میبرگ چهار بعد را برای کیفیت زندگی مشخص کرده است:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
احساس رضایت از زندگی خود به طور کلی
توانایی ذهنی برای ارزیابی رضایت بخش از زندگی فرد
وضعیت قابل قبول فیزیکی، روانی، اجتماعی و سلامت هیجانی که بوسیله شخص ارجاع داده شده مشخص می شود
ارزیابی عینی بوسیله شخص دیگری که در زندگی شخصی فرد با کیفیت است که این تهدید کننده است
بطور کلی اکثر متخصصان و صاحب نظران معتقدند کیفیت زندگی در این پنج بعد پذیرفته شده است:الف- بعد فیزیکی ب- بعد روانشناختی ج- بعد اجتماعی د- بعد جسمانی ه- بعد معنوی(کریمی وکیل،۱۳۹۱،ص۳۱)
در جدول زیر دیدگاه های مختلف در خصوص شاخص های کیفیت زندگی آورده شده است (Ulengin و همکاران ،به نقل از ملکی،۱۳۹۰)
جدول ۲-۲: دیدگاه های مختلف در خصوص شاخص های کیفیت زندگی
نام محقق | شاخص های کیفیت زندگی |
Lui (1976) | اقتصادی ۲- سیاسی ۳- محیطی ۴- اجتماعی ۵- بهداشتی و آموزشی |
Boyer And Savageau (1981) | آب و هوا ۲- مسکن ۳- بهداشت عمومی و محیطی ۴- جنایت ۵- حمل و نقل ۶- آموزش ۷- هنر ۸- تفریح ۹- اقتصاد |
Sufian (1993) | ایمنی عمومی ۲- هزینه غذا ۳- فضای زندگی ۴- استاندارد مسکن ۵- ارتباطات ۶- آموزش ۷- سلامت عمومی ۸- صلح و آموزش ۹- جریان ترافیک ۱۰- تمیزی هوا |
Human Dav.Index (1994) | زندگی مورد انتظار ۲- نرخ بی سوادی بزرگسالان ۳- متوسط قدرت خرید |
Physical Qol Index (1996) | مرگ و میر کودکان ۲- زندگی مورد انتظار ۳- نرخ بی سوادی بزرگسالان |
Protassenko (1997) | درآمد ماهیانه هر فرد ۲- توزیع درآمد ۳- هزینه ماهیانه غذا |
می توان گفت که همه شاخص ها و معیارهای اجتماعی و اقتصادی کیفیت زندگی ارزش محورند و هیچ شاخصی نمی تواند تمام عناصر مهم و بهم مرتبط که کیفیت زندگی را رقم می زند در بر گیرد حتی اگر ابزارهای جامع و کامل برای سنجش کیفیت زندگی وجود می داشت و تمام متغیر ها و مولفه ها را در بر می گرفت نمی توانست تضمینی برا تقویت احساس خوشبختی مردم و یا احساس کیفیت زندگی قلمداد شود (ملکی،۱۳۹۰)
روی هم رفته پیداست که شاخص های کیفیت زندگی باید ویژگیهای زیر را داشته باشند:
به سیاستگذاران عمومی برای توسعه و ارزیابی برنامه ها در همه سطوح فردی، خانوادگی، اجتماعی، استانی، کشوری و بین المللی کمک کنند.
بر مبنای سری های زمانی امکانات نظارت و کنترل در دوره های زمانی مختلف را داشته باشند این موضوع برای سیاست عمومی در ارزیابی اینکه برای گروه های هدف چه اوضاع و شرایطی در حال بهبود است و نیز برای پیشبینی آینده بسیار مهم است.
دارای پایایی، اعتبار و حساسیت باشد.
بر مبنای نظریه ای مناسب تهیه و تدوین شده باشد.
قابل درک باشند و به ساده سازی اطلاعات پیچیده کمک کنند.
در جامعه در حال تغییر، انعطاف پذیری داشته با شند (Malkina ،به نقل از رضوانی و منصوریان،۱۳۸۶،ص۱۰)
با احتساب این ویژگیها شاخص های کیفیت زندگی می تواند در زمان های مختلف دچار تغییرات زیادی گردد. چه بسا شاخصی که در یک دوره زمانی از اهمیت بالایی در کیفیت زندگی برخوردار است اما با گذشت زمان بطور کلی اهمیت خود را از دست می دهد. همچنین در مناطق جغرافیایی مختلف می تواند برای کیفیت زندگی شاخص های متفاوتی در نظر گرفته شود زیرا زندگی خوب، آرام و یا یک زندگی ایده آل از دیدگاه افراد گوناگون متفاوت است. در ادامه بحث به بررسی برخی از شاخص های کیفیت زندگی پرداخته می شود.
۲-۲-۴- اقتصاد
کشورهای مختلف دنیا را می توان به سه گروه تقسیم کرد: گروه اول، کشورهای پیشرفته که مفهوم توسعه در این کشورها عبارت است از افزایش رفاه اجتماعی از طریق رشد اقتصادی و دقت بیشتر در حفظ محیط زیست، استفاده از ابزارهای جدیدتر به منظور راحتی بیشتر و کشف و دستیابی به ناممکن های امروزی نظیر تسخیر بیشتر فضا و گسترش بیشتر تحقیقات و علوم؛ گروه دوم کشورهای در حال توسعه که دارای قوام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نسبی هستند؛ و گروه سوم کشورهایی هستند که فاقد قوام اقتصادی، اجتماعی اما بعضاً دارای قوام سیاسی هستند (روزبهان، ۱۳۷۷، ص ۲۱۶)
از دیدگاه اقتصاد سنتی، سیستم اقتصادی شامل مجموعه ای از نهادها و فعالیتهایی است که برای تخصیص کارامد و بهینه منابع و فراهم آوری سود و منفعت در نتیجه خواست ها و تمایلات بسپشری طراحی و به اجرا در می آید، این مدل های ساده اقتصادی اساساً از روابط درونی اقتصاد با محیط زیست صرف نظر کرده اند در عمل خلاف این موضوع را ثابت می کند اقتصاد، یک سیستم باز و گردشی است که تنها در صورتی می تواند کارکرد خویش را انجام دهد که از جانب نهادها و تشکیلات زیست محیطی حمایت شود ( علایی و یارعلی ،۱۳۸۸،ص ۴ )
رشد اقتصادی، توانایی مادی جهت ایجاد توسعه زیرساخت های را برای بهبود محیط زیست مانند شبکه حمل و نقل، سیستم فاضلاب و … فراهم می کند (فرهودی،قدمی وپناهنده خواه،۱۳۸۸، ص ۶ )