاوان ۳-ال، کاتچین^[۷۱] و گالوکاتچین^[۷۲]است. “گالو^[۷۳]” به الگوی جانشینییک-تری-هیدروکسی در حلقهB برمی‌گردد.

شکل ۲-۱۵-ساختار فلاوونول، آنتوسیانیدین و فلاوان ۳ال
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۴-فلاون‌ها^[۷۴]
حلقه‌ هتروسیکلیک فلاون‌ها داراییک گروه کتون و پیوند کربن-کربن غیر اشباع است. از معروفترین ترکیبات این دسته می‌توان به کامفرول^[۷۵]، کوئرستین^[۷۶] و میرسیتین^[۷۷] اشاره نمود (شکل۸).

(کوئرستین) (کامفرول)
شکل۲-۱۶-ساختار مولکولی کوئرستین و کامفرول
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۴-۱-کوئرستین­ها
ساختارهای فلاونوییدی دارای کتچول^[۷۸] (نظیر کوئرستین، کتچین و اپی کتچین^[۷۹]) بعنوان آنتی­اکسیدان‌های دهنده هیدروژن^[۸۰] به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته­اند. همانطور که اشاره شد این ترکیبات از طریق انتقال هیدروژن به ترکیبات دیگر، با احیاء این ترکیبات و اکسیداسیون خود، وظیفه آنتیاکسیداسیونی خود را انجام میدهند (شکل۹). نکته قابل توجه این است که حلقه مربوط به ساختار کتچول (حلقه B) است که توانایی گرفتن و یا دادن هیدروژن را دارد و حلقه­هایدیگر در این مورد کارایی خاصی ندارند(۵۷).مطالعات همولوژی نشان داده است که اینکوباسیون کوئرستین با خون در شرایط درون شیشه^[۸۱] و یا ورود کوئرستین به بدن از طریق رژیم غذایی غنی از کوئرستین به اتصال ناگسستنی این ترکیب به پروتئین­های پلاسما می­انجامد(۱۶).
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۴-۲-کتچین­ها
فلاونول­ها در هردوی ساختارهای مونومری(کتچین­ها)وساختارهای پلی­مری (پروآنتوسیانین­ها) وجود دارد(۴۲). کتچین به فور در شکلات و چای سبز (بیش از ۳۰ درصد از وزن خشک) وجود دارد و دارای پتانسیل بالایی برای غیر فعال کردن تومورها می­باشد(۴۱). در طی فرایند تخمیر برگ چای (فرایند تبدیل چای سبز به چای سیاه) فلاونول های مونومری اکسیده شده و لذا میزان آن ها در چای سیاه کمتر است. البته چای سبز و سیاه خاصیت آنتی­اکسیدانی را دارا بوده و دارای ویژگی ضد بیماری­های قلبی هستند(۱۴). مطالعات متعدد نشانمی­دهد که فعالیت آنتی­اکسیدانی کتچین تقریبا چهار برابر فعالیت آنتی­اکسیدان­های مصنوعی نظیرBHT و حتی آنتی­اکسیدان­های طبیعی نظیر ویتامین E است(۶۸). از طرفی این ترکیبات از اکسیداسیون DNA خصوصا در حضور یون­های فلزی جلوگیری می­ کند(۴۷). در نهایت اینکه ثابت شده است که کتچین­ها مرگ برنامه ریزی شده سلول های^[۸۲]سرطانی را القاء می‌کنند(۶۲).

O- کوینون^[۸۳] رادیکال سمی کوینون کوئرستین
شکل۲-۱۷-اکسیداسیون کوئرستین طی انجام فرایند آنتی اکسیدانی
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۴-۳-پروآنتوسیانین­ها
همانطوریکه اشاره رفت این ترکیبات دایمر، الیگومر و یا پلیمر کتچین محسوب می­شوند (شکل۱۰). مصرف بالای این ترکیبات حتی با وجود رژیم غذایی پرچرب از بروز مشکلات قلبی جلوگیری می­ کند.
۲-۳-۲-۴-۶-۳-۵-آنتوسیانیدین‌ها^[۸۴]و داکسی آنتوسیانیدین‌ها^[۸۵]
حلقه‌ هتروسیکلیک آنتوسیانیدین‌ها یک کاتیون پیریلیوم^[۸۶] است. آنتوسیانیدین‌ها معمولاً به صورت آگلیکون^[۸۷]آزاد نمی‌باشند به استثنای ترکیبات رنگی: پلارگونیدین^[۸۸] (نارنجی-قرمز)،سیانیدین^[۸۹] (قرمز)، پئونیدین^[۹۰](قرمز)، دلفینیدین^[۹۱](آبی-بنفش)، پتونیدین^[۹۲] (آبی-صورتی) و مالویدین^[۹۳] (صورتی). معمول‌ترین آنتوسیانیدین، سیانیدین است. رنگ پیگمن‌ها به عواملی نظیرpH، حضور یون‌های فلزی و ترکیب قند و آسیل استرهای متصل شده، دارد.

شکل۲-۱۸-ساختارشیمیایی پروآنتوسیانین­ها