متدولوژی ای دی ام^[۲۶]: چارچوب معماری سازمانی توگاف  جهت توسعه معماری سازمانی اقدام به معرفی متدلوژی اختصاصی خود تحت عنوان “متد توسعه معماری” نمود. مراحل این متدولوژی شامل دیدگاه معماری، معماری کسب و کار، معماری سیستمهای اطلاعاتی، معماری تکنولوژی، فرصتها و راه حل ها، طرح مهاجرت(گذار)، اجرای دولت الکترونیک و مدیریت تغییرات معماری می باشد.
متدولوژی لیوایز^[۲۷]: الکساندر لیوایز فرایندی هفت مرحله ای برای توسعه معماری سازمانی بر مبنای چارچوب C4ISR ارائه نموده است که در دانشگاه جرج ماسون^[۲۸] تدریس می شود. مراحل این متدولوژی شامل تعریف مساله و جمع آوری اطلاعات دامنه مساله، تعیین مفهوم عملیاتی و نیازمندی ها، تعیین کارکردها و واحدهای سازمانی، تعیین عناصر عملیاتی و اطلاعاتی و نیز گره های سیستمی، تعیین عناصر سیستمی، خطوط مورد نیاز و کارکردها، تهیه مدل فعالیت، مدل داده منطقی و اختصاص وظایف و تهیه قوانین عملیاتی و واسط ها می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

معماری اطلاعات وزارت انرژی آمریکا دی او ای^[۲۹] : این متدولوژی که در وزارت انرژی آمریکا ایجاد و توسعه یافته است، یک معماری لایه بندی شده است و با توسعه مستندات معماری دارای روش ها و ابزارهای است که در دو بخش متدولوژی و ابزار ارائه شده اند. مستندات معماری به گونه ای تنظیم شده اند که روش ها و ابزارها را برای لایه های مختلف، جداگانه تشریح می کنند. هر لایه از معماری یک زیر معماری نامیده می شود که نقشه های مجزایی دارند. این مدل از پنج لایه تشکیل شده است. در این مدل هر لایه در خدمت لایه بالاتر است و به نوبه خود، ساختار و الزامات لایه پایین خود را تعیین می کند] ۱و۷و۸و۱۰و۱۲و۲۰و۳۸و۴۱[.
ب- معماری سرویس گرا
معماری سرویس گرا ” مفهومی است که از دهه ۹۰ بوجود آمده ولی توانائی اجرای آن به کمک ابزارها و پروتکل های مربوطه جدید می باشد.
برای معماری سرویس گرا تعاریف متنوعی ارائه شده که هر کدام از نگاهی به تبین خصوصیات آن پرداخته اند، در ادامه تعدادی از این تعاریف آورده شده است:
- یک چارچوب استراتژیک از فناوری که به تمام سیستم های داخل و خارج اجازه ارائه یا دریافت سرویس های خوش تعریف را می دهد.
- روشی برای طراحی و پیاده سازی نرم افزارهای گسترده سازمانی به وسیله ارتباط بین سرویس هائی که دارای خواص اتصال سست، دانه درشتی و قابل استفاده مجدد هستند.
- سبکی از معماری که از اتصال سست سرویس ها جهت انعطاف پذیری و تعامل پذیری حرفه و بصورت مستقل از فناوری پشتیبانی می کند و از ترکیب مجموعه ای از سرویس های مبتنی بر حرفه تشکیل شده که این سرویس ها انعطاف پذیری و پیکربندی پویا را برای فرآیندها محقق می کنند.
معماری سرویس گرا از دیدگاه های مختلف قابل بررسی است، هر فرد یا ذینفع بر طبق جایگاه خود تصویری از معماری سرویس گرا دارد، پس معماری سرویس گرا را از سه دیدگاه کارشناسان حرفه، معماران و طراحان مورد بررسی قرار می دهیم:
کارشناسان حرفه: مجموعه ای از سرویس ها که سازمان مایل به ارائه آنها به مشتریان یا شرکاء خود است. (تعریف سرویس کسب و کار)
معماران: سبکی از معماری که حاوی قوانین، الگوها و ضوابطی است که منجر به ایجاد خصایصی نظیر پیمانه ای^[۳۰] بودن، بسته بندی، اتصال سست، استفاده مجدد و ترکیب پذیری شده و از نظر ساختار از یک ارائه دهنده سرویس و یک درخواست کننده سرویس تشکیل شده است.
طراحان و پیاده سازان: یک سبک(مدل) برنامه نویسی که از استانداردهائی مانندSOAP)،UDDI،WSDL، …)و فناوری هائی نظیر سرویس های وب استفاده می کند و قابلیت تعامل پذیری بین مولفه های نرم افزاری را بدون توجه به سکو و فناوری پیاده سازی آنها پشتیبانی می کند]۱۳[.
ج- فواید معماری سرویس گرا
این معماری حاوی قوانین، الگوها و ضوابطی است که منجر به ایجاد خصایصی نظیر پیمانه ای بودن، بسته بندی، اتصال سست، استفاده مجدد و ترکیب پذیری شده و از نظر ساختار از یک ارائه دهنده سرویس و یک درخواست کننده سرویس تشکیل شده است. در معماری سرویس گرا منظور از اتصال سست قابلیت تعامل بین سرویس ها به صورت مستقل از کدنویسی و مکان سرویس ها است، بگونه ای که سرویس ها در زمان اجرا می توانند تغییر مکان داده، روالهای داخلی خود را تغییر دهند یا حتی از یک فناوری جدید تر استفاده کنند، بدون اینکه تاثیری منفی بر سرویس گیرندگان گذاشته شود.
معماری سرویس گرا توانایی تغییر سریع سیستم ها را ایجاد می کند. این چابکی هم از جهت کارکردهای سیستم و هم از جهت تغییر جغرافیائی یا ارتقاء سکوها و حتی تغییر تامین کننده فناوری می تواند باشد.
معماری سرویس گرا، مجموع هزینه صرف شده برای فناوری اطلاعات و سرویس های حرفه را به دو روش کاهش می دهد.:
حذف هزینه میان افزارها و فناوری های اختصاصی و جایگزین کردن آن با فناوری های استاندارد مانند سرویس های وب
ترکیب کارکردهای حرفه در قالب سرویس هایی که توسط واحدهای مختلف قابل استفاده هستند.
استفاده از معماری سرویس گرا امکان ایجاد سیستم های چابک، یکپارچگی آسان با شرکای داخلی و خارجی، استفاده مجدد سرویس ها، پشتیبانی از محصولات با طول عمر کوتاه، بهبود بازگشت سرمایه، نگاشت مستقیم فرایندهای کسب و کار به فناوری اطلاعات، توسعه و اجرای تدریجی، قابلیت انعطاف و تغییر آسان از یک ارائه دهنده سرویس به دیگری، شناسایی بهتر فرایندهای محوری سازمان، کاهش هزینه توسعه و نگهداشت سیستم ها، اعمال استانداردها و حاصل آن تعامل پذیری، عدم وابستگی سیستم ها ومعماری به مکان فیزیکی، سرعت پاسخگویی بخش های سازمان به دلیل تعریف صریح مسئولیت هر سرویس را فراهم می آورد.
استفاده از معماری سرویس گرا مزایای زیر را به همراه خواهد داشت:

هم راستای کسب و کار سازمان است.
هم موضوعی فنی است و هم نوعی سبک تفکر است.
مبتنی بر اتصال سست است و از پیام رسانی استفاده می کند.
قادر به ساخت سیستم های ترکیبی است.
از مولفه های قابل استفاده مجدد(سرویس) تشکیل شده است.
مهمترین دستاورد آن انعطاف پذیری و چابکی فناوری اطلاعات در برابر تغییرات حرفه است.
برای این معماری می بایست زیرساخت ارتباطی مستقل از پروتکل های لایه های زیرین باشد.
و اما استفاده از معماری سرویس گرا نسبت به کل رویکردهای گذشته مزایایی را به همراه می آورد که در جدول زیر فهرست شده است:]۱۱[
جدول ۲-۱: مقایسه میان ویژگیهای معماری سرویس گرا با رهیافت های گذشته