امیرالمومنین۸ می فرماید: «سیاسته النّفس افضل سیاسهٍ » (خوانساری، ۱۳۶۰، ج ۴، ص ۱۳۵) تربیت نفس بر ترین تربیت هاست.
و نیز می فرماید:« الاشتغال بتهذیب النفس اصلح» (همان، ج۱، ص۳۴۸ ) پرداختن به پاکیزه کردن نفس بهترین کار است.
۴-۱-۲- اخلاص:
اخلاص در عمل بالاترین صفت انسانی است که شیطان و هوای نفس را از صاحبش دور میکند. قرآن کریم می فرماید:
tA$s% y7Ï?¨ÏèÎ۶sù öNßg¨ZtÈqøî_{ tûüÏèuHødr& ÇÑËÈ wÎ) x8y$t7Ïã ãNßg÷YÏB úüÅÁn=øÜßJø۹$# ÇÑÌÈ (ص-۸۲،۸۳)
شیطان گفت: به عزّتت سوگند، همه را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان خالص تو.
از میان ویژگیهای اخلاقی یک مربی، اخلاص چنان ارزشمند است که هیچ عملی بدون آن در پیشگاه خداوندی مقبول نیست و از این رو مبلّغ اسلامی که پرچم پر افتخار تبلیغ را به دوش میگیرد و بدین وسیله راه انبیاء و مسؤلیت خطیر آنان را عهدهدار میگردد، موظّف است به این عامل اساسی توّجه خاصی مبذول داشته باشد و بداند که نخستین عامل مهم و مؤثر در هر کار، اخلاص است.
قهرمان توحید حضرت ابراهیم ۸ هنگامی که در برابر خورشید پرستان، ماه پرستان و ستاره پرستان قرار گرفت، فرمود:
ÎoTÎ) àMôg§_ur }Îgô_ur Ï%©#Ï۹ tsÜsù ÅVºuq»yJ¡¡۹$# ßöF{$#ur $ZÿÏZym (انعام-۷۹)
من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمانها و زمین را آفریده، من در ایمان خود خالصم.
و باز در قرآن در مورد مبلغین اسلامی آمده است:
úïÏ%©!$# tbqäóÏk=t7ã ÏM»n=»yÍ «!$# ¼çmtRöqt±øsur wur tböqt±øs #´tnr& wÎ) ©!$# ۳ ۴s"x.ur «!$$Î/ $Y7Å¡ym (احزاب-۳۹)
کسانی که مسئولیّت تبلیغ دین را به عهده گرفته و تنها از خدا میترسند، از هیچ کس جز خدا واهمه نداشته و همین بس که خداوند خودش حسابگر آنان است.
در این آیه تکیه بر خداوند، بالاترین پشتوانه برای مربیان ذکر شده و پاداش کار آنان نیز با خداست. آری مربی باید برای خدا گام برداشته و هدفش فقط تحصیل رضای الهی و انجام تکلیف باشد و در میدان تبلیغ از کسی ملاحظه ننموده، بدون ترس به راه خود ادامه دهد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۴-۱-۳- امانتداری :
امانتداری صفتی است که هر مربی باید به آن متّصف باشد، یعنی در گفتار خود، امین باشد، احکام الهی را توجیه و تأویل ننماید و مطالب اسلامی را به طور صریح و صحیح در اختیار متربی بگذارد. مربی همچنین باید وظیفه تعلیم را امانت الهی دانسته و رعایت امانت را بنماید. خداوند از پیامبرانش از جمله حضرت نوح ۸، حضرت هود ۸، حضرت صالح ۸، حضرت لوط ۸ و حضرت شعیب ۸ به عنوان امین یاد نموده است:
ÎoTÎ) öNä۳s9 îAqßu ×ûüÏBr& (شعراء- ۱۰۷-۱۲۵-۱۴۳-۱۶۲-۱۷۸)
امانتداری پیامبر اسلام نیز چنان بود که در دوران جاهلیت او را «امین» نامگذاری کرده بودند. مردم امانت خود را به دست او میسپردند و مطمئن بودند که این امانت به آنها سالم بر خواهد گشت، حتی بعد از آنکه دعوت اسلام شروع شد و آتش دشمنی با قریش بالا گرفت، در همان احوال هم باز همان دشمن ها اگر میخواستند چیزی را در جایی امانت بگذارند، میآمدند و به پیامبر میدادند. (مقام معظم رهبری، نماز جمعه ۲۶/۲/۷۹ )
در زیارت معروف به امین الله که علامه مجلسی ۶ نقل نموده، از امیرالمومنین علی ۸ به عنوان امین الله یاد شده است و این بدین معناست که آن حضرت امین خدا نسبت به بندگانش می باشد و چون آن حضرت چنین بوده مربیانی نیز که می خواهند از هر جهت برای مردم الگوی عملی باشند باید امانتدار باشند.
۴-۱-۴- صداقت :
درمورد صداقت حضرت موسی ۸ در تبلیغ دین الهی در قرآن آمده است:
î,É)ym #n?tã br& Hw tAqè%r& n?tã «!$# wÎ) ¨,ysø۹$# ۴ ôs% Nà۶çGø¤Å_ ۷puZÉit7Î/ `ÏiB öNä۳În/§ (اعراف-۱۰۵)
سزاوار آن هستم که از طرف خدا بر خلق جز حق نگویم و من از طرف پروردگار تان دلیل روشنی برای شما آورده ام.
آن حضرت همچنین به هنگام دعوت فرعون و اطرافیانش میگوید: من هر چه میگویم با صداقت میگویم و حرف غیر صحیح و غیر منطقی ندارم.
حضرت هود نیز خطاب به قوم خودش میفرماید:
öNà۶äóÏk=t/é& ÏM»n=»yÍ În1u O$tRr&ur ö/ä۳s9 îûüÏBr& îw¾¾$tR (اعراف-۶۸)
من پیام های الهی را به شما ابلاغ میکنم و برایتان خیر خواه و امین هستم.
امام صادق ۸ میفرماید: اِنَّ الله عَزّ وَ جَلّ لَم یَبعَث نبیّاً اِلا بِصِدقِ الحدیث وَ اَداء الامانَه (کلینی، ۱۳۶۵، ج۲، ص۱۰۴)
خداوند هیچ پیامبری را به پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه او را به صداقت گفتار و ردّ امانت مامور ساخته است.
بنابر این، از آیات و حدیث شریف استفاده میگردد که انبیاء الهی که مبلّغین راستین دین خدا بودند، هرگز سخن نابجا نگفته و مسیر صداقت و امانت را به مصلحت اندیشی های شخصی مقدم نداشته اند، و از همین رو، آنان مربیان را نیز به داشتن این شیوه خداپسندانه راهنمایی فرمودهاند.
۴-۲- رفتار مربی:
مربی تربیتی که می خواهد تربیت نسل آینده را برعهده گیرد افزون بر ویژگیهای اخلاقی که برشمردیم در جنبه رفتار نیز باید دارای رفتارهای اسلامی باشد که در اینجا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می کنیم:
۴-۲-۱- آغاز کارها با بسم الله الرحمن الرحیم:
در باره اهمیت جمله شریفه “بسم الله الرحمن الرحیم” نکات بسیاری گفته شده است. از جمله اینکه:
- (بسم الله) سر آغاز کتاب الهی است.
-(بسم الله) نه تنها در ابتدای قرآن، بلکه در آغاز تمام کتاب های آسمانی بوده است.
- سر لوحه کار و عمل همه انبیا (بسم الله) قرار داشته است. به عنوان مثال وقتی کشتی نوح در میان امواج طوفان به راه افتاد نوح به یاران خود گفت: وَقَالَ ارْکَبُواْ فِیهَا بِسْمِ اللّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ (هود۴۱) او گفت به نام خدا بر آن سوار شوید؛ و هنگام حرکت و توقّف کشتی، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است. حضرت سلیمان ۸ نیز وقتی ملکه سبا را به ایمان فرا خواند، دعوتنامه خود را با جمله بسم الله الرحمن الرحیم (نمل ۳۰) آغاز کرد.
- در احادیث آمده که(بسم الله) مایه برکت و ترک آن موجب نافرجامی است.
- بر زبان آوردن (بسم الله) در شروع هر کاری سفارش شده است؛ در خوردن و خوابیدن و نوشتن، سوار شدن بر مرکب و مسافرت و بسیاری کارهای دیگر، حتّی اگر حیوانی بدون نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است و این رمز خوراک انسان های هدفدار و موحّد نیز باید جهت الهی داشته باشد.
-(بسم الله) آرم و نشانه مسلمانی است و باید همه کارهای او رنگ الهی داشته باشد.
-(بسم الله) نشانگر رنگ و صبغه الهی و بیانگر جهت گیری توحیدی ماست.
-(بسم الله) رمز عشق به خدا و توکّل به اوست. به کسی که رحمان و رحیم است عشق میورزیم و کارمان را با توکّل به او آغاز میکنیم، که بردن نام او سبب جلب رحمت است.
-(بسم الله) رمز خروج از تکبّر و اظهار عجز به درگاه الهی است.
-(بسم الله) گام اوّل در مسیر بندگی و عبودیت است.
-(بسم الله) عامل قداست یافتن کارها و بیمه کردن آنهاست.
-(بسم الله) ذکر خداست، یعنی خدایا ! من تورا فراموش نکرده ام.