تحقیق توصیفی را میتوان به پنج دسته تقسیم کرد(خاکی، ۱۳۸۷):
۱-تحقیق پیمایشی ۲- تحقیق همبستگی ۳-بررسی موردی ۴- اقدام پژوهی ۵- روش تحقیق پس رویدادی
۱) تحقیق پیمایشی^[۳۱]: برای بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه آماری، روش تحقیق پیمایشی بکار میرود. شاید مهمترین وجه تمایز تحقیق پیمایشی که برای بررسی توزیع ویژگی های یک جامعه آماری به کار میرود، با سایر انواع تحقیق توصیفی در این باشد که تحقیق پیمایشی صرفا به اطلاعات گذشته نمیپردازد، تحقیق پیمایشی یک فرایند پژوهشی است که به منظور جمع آوری اطلاعات درباره این موضوعات که گروهی از مردم چه میدانند، چه فکر میکنند، یا چه کاری انجام میدهند، اجرا میشود. مراد از فکر کردن این است که عقاید، نگرش ها، ارزشها و باورهای مردم چه هستند؟

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تحقیقات پیمایشی خود به سه دسته تقسیم میشود:
روش مقطعی^[۳۲] : گرد آوری داده ها درباره یک یا چند صفت در یک مقطع زمانی خاص. برای مثال بررسی میزان علاقه دانشجویان سال اول دبیرستان به ادامه تحصیل در یک رشته خاص
روش طولی^[۳۳] : در بررسی پیمایش طولی، داده ها در طول زمان گردآوری شده تا رابطه بین متغیرها در طول زمان سنجیده شود. برای مثال «سیر تحول ثبت نام دانشجویان دختر در دوره های تحصیلات تکمیلی» یا «بررسی تحول مهارت های زبان فارسی پایه اول تا پنجم ابتدائی.
روش دلفی^[۳۴] : جهت بررسی دیدگاه های یک جمع صاحب نظر در مورد یک موضوع ویژه میتوان از این تکنیک استفاده کرد. مانند: بررسی دیدگاه اساتید دانشگاه در باره یک طرح جدید آموزشی.
تحقیق حاضر، بر حسب نحوه گردآوری داده ها، تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است و نیز از نظر آماری، به بررسی تطبیقی بین عوامل تاثیر گذار بر دو نوع خرید ناگهانی و برنامه ریزی می پردازد. (در این تحقیق هدف کشف رابطه علی و معلولی نیست.)
۲) تحقیق همبستگی ^[۳۵]: در این نوع تحقیقات رابطه میان متغیرها بر اساس هدف پژوهش تحلیل میگردد. در تحقیقات همبستگی اگر هدف پیش بینی متغیرهای وابسته بر اساس متغیرهای مستقل باشد به متغیر وابسته متغیر ملاک و به متغیر مستقل متغیر پیش بین گویند. همچنین وجه تمایز تحقیق همبستگی با تحقیق آزمایشی در این است که در اینجا متغیرهای مستقل دستکاری نمیشوند.
تحقیق همبستگی براساس هدف به سه دسته تقسیم میشود:
همبستگی دو متغیری: هدف بررسی رابطه همزمانی متغیرها است به عبارت دیگر میزان هماهنگی تغییرات دو متغیر است. در بیشتر تحقیقات همبستگی دو متغیری از مقیاس فاصله ای با پیش فرض توزیع نرمال و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون استفاده میشود.
تحلیل رگرسیون: در تحلیل رگرسیون هدف پیش بینی یک یا چند متغیر ملاک بر اساس یک یا چند متغیر پیش بین است. اگر هدف بررسی یک متغیر ملاک از یک متغیر پیش بین باشد از رگرسیون ساده استفاده میشود. اگر بررسی یک متغیر ملاک بر اساس چند متغیر پیش بین باشد از رگرسیون چندگانه استفاده میشود. اگر همزمان چند متغیر ملاک براساس چند متغیر پیش بین بررسی شود از رگرسیون چند متغیری استفاده میشود.
تحلیل کوواریانس: در برخی بررسی ها هدف بررسی مجموعهای از همبستگی های دو متغیر یا متغیرها در جدولی به نام ماتریس همبستگی یا کوواریانس است که با پیشرفت در زمینه نرم افزارهای آماری میسر شده است. تحلیل عاملی و حل معادلات ساختاری از این دسته هستند.
۳) بررسی موردی: در این روش پژوهشگر به انتخاب یک «مورد» پرداخته و آن را از جنبه های مختلف بررسی میکند. این مورد میتواند یک واحد و یا سیستم با حد و مرز مشخص و متشکل از عناصر و عوامل متعدد و مرتبط به هم باشد. از این جمله در تعلیم و تربیت میتوان هر یک از عوامل نظام آموزشی مانند دانش آموز، معلم، برنامه درسی و … را نام برد. هدف کلی در این روش مشاهده تفصیلی ابعاد مورد مطالعه و تفسیر مشاهده ها از دیدگاه کل گرا است. از این رو مطالعه موردی بیشتر به روش کیفی و با تأکید بر فرآیندها و درک و تفسیر آن ها انجام میشود.
انجام پژوهش به کمک روش مطالعه موردی شامل چهار مرحله است:
بیان مسئله و انتخاب «مورد»
انجام عملیات میدانی(گردآوری داده ها)
سازماندهی داده ها
تدوین گزارش
توجه پژوهشگر در مطالعه موردی بر یک «مورد» متمرکز است. اما ممکن است این واحد متشکل از رویدادهای متعدد و افراد مختلف باشد و یا از فرآیندهای گوناگون تشکیل شده باشد.
۴) روش تحقیق همبستگی: در این نوع تحقیق رابطه بین متغیرها براساس هدف تحقیق تحلیل میگردد.
تحقیقات همبستگی را میتوان برحسب هدف به سه دسته تقسیم نمود:
مطالعه همبستگی دو متغیری
تحلیل رگرسیون
تحلیل ماتریس همبستگی یا کواریانس
در مطالعات همبستگی دومتغیری هدف بررسی رابطه دو به دوی متغیرهای موجود در تحقیق است. در تحلیل رگرسیون هدف پیش بینی یک یا چند متغیر وابسته با توجه به تغییرات متغیرهای مستقل (پیش بین) است. در برخی دیگر از تحقیقات نیز از مجموعه همبستگی های دو متغیری متغیرهای مورد بررسی در جدولی به نام ماتریس همبستگی یا کواریانس استفاده میشود. از جمله چنین تحقیقاتی میتوان به تحلیل عاملی و معادلات ساختاری اشاره نمود. در تحلیل عاملی هدف تلخیص مجموعه ای از داده ها یا رسیدن به متغیرهای مکنون (سازه) بوده و در مدل معادله ساختاری هدف آزمودن روابط ساختاری مبتنی بر نظریه ها و یافته های تحقیقاتی موجود است.
۵) تحقیق پس رویدادی ^[۳۶] : به تحقیق پس ‌رویدادی تحقیق علی-مقایسه‌ای نیز گویند. تحقیق پس ‌رویدادی به تحقیقی گفته میشود که پژوهشگر علت احتمالی متغیر وابسته را مورد بررسی قرار میدهد. چون متغیر مستقل و وابسته در گذشته رخ دادهاند، لذا این نوع تحقیق غیر آزمایشی را تحقیق پس رویدادی میگویند.
۳-۶- جامعه آماری
بنابر نظر اغلب محققان، جامعه آماری عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه مندیم یافته های پژوهش را به آنها تعمیم دهیم (خاکی، ۱۳۸۷).
در این پژوهش جامعه آماری شامل مشتریان فروشگاه زنجیره ای سلمان در شهر کاشان میباشد. این مشتریان با توجه به طیف گسترده مراجعان به این فروشگاه، نمونه مناسبی برای این پژوهش میباشد.
۳-۷- فرایند نمونه گیری
نمونه گیری فرآیندی است که طی آن تعدادی از واحدها به گونه ای برگزیده میشوند که معرف جامعه بزرگتری که از آن انتخاب شدهاند، باشند. برای اینکه مطمئن شویم نمونه انتخاب شده، نماینده واقعی جامعه است، باید آن را به صورت تصادفی از جامعه مورد نظر انتخاب کنیم.
در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است.
۳-۸- حجم نمونه
برای تعیین حجم نمونه میتوان از دو روش کوکران و مورگان استفاده کرد که در ادامه این دو روش بیشتر توضیح داده میشود.
۳-۸-۱- محاسبه حجم نمونه با فرمول کوکران
فرمول کوکران یکی از پرکاربردترین روش‌ها برای محاسبه حجم نمونه آماری است. در این بخش فرمول کوکران ارائه شده است. تعیین حجم نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران نیازمند آن است که حجم جامعه را بدانیم.
فرمول شماره ۳-۱: فرمول محاسبه حجم نمونه کوکران
N حجم جامعه آماری
n حجم نمونه
Z مقدار متغیر نرمال واحد استاندارد، که در سطح اطمینان ۹۵ درصد برابر ۱.۹۶ میباشد
P مقدار نسبت صفت موجود در جامعه است. اگر در اختیار نباشد میتوان آن را ۵/۰ درنظر گرفت. در این حالت مقدار واریانس به حداکثر مقدار خود میرسد.
q درصد افرادی که فاقد آن صفت در جامعه هستند (q =1-p)
d مقدار اشتباه مجاز
در فرمول فوق معمولاٌ؛ حداکثر اشتباه مجاز (d) معادل ۰.۰۵،  ضریب اطمینان ۹۵ درصد،  t=1.96 و مقادیر p و q نیز هرکدام معادل ۰.۵ و حجم جامعه N در نظر گرفته می‌شود. مقدار P برابر با ۰.۵ در نظر گرفته می‌شود. زیرا اگر P=0.5 باشد n حداکثر مقدار ممکن خود را پیدا می‌کند و این امر سبب می‌شود که نمونه به حد کافی بزرگ باشد.
در این تحقیق تعداد حجم جامعه با سوال از مدیران فروشگاه زنجیرهای به طور میانگین ۲۵۰ نفر در روز تعیین شده است. با توجه به اطلاعات فوق حجم نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران برابر ۱۵۱ میباشد.
۳-۸-۲- محاسبه حجم نمونه با بهره گرفتن از جدول مورگان
در مواردی که واریانس جامعه یا درصد مورد نیاز در اختیار نداشته باشیم میتوان از این جدول برای برآورد حجم نمونه استفاده کرد. این جدول حداکثر تعداد نمونه را میدهد و آگر با فرمول کوکران نیز محاسبه انجام شود، حتما مقدار فرمول کوکران کمتر از این باید باشد. (بد بینانه ترین حالت)