فصل سوم: مبانی نظری و ساختار الگو
۳-۱- مقدمه
در این فصل، مبانی نظری رابطه تورم و نااطمینانی تورم و همچنین ساختار الگو و روش تجزیه و تحلیل بررسی می­گردد. در این راستا ابتدا به بیان مفاهیم تورم، عوامل ایجاد آن، نااطمینانی تورم، منابع ایجاد آن و روش­های محاسبه نااطمینانی پرداخته می­ شود. سپس به بررسی رابطه تورم و نااطمینانی تورم بر اساس تئوری­های موجود در این زمینه پرداخته شده است. پس از بیان نظریه­ های مهم در رابطه با ارتباط تورم و نااطمینانی آن، به معرفی الگوی بکار برده شده، اساس و پایه­ های اقتصاد سنجی مربوط به مطالعه مطرح می­ شود. در این قسمت، نخست به معرفی مختصری از مدل انتقال رژیم و ماتریس احتمال انتقال می­پردازیم و در پایان، انتخاب روش برآورد الگو و آزمون­های مربوط در این پایان نامه پرداخته می­ شود.
۳-۲- مبانی نظری
۳-۲- ۱- تورم
۳- ۲- ۱- ۱- تعریف تورم
تورم به معنای افزایش در سطح عمومی قیمت­ها در طول زمان است. به بیان دیگر نرخ تورم بیانگر درصد افزایش شاخص قیمت­ها می­باشد(بوردا و ویپلوز^[۵۰] ۱۹۹۷).
تورم وضعیتی است که سطح عمومی قیمت­ها، به طور مداوم و به مرور زمان افزایش می­یابد. یک نکته حائز اهمیت در تعریف تورم عنصر زمان و تداوم سطح عمومی قیمت­ها است. بدین معنا که قیمت­ها باید به صورت مداوم در طول زمان افزایش داشته باشد (کتابی، ۱۳۷۰).
۳-۲-۱-۲- نظریات در خصوص منشأ تورم
برخی نظریات در مورد منشأ تورم شامل: نظریه مقداری پول، نظریه جدید مقداری پول(پولیون)، الگوی شکاف تورمی کینز، الگوی فشار هزینه، الگوی تورم از دیدگاه ساختارگرایان می­باشد.
در نظریه مقداری پول استدلال به این صورت می­باشد که اگر مثلا افزایشی در حجم پول رخ دهد با فرض اینکه سرعت گردش پول و سطح تولید ثابت­اند، مردم احساس می­نمایند بیشتر از میزانی که پول احتیاج دارند پول نزد خویش نگهداری کرده ­اند. واکنش مردم به این شکل می­باشد که پول اضافی را برای خرید کالاها و خدمات و سایر دارایی­ ها به جریان انداخته و با توجه به ثابت بودن سطح تولید هر خرید بیشتر منجر به افزایش قیمت­ها شده و هیچ تأثیری بر سطح تولید ندارد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

پولیون اعتقاد دارند"تورم یک پدیده پولی است". این جمله معروف فریدمن که"تورم همیشه و همه جا یک پدیده پولی است"، را می توان به عنوان شعار واحد اقتصاددانان پولی مطرح نمود. این ادعا که تورم یک پدیده پولی است بدان مفهوم است که میزان بالا و مستمر رشد پول سبب ایجاد تورم بالا می­ شود افزون بر این، این ادعا که تورم یک پدیده پولی است بدان معناست که میزان بالای تورم نمی­تواند مدتی طولانی بدون میزان رشد پول ادامه یابد.
در الگوی شکاف تورمی کینز، کینز استدلال خویش برای ایجاد تورم را این طور ارائه می­ کند که اگرتقاضا برای کالاهای مصرفی بیش از عرضه آن­ها باشد این اضافه تقاضا شکاف تورمی ایجاد کرده و قیمت­ها آن قدر افزایش می­یابند تا این شکاف پر شود.
برخلاف دو نظریه قبلی(مکتب کلاسیک­ها وکینزی­ها) که فزونی تقاضای کل نسبت به عرضه را علت اصلی تورم عنوان می­دارند، الگوی فشار هزینه، افزایش هزینه­ های تولید و انتقال منحنی عرضه کل را علت اصلی ترقی قیمت­ها می­داند. از مصادیق تکانه­های عرضه (انتقال منحنی عرضه) می­توان به افزایش قیمت مواد اولیه اشاره کرد.
نظریات قبلی که آن­ها را به دو دسته کلی، تورم ناشی از فشارتقاضا و فشار هزینه می­توان تقسیم بندی نمود، بیشتر برای توصیف تورم درکشورهای صنعتی قابل استفاده است و با شرایط خاص کشورهای درحال توسعه که دارای اقتصادی کشاورزی و نیمه صنعتی­اند، سازگار نیست. بنابراین ناتوانی نگرش­های پولی- مالی سنتی در مهار تورم باعث توجه فزاینده به عوامل ساختاری تورم درکشورهای درحال توسعه گردیده است. نظریه­ های ساختاری تورم معتقد است که ریشه ­های بنیانی تورم در ساختار اقتصادی جامعه نهفته است. به طورکلی می توان گفت عصاره مطلب ساختارگرایان این است که درکشورهای درحال توسعه تورم معلول عدم توازن­های ساختاری و کشش ناپذیری عرضه در بخش­های کلیدی اقتصاد می­باشد، و این که برای درمان اصولی تورم تغییر در سیستم تولید، ساختار اقتصادی و توزیع درآمد ضروری است. بدین معنا که سیاست­های ضد تورمی نباید به عنوان یک واکنش مقطعی نسبت به شرایط بحرانی تلقی شود بلکه باید جزئی از استراتژی توسعه باشد(طیب نیا، ۱۳۷۴).
با توجه مباحث ارائه شده در خصوص علل ایجاد تورم می­توان نظریه­ های مختلف تورم و مصادیق عمده آن­ها را در جدول زیر خلاصه نمود:
جدول شماره ۳-۱- علل ایجاد تورم و نظریه­ های مرتبط به آن

مأخذ: معاونت برنامه ریزی و بررسی­های اقتصادی
۳-۲-۲- نااطمینانی تورم
۳-۲-۲-۱- تعریف نااطمینانی تورم
نااطمینانی شرایطی است که در آن پیشامدهایی که در آینده اتفاق می­افتد مشخص و معلوم نیست یا احتمال های مربوط به وقوع این پیشامدها در دسترس نیست و وقتی هر کدام یا هر دوی این موارد پیش می ­آید، تصمیم ­گیری نسبت به آینده پیچیده و مشکل می­ شود و از این رو فضای نااطمینانی بر تصمیم­ها حاکم می­ شود(فرزین وش وعباسی، ۱۳۸۵). نااطمینانی ناشی از تورم، که در دهه­های اخیر تمرکز بیشتری بر آن صورت گرفته و اغلب به عنوان یکی از مهمترین هزینه­ های تورم خوانده شده، در واقع به نااطمینانی درباره سطوح آینده تورم اشاره دارد.
ماهیت تصادفی شوک­ها و اطلاعات ناقص^[۵۱] از ساختار بازار از جمله عواملی هستند که باعث می­شوند نااطمینانی تورم در هر رژیم سیاستی وجود داشته باشد. اگرچه نااطمینانی را نمی­ توان به طور کامل از بین برد اما این امکان وجود دارد تا نااطمینانی تورم را در یک رژیم سیاستی خاص حداقل کرد. از آن جایی که بر اساس برخی مدل­های نظری نااطمینانی تورم با سطح تورم افزایش می­یابد، این امکان وجود دارد که هزینه­ های نااطمینانی تورم را از طریق اعمال سیاست تثبیت قیمت^[۵۲] حداقل کرد(کروفورد و کاسموویچ^[۵۳]،۱۹۹۶).