مقدار این رشوه‌ها چقدر است؛ سؤال میشود.
مؤسسه‌ی شفافیت بین‌المللی پیمایش بارومتر جهانی فساد را مکمل شاخص ادراک فساد و شاخص رشوه‌دهندگان می‌داند.
۲-۴-۲-۱-۶- بررسی اسناد مالی و بررسی موردی پروژه‌ها:
در روش بررسی اسناد مالی، فرض بر ثبت تمامی اتفاقات و نقل و انتقالات مالی در دفاتر حسابداری است که با بررسی این دفاتر به مغایرت‌ها پی برده خواهد شد (حسابرسی). این روش از قدیم‌ترین روش‌های کشف فساد است. اما به آن دلیل که نفس فساد کاری است پنهانی، کشف فساد به ویژه در کشورهایی که دچار سیستم حسابرسی ضعیف هستند را دچار مشکل می‌کند و از سوی با این روش می‌توان به علت بروز فساد پی برد و نه میزان و شدت آن(فاضلی، ۱۳۸۸).
در روش بررسی موردی پروژه‌ها نیز، یک پروژه به لحاظ فنی به طور دقیق مورد بررسی و بازبینی واقع شده و خروجی‌های حال حاضر پروژه با ورودی‌های صرف شده در پروژه و آن‌چه باید باشد مقایسه میشود(فاضلی، ۱۳۸۸). به عنوان مثال اولکن در پژوهشی برای سنجش فساد در پروژه‌های ساخت راه‌های روستایی در اندونزی، بعد از اجرای پروژه‌ها، تیمی از متخصصان را به کار گرفته است تا سوراخ‌های عمیقی در جاده‌ها ایجاد و از مواد به‌کار رفته در ساخت جاده نمونه‌برداری کنند. سپس مواد استفاده شده در ساخت جاده نمونه‌برداری شده و بر اساس پیمایش قیمت مواد اولیه به کار رفته در ساخت جاده، بررسی هزینه‌های نیروی کار و قیمت‌های رسمی برای انجام کارهای جاده‌سازی، هزینه‌های ساخت تخمین زده شده است. بر این اساس، تفاوت میان هزینه دریافت شده برای ساخت جاده و هزینه تخمین زده شده برای ساخت به عنوان شاخصی از فساد در نظر گرفته شده است (Olken, 2007, p. 205). اما انجام چنین پیمایش‌هایی بسیار زمان‌گیر و نیازمند صرف هزینه‌های زیاد است که تقریباً انجام مداوم آن را برای کشورهای غیرممکن میسازد.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۲-۴-۲-۲- روش‌های سنجش سلامت:
بر خلاف آن‌چه در بخش فساد مشاهده شد، مدل‌ها و روش‌های تخصصی زیادی در سنجش و سلامت اداری موجود نمی‌باشد. هر چند که امروزه در دنیا و در یک دو دهه اخیر این پدیده بسیار مورد توجه بوده است متأسفانه شاهد چنین اهتمامی در کشور خود نیستیم و بیش‌تر تلاش‌هایی که با نام سلامت و سنجش سلامت نیز صورت گرفته است، به بررسی فساد و سنجش آن پرداخته است. در ادامه به روش‌هایی که به سنجش سلامت اداری می‌پردازند پرداخته خواهد شد.
مدل‌های بین‌المللی
الف- سیستم سلامت جهانی(NIS)[51]
رویکرد مبتنی بر پیمایش سلامت سازمان ملل
مدل‌های مورد استفاده‌ی کشورها
الف- مدل کشور کره‌ی جنوبی(KICAC)[52]
مدل‌های مورد استفاده در کشور ایران:
الف- مدل دکتر بازرگانی و همکاران
ب- مدل شورای دستگاه‌های نظارتی
ج- مدل سنجش سلامت و فساد اداری شهرداری تهران
۲-۴-۲-۲-۱- سیستم سلامت جهانی:
نظام سلامت اداری ملّی (NIS) شامل مؤسسات و بخش‌های اساسی جامعه می‌شوند که به عنوان ارکان سلامت آن جامعه به شفافیت؛ پاسخ‌گویی و سرانجام سلامت آن جامعه کمک می‌کنند.
تقویت نظام سلامت ملّی، در حقیقت، توسعه‌ی بهتر حکومت در جامعه است. این نظام نقشه‌ی پیش‌گیری از فساد به شمار می‌آید. به طور مثال، پایه‌ها یا ارکان اصلی یک نظام سلامت عبارتند از:
نظام سلامت ملی
احزاب سیاسی
قوه مقننه
قوه مجریه
قوه قضائیه
بخش عمومی(دولتی)
اعمال قانون
مجموعه مدیریت(انتخابات)
جامعه‌ی مدنی
رسانه‌ها
بازرسی ویژه
نهادهای مبارزه با فساد
نهاد حسابرسی/دیوان محاسبات
بخش خصوصی
آگاهی عمومی
ارزش‌های جامعه
نمودار ۵: معبد سلامت TI (TI,2012)
در واقع این سیستم با طراحی معبد بالا، ارکان داشتن یک کشور سالم را به نمایش می‌گذارد. البته نکته‌ی اصلی در رابطه با سیستم سلامت ملی در این است که بیش‌تر به جلوگیری از وقوع فساد نگاه دارد و از این بسیاری این مدل را نیز در دسته‌ی مدل‌های سنجش فساد به حساب می‌آورند (archive.transparency.org/policy_research/nis/national_integrity_system_assessment/, 2013).
۲-۴-۲-۲- ۲- رویکرد مبتنی بر پیمایش سلامت سازمان ملل:
هدف از برقراری چنین پیمایشی در سازمان ملل اندازه‌گیری هم‌زمان رفتار و ادراک کارکنان سازمان ملل در رابطه با سلامت که مزیت رقابتی هسته‌ای سازمان ملل محسوب میشود؛ بوده است. این کار را از طریق پیمایش با گروه‌های کانونی کارکنان و مدیران بخش‌های مختلف این سازمان صورت می‌گیرد.
در این راستا سازمان ۲۲ فاکتور و شاخص را که شامل شاخص‌های کلی ادراک سلامت میشود را در برمی‌گیرد. تمامی شاخص‌ها نیز در طیف ۰ تا ۱۰۰ نمره‌بندی می‌شوند. برای تحلیل داده‌های به دست آمده در این مدل از روش تحلیل اهرمی[۵۳] استفاده میشود (Consulting, 2004).
در ادامه، مدل مذبور قابل مشاهده خواهد بود.
پیامدها
متغیرهای مداخلهگر
متغیرها و اهرم‌های سلامت
