۲- در این تحقیق تعریف مفهومی و عملیاتی یکسان است. با بهره گرفتن از صفحه شطرنجی و خط شاقولی از نمای جانبی مشاهده می شود.
۲۰٫۲٫۹٫۱٫ شکم افتاده
۱- این وضعیت با شل شدن و آویزان شدن امعاء و احشاء شکمی مشخص می شود و اغلب به همراه لوردوز است (بلوم فیلد، ۱۳۹۰).
۲- در این تحقیق تعریف مفهومی و عملیاتی یکسان است. با بهره گرفتن از صفحه شطرنجی و خط شاقولی از نمای جانبی مشاهده می شود.
۲۱٫۲٫۹٫۱٫ قوس کمر
۱- راستای طبیعی ستون مهره ها با قوس همراه است، افزایش بیش از حد قوس کمر را کمر گود یا لوردوز می گویند (طاهری، ۱۳۸۷).
۲- در این تحقیق تعریف مفهومی و عملیاتی یکسان است. با بهره گرفتن از صفحه شطرنجی و خط شاقولی از نمای جانبی مشاهده می شود.
۲۲٫۲٫۹٫۱٫ پای چرخیده به داخل
۱- پای چرخیده به داخل یا پیچش داخلی درشت نی، این عارضه با چرخش داخلی در مفصل ران مشخص می شود و این امر باعث می شود که زانوها چرخش داخلی پیدا کنند و پنجههای پا به سمت داخل بچرخند (بلوم فیلد، ۱۳۹۰).
۲- در این تحقیق تعریف مفهومی و عملیاتی یکسان است. با بهره گرفتن از صفحه شطرنجی و خط شاقولی از نمای روبرو مشاهده می شود.
۲۳٫۲٫۹٫۱٫ زانوی پرانتزی
۱- این عارضه نوعی اختلال در راستای طبیعی ساق پاست که در آن کندیلهای داخلی ران از هم دور و قوزکهای داخلی به هم نزدیک میشوند و پاها شکل پرانتزی پیدا می کنند (حسینی کاخکی، ۱۳۸۲).
۲- در این تحقیق تعریف مفهومی و عملیاتی یکسان است. در این پژوهش فاصله بین اپی کندیلهای داخلی ران با بهره گرفتن از کولیس اندازه گیری می شود.
۲۴٫۲٫۹٫۱٫ زانوی ضربدری
۱- زانوی ضربدری یا زانوی برون گرد به تغییر شکل زاویه دار شدن ساق پا اطلاق می شود. در این حالت مچ پاها از یکدیگر فاصله گرفته و زانوها به هم میچسبند (برقی مقدم، ۱۳۸۹).
۲- در این پژوهش از کولیس برای اندازه گیری فاصله میان قوزکهای داخلی استفاده شده است.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۲۵٫۲٫۹٫۱٫ دختران ۱۵ تا ۱۷ سال
۱- دختران در این سن به حداکثر رشد طولی و قدرت بدنی رسیده اند، ولی اختلافات عجیبی در قد، وزن، و میزان بلوغ بین دانش آموزان این دوره وجود دارد و از نظر جسمانی در این دوره سنی دانش آموز در انجام حرکات ورزشی نوعی هماهنگی مطلوب به چشم میخورد (شفیعی، ۱۳۸۷).
۲- در این تحقیق تعریف مفهومی و عملیاتی یکسان است.
فصل دوم
مبانی نظری
۱٫۲٫ مقدمه
اندازه گیری ویژگیهای بدن (آنتروپومتری) به عنوان نخستین مرحله درک و تجزیه و تحلیل بیومکانیکی حرکتهای فیزیکی انسانهاست. این اندازه گیریها به آگاهی بیشتر درباره رشد و ساختار استخوانها، مفاصل و عضلات در تجویز و تعیین فعالیتهای جسمانی مناسب برای افراد از گروه های مختلف سنی کمک می کند. محققان برای برآورد کمی هر یک از این ویژگیها، روشهای متنوعی ابداع و ارائه کرده اند. هر یک از این روشها دارای پایه و مبانی غنی علمی هستند که طی مطالعات و تحقیقات گسترده به تکامل کنونی رسیده اند و همچنان در حال پیشروی در این سیر تکاملیاند. انتخاب هر کدام از این روشهای متنوع برای انجام پژوهش بستگی به هدف محقق دارد.
توسعه روز افزون کمی و کیفی ورزش در کشور و نقش اساسی ورزش در سلامت جامعه، نیازمند توجه علمی بیشتر به آن است. نیمی از جمعیت کشور را بانوان تشکیل می دهند و هرچند به ورزش بانوان به دلیل مسائل فیزیولوژیکی، افتادگیهای عضلانی در دوران باردرای و شیردهی بیشتر از آقایان مورد نیاز است ولی به دلایل مختلف کمتر مورد توجه واقع شده است. ورزش و فعالیت های بدنی نقش مهمی در سلامتی زندگی افراد به عهده داشته و بطور مسلم در امر پیشگیری از امراض یک عامل مهم و حیاتی محسوب می شود. بررسی وضعیت بدنی انسان از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا موارد بسیار زیادی شرایط بدنی را تحت تأثیر قرار می دهند. وضعیت بدنی خوب عبارت است از تعادل اسکلتی و عضلانی که ساختمانهای نگه دارنده بدن را در مقابل ضایعه و تغییر شکل پیش رونده در هر حالتی حفاظت می کند. در این میان راستای ستون فقرات به عملکرد ساختار عضلانی، استخوانی و مفصلی آن بستگی دارد. در بخش اول این فصل متناسب با اهداف پژوهش ابتدا مباحث نظری در مورد برخی پارامترهای آنتروپومتریکی، فاکتورهای بیومکانیکی، فیزیولوژیکی، روانی و وضعیت قامتی، اسکلتی - عضلانی را بیان مینماییم و در بخش دوم به بررسی پیشینه تحقیقات انجام شده در داخل و در خارج از کشور میپردازیم.
۲٫۲٫ آنتروپومتریک[۱]
۱٫۲٫۲٫ تاریخچه سنجش و ویژگیهای بدنی
اندازه گیری و سنجش جسمانی شاید سابقهای به قدمت نژاد بشری داشته باشد. نشانه های طبقه بندی جسمانی را میتوان در متون کهن پیدا کرد. لئوناردو داوینچی[۲] و آلبرت دیورر[۳] و اندریاس وسالیوس[۴] در زمینه تناسب اندام مطالعات جامع و مفصل در کارهای هنری خود را داشته اند (Burr, 1984). کتاب چهار کتاب نسبتهای انسانی نوشته آلبرت دیورر در آغاز آنتروپومتری علمی است. دیورر سعی داشت تا تفاوتهای فیزیکی انسانها را مشخص کند (استفن، ۱۳۸۵). توضیحات بدیع و عالی او طبق اظهارات خودش بر پایه مشاهدات و اندازه گیریهای سیستماتیک تعداد قابل توجهی از افراد جامعه استوار بود.
بقراط پزشک یونانی در قرن پنجم پیش از میلاد برای اولین بار مبادرت به طبقه بندی انسان نمود. او بدن انسان را به دو طبقه لاغر اندام (بلند قد و دارای بدن کشیده) و چاق اندام (کوتاه قد و چاق) تقسیم کرد(Duquet, 1996). همچنین در قرن پنجم هیپوکرات[۵] پزشک یونانی رسماً انسان را به دو دسته تقسیم نمود. دسته اول را ریخت سلی[۶] نام گذاشت که ویژگی اصلی آن بدنی نحیف و کشیده بود و در بعد طولی از بقیه ابعاد غالبتر بود. تیپ دوم را ریخت سکتهای[۷] نام گذاشت که ویژگی این دسته کوتاهی قد و تنومندی بود که در بعد عرضی قوی بودند. او اظهار داشت رساند و آدولف کوئتلت[۸] در اوایل قرن نوزدهم شاخص کوئتلت را معرفی کرد. امروزه این شاخص به عنوان شاخص توده بدن (BMI) که از اساسیترین شاخص های بدنی است، مورد استفاده وسیع و گسترده در پیکرشناسی میباشد. کالیپر یا چربی سنج توسط ریچر در سال ۱۸۹۰ برای اولین بار معرفی شد و مورد استفاده قرار گرفت. ماتیکا معادلات متنوعی را برای برآورد مقادیر تودهی عضلانی، اندازه عضلات، چربی بدن و محیط و قطر اندامهای مختلف ارائه کرد. اندازه گیری ساختار جسمانی انسان به شیوه علمی تنها در ۶۰ سال اخیر صورت گرفته است. اما زیست شناسان و دکترهای علم پزشکی سالهاست که به این زمینه علاقمندند.
اندازه گیری عینی نخستین بار توسط دکتر ویلیان اچ شلدون دکتر طب از آمریکا در سال ۱۹۳۹ با بهره گرفتن از اندازه های آنتروپومتریک ۴۰۰۰ مرد انجام گرفت.
روش او وجود سه تیپ بدنی اصلی را نشان داد، و الگویی را برای دستگاههایی فراهم نمود که در بخش اخیر در قرن بیستم به سوی توسعه گام برداشتند. و به این ترتیب توسعه و پیشرفت دانش پیکرشناسی شتاب بیشتری پیدا کرد و با ظهور محققانی چون لمن و اسلاتر، شلدون، هیث و کارتر، جکسون و پولاک، آدامز و راس به قدری گسترش یافت که به سه حوزه مختلف و در عین حال مرتبط و متعامل با یکدیگر تقسیم کرد هریک به تنهایی، کاربرد خاص خود را داشت و در تعامل با دو حوزه دیگر، رویکردهای دیگری را از نظر کاربردی معرفی کرد. این سه حوزه مطالعاتی عبارتند از:
الف) تعیین اندازه اندامها
ب) تعیین ترکیب بدنی
ج) تعیین تیپ بدنی (بلوم فیلد، ۱۳۹۰)
۲٫۲٫۲٫ تعریف آنتروپومتری
تعاریف مختلفی برای آنتروپومتری ارائه شده است که مفاهیم مشترکی را دارا میباشند. آدامز در سال ۱۹۸۹، آنتروپومتری را اندازه گیری بدن انسان و خصوصیتهای بیومکانیکی نامیده است. جنبه بیومکانیکی این تعریف به ظرفیتها و قابلیت های مکانیکی سیستم عضلانی اسکلتی اشاره دارد. سپس در این حوزه اندازه های بدن انسان، چگونگی حرکت او و حرکت بهینه او مورد توجه قرار میگیرد (بلوم فیلد، ۱۳۹۰). آنتروپومتری به شاخهای از دانش که به سنجش مقایسه ای بدن انسان می پردازد و اغلب به تعیین تفاوتها در بین فرهنگها، نژادها، جنسیتها، گروه های سنی و اعضای یک گروه توجه دارد (Heyward, 1996). آنتروپومتری علم اندازه گیری نسبتها و ترکیب بدن انسان است (هوشمند ویژه ۱۳۷۱).
نمودار زیر خلاصهای از انواع یا روشهای فیزیکی را که به دیاگرام ون معروف است به نمایش می گذارد. این نمودار سه جزء اندازه، ترکیب، ساختار و تداخل آنها را با هم نشان میدهد (صادقی، ۱۳۸۷).
شکل ۱٫۲٫نمودار ون
۳٫۲٫۲٫ کین آنتروپومتری[۹] و کاربردهای آن
انسان سنجی با اندازه گیری ابعاد و بعضی مشخصههای فیزیکی دیگر بدن مانند حجم، مرکز ثقل ویژگیهای سختی و جرم قسمت های مختلف بدن سر وکار دارد. اندازه گیری ابعاد در انسان سنجی در طیف وسیعی از مسائل طراحی نقشی اساسی دارد. اندازه گیری ابعاد بدن به دو نوع اصلی تقسیم می شود: ایستا و پویا (کارکردی). آنچه گاهی مهندسی انسان سنجی نامیده می شود با کاربرد هر دو نوع داده در طراحی اشیای مورد استفاده مردم سرو کار دارد (Clarys, 1984). در واقع آنتروپومتری یکی از شاخه های اساسی علوم انسانی است که به کمک علم ارگونومی میشتابد و ارگونومی نیز به نوبه خود در جمع آوری اطلاعات، تعریف مفاهیم و متدولوژی فرایند طراحی نقش دارد (استفن، ۱۳۸۵). از دیگر اهداف کاربردی آنتروپومتری میتوان به حوزه های فرهنگی، هنری، پزشکی، ارتوپدی و توانبخشی، صنایع مختلف، جرم شناسی و پزشکی قانونی اشاره نمود. ولی استفاده از این دانش در حوزه ورزش و حرکت، دانشی را برای انسان به ارمغان آورده است به نام کین آنتروپومتری یا بدن سنجی ورزشی که به توصیف نمودار یا ترکیب بدنی، آمادگی طبیعی بدن انسان، جرای مهارت و تغذیه می پردازد. در واقع کین آنتروپومتری بنا بر تعریف جامعه بین المللی کین آنتروپومتری تخصصی علمی است که اندیشمندان به کمک آن اندازه های بدن را از جنبه های ریخت شناسی[۱۰] و رابطه آن را با حرکت و دیگر عوامل مؤثر در حرکت بررسی می کند (صادقی، ۱۳۸۷). این واژه جدید به دلیل نشأت گرفتن آن از علم آنتروپومتری با یک زیربنای غنی علمی پا به عرصه وجود گذاشته است.
در مجموع تعیین اندازه های بدن در ورزش و علوم ورزشی می تواند کاربردهای ویژه را داشته باشد.
-
- تشخیص ویژگیهای جسمانی
-
- ارزیابی وآگاهی از رشد
-
- کشف استعدادهای ورزشی
-
- تعیین میزان عضله مندی
-
- آگاهی از چگونگی برنامه های تمرین (بلوم فیلد، ۱۳۹۰)
۳٫۲٫ بررسی برخی پارامترهای بیومکانیکی
۱٫۳٫۲٫ مقدمه