• بازتابی شدن معلمان؛

• يادگيری دانش ­آموزان؛

• بهبود روش­های تدريس(اکتفايی نژاد، 1385).

  • • • • خاکباز در پایان نامه ی خود به بررسی تاثیر درس پژوهی بر توسعه حرفه ای معلمان ریاضی در دوره متوسطه در ناحیه 2 کرمان می پردازد .این پژوهشگر به صورت کیفی در پژوهش خود ، افزايش يادگيری دانش ­آموزان را به عنوان يک اصل در نظر گرفته ، که لازمه­ی آن، بهبود تدريس معلم و لازمه­ی چنين بهبودی، توجه به توسعه حرفه­ای معلمان رياضی می­باشد. برای اين منظور وی شيوه­ی درس پژوهی را به عنوان الگويی در جهت توسعه حرفه­ای معلمان رياضی، مورد تجزيه و تحليل قرارمی دهد. هنگام تجزيه و تحليل اطلاعات حاصل از پژوهش، مؤلفه­هايی را که به طور بارز در توسعه حرفه­ای معلمان مؤثر بودندرا در سه دسته­ی ادراک معلمی، اعمال معلمی و ارزش­های معلمی قرار می دهد.(خاکباز،1386)

      (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

  • • حبیب زاده در پایان نامه خود به بررسی تاثیر درس پژوهی بر نگرش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم دبستان و خودکارآمدی معلمان آن ها در شهرستان قم می پردازد. وی در باره نتایج این پژوهش اظهار می دارد که معلمانی که در درس پژوهی شرکت کرده اند زمان قابل توجهی را صرف بحث درباره اهداف و نتایج یادگیری ، همکاری با همکاران حرفه ای ، مشارکت در یک فرایند بازنگری گروهی ،طراحی فعالیت های آموزشی جمع آوری شواهد از یادگیری دانش آموزان ، اصلاح و بهبود مبتنی بر شواهد و فعالیت های انتفادی می کنند.مجموع این فعالیت ها به توسعه حرفه ای معلمان و اجساس کارآمدی در راهبردهای آموزشی می انجامد که نتیجه آن پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بوده است.(حبیب زاده ،1389)

   

2-13- نقد و بررسی تحقیق های داخل و خارج از کشور
با توجه به مبانی نظری که آمده است ، تحقیقات زیادی در خارج از کشور در باره درس پژوهی شده است.علاقه به استفاده از این پژوهش برای آگاه شدن از نتایج آن مرتبط با نظریه ها ی گذشته و حال (مانند ویگوتسکی و یا پست مدرن ) رو به افزایش است.
در تحقیقات انجام شده در خارج از کشور در زمینه تاثیر درس پژوهی بر حل مسئله ریاضی توسط (فرناندز،کنون و چاکشی،2001) انجام شده که شباهت آن در پژوهش ریاضی بوده است اما محور این پژوهش معلمان و در نتیجه بهبود یادگیری دانش آموزان در موضوع کلی حل مسئله بوده است.
اسمیت و کریستی (2007) و بیکر ،بندل ،جنسیو،اسمیت و تلب (2007) به بررسی تاثیر روش درس پژوهی در آموزش ریاضیات پرداخته و دریافته اند که نگرش دانش آموزان نسبت به ریاضیات تغییر یافته و میزان فعالیت آن ها در حل مسائل ریاضی و مهارت های حل مساله و تفکر انتقادی آن ها پیشرفت قابل ملاحظه ای کرده است. این پژوهش نیز با شباهت اجرای درس پژوهی در درس ریاضی با پژوهش حاضر مرتبط ، اما به لحاظ بررسی یک موضوع کلی مانند پیشرفت مهارت های حل مساله و تفکر انتقادی متفاوت می باشد.
(تاکشی میاکاوا، کارل ونیسلو،2013) تاثیر درس آزاد به عنوان مدلی از درس پژوهی ، را در درس ریاضی دوم دبستان در حل مساله ، با بهره گرفتن از روش “درک مسئله از راه نقاشی “مورد بررسی قرار داده است . وجه شباهت این تحقیق با پژوهش حاضر استفاده از روش های فعال مانند استفاده از راهبرد مبتنی بر هوش های چندگانه (انفرادی کردن یادگیری ) می باشد و و تفاوت آن در بررسی نکردن نگرش و سه مولفه پیشرفت تحصیلی به صورت جداگانه می باشد.
دادلی (2013) تاثیر گفتمان و استفاده از دانش نهفته معلمان در جلسات درس پژوهی را به منظور افزایش دانش عملی و در نتیجه افزایش یادگیری دانش آموزان مورد بررسی قرار داده است.این پژوهش از جهت انتخاب دوره سنی 9 سال با تفکر فعال ریاضی بر روی بسط سوالات باز با بهره گرفتن از گفت و گوی دو نفره در ریاضیات پرداخته که با پژوهش حاضر شباهت دارداما تفاوت آن دربررسی گروه دوم شامل پسرانی که در نوشتن مشارکت نداشتندبوده است ،ولی معلمان هر دو گروه به تاثیر درس پژوهی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اشاره می کنند .که با یافته های این پژوهش مرتبط می باشد.
ازجمله تحقیقات داخل کشور در مورد تاثیر درس پژوهی بر توسعه صلاحیت های حرفه ای معلمان می توان پژوهش خاکباز (1386) را مورد بررسی قرار داد که از لحاظ تاثیر درس پژوهی بر رشد دانش معلمان ریاضی با تحقیق حاضر شباهت داشت ، اما و جه تمایز آن ، این بود که پژوهش وی در دوره متوسطه اول انجام شده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را مورد مطالعه قرار نداده است.
اکتفايی­نژاد (1385)نیز تأثير درس­پژوهی برمعلمان رياضی دوره­ متوسطه را مورد بررسی قرار داده است، تفاوت پژوهش وی نیز این بود که در دوره متوسطه انجام شده و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را مورد بررسی قرار نداده است.
حبیب زاده (1389) تاثیر درس پژوهی بر نگرش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم دبستان و خودکارآمدی معلمان آن ها را مورد بررسی قرار داده است .شباهت پژوهش وی با پژوهش حاضر ، انجام تحقیق در پایه سوم دبستان وبررسی تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی و نگرش دانش آموزان بوده است .اما وجه تمایز آن ،اجرای تحقیق در برنامه قبلی ریاضی و انتخاب 12 موضوع برای اجرای فرایند درس پژوهی (هر هفته یک موضوع درسی ) بوده و نمره پیشرفت تحصیلی فقط نتیجه نمره دانش آموزان در آزمون های معلم ساخته بوده و پیشرفت تحصیلی را به طور مجزا در سه حیطه دانش ،مهارت و نگرش مورد سنجش قرار نداده است.در حالی که پژوهشگر سه موضوع ریاضی سوم را با تخصیص 22 جلسه حدود 45 تا 50 دقیقه ای (1 جلسه طرح موضوع به صورت عمومی در شورای مدرسه ، 1 جلسه برای همسو نمودن والدین پایه سوم ازاهداف اجرای پژوهش ، 2 جلسه برای تبیین و چگونگی اجراو نگارش طرح درس براس معلمین پایه سوم ، 6 جلسه برای اجرای فرایند درس پژوهی برای هر موضوع (تدوین طرح درس پژوهشی ، اجراس تدریس و جلسات بحث و گفت و گو ) به انجام تحقیق مبادرت نموده است. تفاوت دیگر استفاده از طرح درس پژوهشی است که سعی شده در آن ازشیوه آموزشی فعال در اجرای تدریس (ایفای نقش ، راهبردهای مبتنی بر هوش های چندگانه ، حل مساله )، تاکید بر تحلیل گفتمانی معلمان در جلسات بحث پس از تدریس ، اصلاح روش های تدریس به منظور عملیاتی کردن اهداف آموزش ریاضی در برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران، و ارائه راهکاری مناسب برای بهبود یادگیری ریاضی دانش آموزان استفاده شود.
2-14- جمع بندی و نتیجه گیری
به طور کلی درس پژوهی به عنوان جایگاهی برای ساختن دانش با کمک اعضای گروه درس پژوهی و امکان مشاهده و ارائه دنمایش دوباره از روش تدریس ،به گونه ای که باعث رشد معلم شده و تکنیک های او را به وضوح بالا می برد ارزشمند است . بطوری که پژوهش هایی که در این باره شده است ، همگی نشان می دهند که چگونه تعامل و همکاری بین اعضا گروه برای ایجاد شرایط یادگیری معلم موثر می باشد .در نتیجه این فراگیری معلم ، همزمان دانش جدیدی از یادگیری دانش آموزان در ارتباط با نحوه آموزش خود و رابطه با یادگیری آن ها فرامی گیرند.به گونه ای که از نیازهای ویژه آن ها آگاهی می یابند و زمینه را بهبود یادگیری دانش آموزان خود فراهم می نمایند.
در یک جمع بندی کلی می توان گفت نتایج یافته هاي تحقیقات انجام شده همگی حاکی از اهمیت دانش معلم و چگونگی استفاده از این دانش در موقعیت پیچیده کلاس درسمی باشد. پژوهش ها نشان می دهند که چگونه ماهیت دانش معلم درباره روش خود بر الگوهای آموزش و یادگیری او و دانش آموزانش تاثیر می گذارد .مدارس می توانند به عنوان سازمان­های يادگيرنده با تلفيق ايده های معلمان با هم ، هم به توسعه حرفه­ای آن ها بپردازند و هم موجبات پیشرفت دانش آموزان را فراهم آورند. این که چگونه با ایجاد بسترهای مناسب و ایمن گفتمانی و تدریس جایگاهی برای ایجاد سازمان فرا آموزشی ایجاد نموده و موجب تغيير در مدرسه و بهبود يادگيری دانش ­آموزان ­گردند.
پژوهشگر امیدوار است یافته های این پژوهش بتواند داده های معتبری را برای معلمان ریاضی، برنامه ریزان درسی و تصمیم گیرندگان فراهم آورد تا آنها را در اجرای مطلوب و دست یابی به اهداف قصد شده برنامه درسی ریاضی سوم دبستان به گونه ای که سواد ریاضی دانش آموزان را که شامل «تجزیه و تحلیل، استدلال کردنو گفتمان کردنمؤثر برای طرح، حل و تفسیر مسائل ریاضی در انواع موقعیت ها» می باشد ،دردوره دبستان از طریق درس پژوهی نهادینه و اجرا نماید ،یاری رساند.
تحقیقات انجام شده در باره درس پژوهی را می توان در موضوع مرتبط یا جدا از هم دسته بندی کرد:

• پژوهش هایی که پس از تبیین و توسعه نظری به تاثیر درس پژوهی بر رشد صلاحیت های حرفه ای معلمان خود پرداخته اند.

• پژوهش هایی که به بررسی تاثیر درس پژوهی به صورت همزمان بر رشد دانش معلم و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان پرداخته است.

• پژوهش هایی که پس از شناخت مبانی نظری وتاثیر درس پژوهی ، فعالیت های خود را از آیا درس پژوهی موثر است ، به چگونه از درس پژوهی استفاده کنیم، متمرکز ساخته و با توجه به موانع و راه کارهای حاصل از پژوهش ها به ارائه الگوهای بومی متناسب با امکانات خود پرداخته اند. (با توجه به مبانی نظری این نوع پژوهش در خارج از ایران در حال گسترش است.)

به نظر می رسد در حالی که این روش به تازگی وارد نظام تعلیم و تربیت کشور ما شده است ، اما استفاده از تجربیات کشورهای دیگر برای این که چگونه بتوانیم از درس پژوهی استفاده کنیم و تمرکز خود را به جای اجرای چرخه مدل ژاپنی آن ، به بررسی بهسازی روابط انسانی(معلم-معلم، معلم-دانش ­آموز)، معماری مناسبات اجتماعی و بازسازی فرهنگ مدرسه ، احساس نياز به آموختن و بهبود آموزش مستمر ، آمادگی برای حرکت از آموزش به يادگيری و تأکيد بر يادگيرنده و.. به ما کمک بیشتری خواهد کرد.
آموزش مبتنی بردرس پژوهی (مدل استیگلر و هیبرت )
افزایش و استفاده از دانش نهفته معلمان در یادگیری مشاهده ای و جلسات بحث و گفت و گو پس از تدریس و استفاده از روش های فعال آموزشی با مشارکت و همفکری
دانش
نگرش
مهارت
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
شکل 7 : الگوی پژوهش
فصل سوم
روش تحقیق
3-1- مقدمه
در این فصل از پژوهش، ابتدا روش تحقیق و طرح پژوهش معرفی می شود، در مرحله بعد فرایند تحقیق توضیح داده شده، سپس جامعه آماری و روش نمونه گیری توصیف شده و در مرحله بعد ابزار گردآوری اطلاعات (آزمون دانشی، مهارتی، چک لیست ارزشیابی از عملکرد دانش آموزان در کارگروهی و انجام فعالیت های مربوط به آزمون مهارتی، پرسشنامه نگرش سنج) معرفی و چگونگی تعیین روایی و پایایی آن ها آمده است، در پایان این فصل به توضیح روش آماری مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش پرداخته شده است.
3-2- روش و طرح تحقیق
در این تحقیق از طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه استفاده شده است. این طرح مشتمل بر دو گروه است که قبل و بعد از اینکه در معرض متغیر مستقل قرار بگیرند، با هم مقایسه می شوند. جدول 3-1 طرح پیش آزمون – پس آزمون گروه های مورد مطالعه تحقیق را نشان می دهد.
جدول 3-1: طرح پیش آزمون- پس آزمون (بازرگان، 1385)

گروه های مورد مطالعه