نمودار ۳‑۱ : مراحل انجام کار
تهیه اطلاعات مکانی و توصیفی مورد نیاز
در این مرحله اقدام به تهیه نقشه شهر تالش از سازمانهای مختلف شد که در نهایت نقشه را از سازمان مدیریت و برنامه ریزی با فرمت Auto cad تهیه کردیم و همچنین لیست اماکن ورزشی موجود تالش از اداره ورزش و جوانان تهیه گردید.
ایجاد لایه های مورد نظر در ARC GIS
از نقشه تهیه شده از سازمان مدیریت و برنامه ریزی لایه های رودخانه، خطوط انتقال برق، لولههای اصلی گاز، تراکم جمعیت و تجهیزات شهری ( پمپ بنزین و آرامستان ) استخراج شد و عملیات مربوط به آماده سازی داده ها برای ورود به سیستم GIS انجام گرفت .
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در مرحله اول کلیه اطلاعات جمع آوری شده برای ورود به سیستم آماده میگردند .داده های جمعآوری شده شامل داده های فضایی (مکانی) و داده های غیر فضایی )توصیفی ( هستند که منابع داده را تشکیل می دهند.
در مرحله دوم اطلاعات جمعآوری شده وارد سیستم میشوند.
در مرحله دوم بعد از جمع آوری، اطلاعات وارد سیستم کامپیوتر می شود. اطلاعات مکانی در محیط نرم افزار cad Auto وارد و تغییرات و ویرایشهای لازم در آن صورت میگیرد .روش وارد کردن نقشه به کامپیوتر را رقومی کردن میگویند. برای رقومی کردن نقشهها روشهای مختلفی وجود دارد که یکی از این روشها رقومی کردن بررسی صفحه نمایش است از آنجا که در تحقیق حاضر نقشههای ۲۰۰۰/۱ شهری به صورت رقومی موجود نبود انجام چنین کاری نیاز بود و اطلاعات توصیفی نیز در محیط نرم افزارArc Gis وارد و ویرایش گردیدند.
در مرحله سوم مدیریت، ویرایش و ساماندهی اطلاعات با کدها منحصر به فرد میباشد. در مرحله چهارم شامل تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره گرفتن از توابع و الگوریتمهای تحلیلی موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی، که این فرایند به تفصیل شرح داده خواهد شد.
تهیه لایه های اطلاعاتی
همانطور که بیان شد، داده های مورد نیاز بر اساس اهداف این تحقیق دارای ساختارهای متفاوت با قابلیت های گوناگونی هستند. از این حیث داده های با ساختار برداری(خط، نقطه و سطح) و رستری (Grid Files) جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بصورت جداگانه و همچنین توأم بکار گرفته میشوند که از این به بعد داده های تحلیلی خوانده می شود. در این تحقیق داده های تحلیلی به دو صورت تهیه میگردد که عبارتند از:
داده های اولیه: لایه ها و نقشههایی که در این تحقیق مستقیماً به نرم افزار Auto cad وارد شده است.
داده های ثانویه: این داده ها حاصل تغییر داده های اولیه بوده و به دو قسمت تقسیم میگردند
الف- لایه هایی که منبعث از نرم افزار Auto cad می باشد با این تفاوت که شکل و ساختار این لایه ها قابل ارائه در محیط GIS میباشد. در این مرحله لایه ها دارای خصوصیات توپولوژیک میباشند. علاوه بر این میتوان به داده های توصیفی که به بانک اطلاعاتی آنها اضافه شده است، به عنوان بخشی دیگر از داده های ثانویه اشاره کرد.
ب- دادههایی که از نرم افزار Arc GIS9 از طریق ملحقات این نرم افزار تهیه شده اند. این داده ها حاصل تغییرات انجام شده در بانک اطلاعاتی که هر کدام از لایه ها میباشد. کلیه بانک اطلاعاتی موجود در این پژوهش در نرم افزار ArcGIS 9.2 ویرایش و مورد تجزیه و تحلیل واقع شده اند و نتایج کار بصورت لایهای جدید با بانک اطلاعات مختص خود است. بعلاوه اکثر نقشههای موضوعی و بکار رفته در مدلهای موجود در این پژوهش بدین ترتیب ساخته شده اند.
باید توجه داشت یکی از قابلیت های GIS انعطافپذیری بالای آن میباشد. این بدان معنی است که برای انجام یک فرایند در این سیستم مراحل و مسیرهای مختلفی وجود دارد. تشخیص بهترین گزینه غالباً به دو عامل کاربر(میزان مهارت و تجربه وی) و هدف کار بستگی زیادی دارد. بعلاوه این دو عامل به همراه عواملی چون منابع اطلاعاتی (نقشه، منابع آماری …)، امکانات سخت افزاری و نرم افزاری وغیره در کاهش زمان انجام کار و کاهش هزینه های مربوط بدان اهمیت فراوانی دارد.
لایه های مورد نیاز در این پژوهش
الف - لایه خطی Line
این لایه نشان دهنده عوارضی هست که میتوان آنها را بصورت خطوط بر روی نقشه نشان داد. در این پژوهش عوارض خطی بکار رفته شامل شبکه ارتباطی بر اساس نوع دسترسی، شبکه های برق، گاز منطقه میباشد. این لایه ها ابتدا در نرم افزار Auto cad 2007 رقومی میشدند. پس از انجام ویرایشهای لازم به فرمت coverage فرمت نرم افزار (Arc/ Info 8.3) تبدیل شدند. در این مرحله با بهره گرفتن از ماژول الحاقی Art Toolbax عملیات توپولوژی صورت پذیرفت. پس از انجام توپولوژی، لایه مربوط در نرم افزار Arc GIS 9.2 جهت انجام مدلهای مورد نظر (Index overoly model, Buffering) فراخوانی میشدند.
ب- لایه نقطه point
لایه نقطه در این تحقیق شامل موقعیت مراکز ورزشی میباشد.
فرایند تهیه این لایه متفاوت میباشد. برای ایجاد این نقشهها به ترتیب زیر عمل میگردد:
ایجاد لایه سطوح هر یک از لایه های مزبور در محیط Auto cad 2007
- تبدیل لایه به فرمت coverage جهت عملیات توپولوژی در Arc/ Info8.3
- فراخوانی در نرم افزار Arc GIS 9.2
- تبدیل سطوح به نقاط مرکزی (در هر سطح) با بهره گرفتن از گزینه converet shapes to centroids در اکستنشن xtcols
import- نمودن لایه های نقطهای برداشت شده مراکز ورزشی توسط GPS با فرمت shp در محیط نرم افزاری Arc gis9.2
ج- لایه سطوح polygon
این بخش بیشترین تعداد نقشههای این تحقیق را تشکیل میدهد. فرایند ایجاد این لایه به دو روش میباشد.
الف- نقشههای اولیه: که در محیط نرم افزار Auto cad 2007 رقومی شده است.
ب- نقشههای ثانویه: این نقشهها در واقع حاصل و برآیند نقشههای اولیه میباشند. بدین معنی که جهت آماده کردن لایه ها برای مدل سازی برخی عملیاتها و آنالیزهای اولیه بر روی آنها صورت گرفته است. این لایه ها شامل نقشه حریم و نفشههای وزن داده شده میباشند.
کلیه مراحل دو گانه فوق در نرم افزار Arc GIS 9.2 صورت میپذیرد.
مدیریت، ویرایش و ساماندهی اطلاعات
مدیریت داده ها مرحله ای است که در آن داده های برای تجزیه و تحلیل آماده میشوند . این مرحله شامل ساخت توپولوژی، ویرایش داده ها، تعیین مختصات زمینی برای نقشهها میباشد بعد از خطاگیری کامل نقشهها، مجداً توپولوژی (ایجاد ساختار همبستگی فضایی ) برای داده ها در محیط arc/ info 8.2 تعریف گردید و با انجام این کار داده ها برای اعمال هر گونه تابع یا الگوریتم جهت تجزیه و تحلیل آماده گردید.
تجزیه و تحلیل اطلاعات
آنچه که یک سیستم اطلاعات جغرافیایی را از دیگر انواع سیستم های اطلاعاتی متمایز میسازد وجود توابع تحلیل مکانی (spatial analysis) است. این توابع داده های مکانی و توصیفی موجود در پایگاه دادهای GIS را برای جوابگویی به سؤالات درباره دنیای واقعی بکار میبرند.در انتخاب مکان مناسب و یا اعمال استانداردهای لازم جهت بررسی مکان یابی بهینه برای یک واحد ورزشی جدید و همچنین تحلیل الگوهای فضایی مراکز ورزشی، آنچه حائز اهمیت میباشد مسئله تعادل و تساوی و یا به عبارت دیگر برقراری عدالت شهری میباشد. مدلها و روشهایی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند جهت رسیدن به اهداف این پژوهش، تحلیل فضایی و مکانی و چگونگی توزیع مراکز ورزشی میباشد.
تلفیق نقشههای فاکتور و تعیین مکانهای مناسب
هدف تلفیق نقشههای فاکتور، تعیین مکانهای مناسب برای احداث مکانهای ورزشی جدید میباشد. بهتر است نقشه خروجی حاصل از تلفیق نقشههای فاکتور به گونه ای تهیه شده باشد که مقدار هر پیکسل آن نشان دهنده میزان مناسب بودن مکان مربوطه جهت احداث مکانهای ورزشی با در نظر گرفتن تمامی فاکتورهای مؤثر باشد.
انتخاب مکان مناسب با بهره گرفتن از AHP
بعد از بدست آوردن محدودههای مناسب برای احداث مکانهای ورزشی جدید، با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) بهترین مکان نیز تعیین میگردد، به صورتی که بعد از اینکه بین معیارها بر اساس ماتریس مقایسه دودویی مقایسه دستی ( FIRST DATA ) انجام شد آن مکانهایی که دارای بالاترین معیار باشد به عنوان بهترین مکان برای ساخت اماکن پیشنهاد می شود و سپس اطلاعات در محیط نرم افزار GIS لوکالیزه میگردد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
یافتههای تحقیق
مقدمه
در این فصل سعی شده که عوامل مؤثر بر معیارهای مکانی کاربریهای ورزشی شناسایی و معرفی شوند. با بهره گرفتن از یافتههای تحقیق به ترسیم نقشههای مورد نیاز این تحقیق اقدام شد، که شامل نقشههای شهر تالش، لولههای اصلی گاز، خطوط انتقال برق فشار قوی، رودخانه، کاربری اراضی، شبکه ارتباطی و معابر شریانی اصلی و درجه اول میباشد .
نقشه ۴‑۱ : موقعیت شهر تالش و راههای ارتباطی
یافتههای تحقیق
یافتههای تحقیق شامل مشخصات۴۰ مکان ورزشی ( اعم از نام و نوع مکان، نوع و نحوه مالکیت، متراژ و نوع کاربری) داخل و در حومه شهر تالش، که از سازمان ورزش و جوانان تهیه شده است. لازم به ذکر است که این آمار تا پایان سال ۹۰ را شامل می شود.
جدول ۴‑۱ : مشخصات مکانهای ورزشی شهر تالش