بررسی و ملاحظه سیستم های فرهنگی اساسی (خانواده، اقتصاد، آموزش، قانونی، مذهبی و هنری)
یادگیری ارزش های اصلی فرهنگی
فراگیری زبان های متنوع دیگر
تقویت انگیزش هوش فرهنگی
با افرادی که در محیط های فرهنگی متفاوت کار کرده اند یا به آنجا سفر کرده اند صحبت کنید و از آن ها بپرسید که چه چیزی آن ها را برمی انگیزاند.
لیستی از منافع محسوسی که از هوش فرهنگی بالا می توانید کسب کنید، تهیه نمایید.
به موفقیت های خود در تعامل با افراد با زمینه های فرهنگی متفاوت فکر کنید (آقایی، اله وردی، باغبانی، ۱۳۹۰:۵۷).
لیورمور (۲۰۱۰) نیز پیشنهاداتی برای توسعه هوش فرهنگی انگیزشی به شرح زیر ذکر کرده:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

با خود صادق بودن
ارزیابی سطح اعتماد به نفس
اجتماعی شدن و اجتماعی بار آوردن
احساس غرور کردن
تقویت رفتار هوش فرهنگی
لیورمور (۲۰۱۰) پیشنهاداتی برای توسعه هوش فرهنگی رفتاری به شرح زیر ذکر کرده:
متناسب ساختن ارتباطات
انجام مذاکرات متفاوت
دانستن این که چه موقع باید منعطف و چه موقعی غیر منعطف بود.
خلاصه این که برای تقویت هوش فرهنگی لازم است پس از سنجش هوش فرهنگی افراد و تعیین نقاط قوت و ضعف آن ها، اقدامات زیر انجام شود:
شناسایی نقاط قوت و ضعف خود در زمینه هوش فرهنگی با ارزیابی خود
انتخاب برنامه های آموزشی (واقعی، تحلیلی و آزمایشی) لازم متناسب با نقاط ضعف خود
اجرای آموزش
انتخاب منابع لازم برای پشتیبانی از رویکردی که انتخاب کرده و قصد تقویت آن را دارد.
تکمیل مهارت ها بر مبنای نقاط قوت و نقاط ضعف باقیمانده
مواجه کردن فرد با موقعیت های جدید و کمک کردن به او جهت ارزیابی مهارت های کسب شده و ارائه آموزش های بیشتر (مرادی، ۱۳۹۰).
۲-۱-۱۸ مزایای هوش فرهنگی
با توجه به گسترش محیط های کاری متنوع و جهانی، آگاهی از هوش فرهنگی از اهمیت خاصی برخوردار است. مهم ترین دلیل برای درک هوش فرهنگی این است که اثربخشی در موقعیت های متنوع فرهنگی افزایش یابد. برای مثال، هوش فرهنگی حساسیت نسبت به تفاوت های فرهنگی و انطباق و روابط بین زمینه های چندفرهنگی را افزایش می دهد، استفاده از تعمیم گروهی را کاهش و تصمیم گیری و عملکرد کاری را بهبود می بخشد. مزایای اصلی درک هوش فرهنگی در سه حوزه مطرح می شوند:
آگاهی از نقاط قوت و ضعف هوش فرهنگی خود: یادگیری هوش فرهنگی بصیرت هایی را به فرد می دهد که به او کمک می کند تا نقاط قوتشان را مورد استفاده قرار دهند. آگاهی از قابلیت های هوش فرهنگی می تواند به فرد کمک کند تا استراتژیک، با اطلاع، برانگیخته و قابل انعطاف شود، همچنین آگاهی از هوش فرهنگی به فرد کمک می کند در مواردی که قوی نیست خود را اصلاح کند و بهبود بخشد.
توسعه شخصی فرد: با بهره گرفتن از خود انعکاسی، دیدگاه های خویش را تعبیر و تفسیر می کند و از طریق پرسش از دیگران هوش فرهنگی خود را ارزیابی می نماید و از آنها بازخورد می گیرد. مهم تر از همه در بیشتر مواقع، دیدگاه های دیگران است که تعاملات موفق و اثربخش را تحت تأثیر قرار می دهد.
آگاهی از نقاط قوت و ضعف دیگران: این آگاهی سوء تفاهم ها را کاهش می دهد و برای تعاملات مؤثرتر دیدگاه هایی را ارائه می دهد (ابزری، خانی، ۱۳۸۹).
هوش فرهنگی به افراد اجازه می دهد تا تشخیص دهند دیگران چگونه فکر می کنند و چگونه به الگوهای رفتاری پاسخ می دهند و به افراد قدرت مدیریت تنوع فرهنگی می دهد. در محیط های کاری متنوع قرن حاضر، لازم است اضطراب های ناشی از شوک فرهنگی و اختلالات و پیامدهای ناشی از تعارض های فرهنگی به نحو مطلوب اداره شود. برای این منظور، به سازگاری و تعدیل مؤثر فرهنگ ها نیاز است. هوش فرهنگی سازگاری سریع با موقعیت های جدید و راحت تر عمل کردن با توجه به شرایط محیطی است (فیاضی، جان نثار احمدی، ۱۳۸۵).
۲-۱-۱۹ نهادینه کردن هوش فرهنگی
برای نهادینه کردن هوش فرهنگی در سازمان، می توان اقداماتی را انجام داد:
مرحله نخست: تشخیص هنجارهای فرهنگی دیگران و انگیزه برای یادگیری در مورد آن ها– در هنگام تجربه یک تفاوت فرهنگی، حس کنجکاوی برانگیخته می شود و افراد خواهان یادگیری بیشتری می شوند. افراد در این مرحله، معمولاً برای جدایی از پیچیدگی های محیط خود تلاش می کنند. آن ها به دنبال قواعد کلیدی هستند تا رفتار خود را کنترل کنند.
مرحله دوم: سازش با هنجارها و قواعد فرهنگ های دیگر. در این مرحله، تعصب کنار می رود و شناخت رفتارهای فرهنگی سازگار با موقعیت های فرهنگی مختلف، رشد می کند اما بروز رفتار سازگار تلاش زیادی می طلبد. افراد در این مرحله می دانند باید چه بگویند و در موقعیت های متفاوت چگونه رفتار کنند.
مرحله سوم: شبیه سازی هنجارهای فرهنگ های مختلف در رفتارهای جایگزین. در این مرحله، سازش با شرایط مختلف دیگر نیازی به تلاش مضاعف ندارد. افراد فهرستی از رفتارهایی که می توانند بروز دهند، در نظر دارند که هر یک با موقعیت های فرهنگی خاص، برخوردارند و فشاری بیش از آنچه که در فرهنگ خود دارند، تحمل نخواهند کرد. اعضای دیگر فرهنگ ها آن ها را کاملاً پذیرا هستند و به عنوان انسان های دارای دانش فرهنگی، در تعاملاتشان راحت خواهند بود.
مرحله چهارم: پویشگری. تشخیص نشانه های متفاوت فرهنگی که دیگران به راحتی قادر به درک و شناسایی آن ها نیستند، بیانگر پویشگری و پیشرو بودن است.
افراد با بهره هوش فرهنگی بالا ، قادر به درک تفاوت های فرهنگی، گهگاه سریعتر از اعضای همان فرهنگ هستند. چنین کسانی در تعاملات فرهنگی با کوچکترین تفاوت ها هماهنگ می شوند، طوری که ناخودآگاه و خودکار رفتار خود را با این تغییرات تنظیم می کنند. افراد دارای این مرحله از رشد، نسبتاً کم هستند، اما این سطحی از هوش فرهنگی است که همه آرزوی رسیدن به آن را دارند (آقایی، اله وردی، باغبانی، ۱۳۹۰:۷۱-۷۴).
برای نهادینه کردن هوش فرهنگی در سازمان، می توان اقدامات زیر را انجام داد:
هوش فرهنگی به عنوان ملاک انتخاب در استخدام به کار برده شود. نباید انتظار داشت که تعداد زیادی از افراد را بتوان یافت که بهره بالایی از هوش فرهنگی را داشته باشند.
شناسایی و انتخاب افراد مناسب، اولین وظیفه اساسی مدیریت منابع انسانی در میان تفاوت ها و ناهمگونی های فرهنگی است. ویژگی هایی که می توانند در انتخاب درست نیروها موثر باشند عبارتند از (دیلیر^[۸۲]، ۲۰۰۶):
تحمل ابهام
انعطاف رفتاری (توانایی تطبیق سریع با تغییرات محیطی)
هدف گرا بودن
روابط اجتماعی بالا و گشادگی در برخوردها
نداشتن تعصبات بی جهت نسبت به عقاید، نگرش ها و رفتارهای خاص
همدلی
توانایی کنترل و هدایت مذاکرات و گفتگوهای دشوار و حل مسائل و مشکلات ارتباطی
۲-۱-۲۰ هوش فرهنگی از نظر اسلام
واژه اسلام به معنای «تسلیم و تواضع در برابر اراده و خواست خداوند» است. در دین اسلام، خداوند محور زندگی به شمار می آید و دوام و بقای انسان و نیز قدرت او در تسلیم محض بودن در برابر خدا نهفته است. اصولاً مطالعات صورت گرفته در غرب درباره موضوعاتی همچون هوش فرهنگی، ریشه در مکاتب الحادی رایج در آن دارد؛ چرا که نگاه غرب به انسان، نگاهی تک ساحتی و مادی است که هدفش صرفاً کسب سود توسط انسان هاست اما با ژرف اندیشی در آموزه های دین مبین اسلام، به این حقیقت دست می یابیم که هدف تعامل بین ملت ها، اقوام، نژادها و فرهنگ ها در این دین تکامل مادی و معنوی انسان هاست؛ چرا که اساساً قرآن کتابی برای رستگاری همه انسان ها معرفی شده است (عسکری وزیری، ۱۳۹۱).