بافت عضلانی
B1
۱۴۰۰ - ۱۰۰۰
۱-۱۹ اثرات سوء آفلاتوکسینها بر سلامتی انسان:
مقدار سموم طبیعی وارد شده به زنجیره غذایی انسان تقریباً ۱۰۰۰۰ بار بیشتر از سموم ساخت بشر، نظیر حشرهکشها و مواد شیمیایی صنعتی است. انسان اصولاً از طریق یکی از سه راه زیر میتواند در معرض مایکوتوکسینها قرار بگیرد.
مصرف مواد غذایی آلوده به مایکوتوکسین
مصرف فرآوردههای حیوانی آلوده به مایکوتوکسین
استنشاق ذرات آلوده به مایکوتوکسین
سندرم ری[۱۱۲] یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در میان کودکان در کشورهای خاور دور نظیر تایلند است و به نظر میرسد که آفلاتوکسین B1 در ایجاد آن دخیل باشد. ارتباط مستقیمی بین سرطان کبد در انسان و دریافت گوارشی آفلاتوکسین در نواحی گرمسیری آفریقا، آسیا و جزایر فیلیپین مشاهده شده است. حضور قارچ به تنهایی نشان دهندهی حضور سم نیست و همچنین عدم حضور آثار آلودگی قارچی بر روی مواد غذایی دلیلی بر عدم آلودگی به مایکوتوکسین نمیباشد. بنابراین، بررسی اغذیه از نظر حضور مایکوتوکسینها همواره ضروری به نظر میرسد. با وجود یکنواخت بودن آلودگی قارچی در یک منطقهی جغرافیایی، میزان نهایی آفلاتوکسین در دانهها از یک میکروگرم یعنی یک قسمت در بیلیون (ppb) تا بیش از ۱۲۰۰۰ میکروگرم در کیلوگرم یعنی دوازده قسمت در میلیون (ppm) متغیر است. شدت در معرض قرار گرفتن انسان به آفلاتوکسینها به عواملی نظیر میزان سم و مدت زمان در معرض قرار گرفتن وابسته میباشد. عواملی نظیر سن، جنس، وضعیت تغذیه و نیز عفونتهای همزمان، نظیر عفونت و بررسی هپاتیت B، از عوامل مؤثر در بروز مسمومیت با آفلاتوکسین هستند (۵).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
علائم بالینی مشاهده شده در انسان شامل استفراغ، درد ناحیه شکم،ضایعات حاد کبد ادم ریوی، لرزش عضلانی، کوما، تشنج و مرگ همراه با ادم مغز و درگیری اندامهایی نظیر کبد، کلیهها وقلب میباشد (۱۰).
اگر انسان روزانه برای مدت طولانی کمتر از ۱۰ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن آفلاتوکسین B1 دریافت نماید به عوارض زودگذر و موقتی مبتلا میشود اما چنانچه این میزان به ۵۰ میکروگرم برسد اثرات بالینی مهمی رخ خواهد داد و تظاهرات اپیدمیولوژیکی اتفاق میافتد.
در پاییز ۱۹۷۴ بیماری آفلاتوکسیکوز در دو ایالت شمالی و ۱۵۰ روستای کشور هند اتفاق افتاد که در این همهگیری ۳۹۷ نفر بیمار شدند که از این تعداد ۱۰۸ نفر جان باختند. در سال ۱۹۸۲ بیماری مزبور در کشور کنیا مشاهده گردید (۸۶).
یکی دیگر از راههای در معرض قرار گرفتن انسان به مایکوتوکسینها استنشاق ذرات و گرد و غبار آلوده توسط کارگرانی است که در صنایع غذایی و انبارها مشغول به فعالیت هستند. علیرغم اینکه ریهها بافت هدف آفلاتوکسین نیستند، ولی مسیر مناسبی برای ورود و جذب این سم محسوب میشوند. نتایج تحقیقات با بهره گرفتن از مدل موش صحرایی نشان داده است که آفلاتوکسین B1 پس از ورود به ریهها به DNA سلولهای بافت ریه آسیب میرساند و این عمل به دنبال تبدیل به متابولیت فعال یا همان فرم اپوکسید به وسیلهی ماکروفاژهای ریوی صورت میگیرد. با این حال، اتصال متابولیت فعال همواره در کبد حیوان بسیار بیشتر از بافت ریه است. در رابطه با آفلاتوکسینها، بررسی نمونههای خون و ادرار افراد از نظر حضور این سموم میتواند نشاندهندهی در معرض قرار گرفتن یک جمعیت باشد. به نظر میرسد که اتصال کووالانت آفلاتوکسین به ماکرومولکولها و حضور آنها در مایعات بیولوژیک شیوهی بسیار مطمئنی برای پایش در معرض قرار گرفتن انسان باشد. در این رابطه بررسی اتصال آفلاتوکسین به DNA و پروتئین در نمونههای سرم ادرار، بافت و یا شیر مورد توجه قرار گرفته است و متداولترین شیوه استفاده از آنتیبادی در سنجش مقادیر جزئی آفلاتوکسین با بهرهگیری از روشهای ایمونوافینیتی، رادیوایمونواسی و الایزا است در حال حاضر در ایران اندازهگیری مایکوتوکسین به ویژه آفلاتوکسین در چندین مرکز انجام میگیرد. انگیزهی اصلی از اینگونه سنجشها، دریافت مجوز صدور کالاست و این در حالی است که بیم آن میرود که محصولاتی که موفق به اخذ گواهی نمیشوند پس از خروج از شکل اولیه و تبدیل به فرآوردههای جانبی به مصرف بازار داخلی برسند. (۵)
مراحل اساسی آنالیز مایکوتوکسینها در جدول ۴-۱ خلاصه شده است .
جدول ۴-۱: مراحل اساسی در آنالیز شیمیایی مایکوتوکسینها (۵)
مرحله
توصیف
هدف
نمونه برداری
به کارگیری نمونهبردار خودکار
آمادهسازی
آمادهسازی نمونه
آسیاب کردن، مخلوط کردن، نمونهگیری از نمونه اولیه
آمادهسازی
استخراج
استفاده از همزن یا مخلوط کن
جداسازی مایع – مایع
(استفاده از قیف جداکننده)
جداسازی سم از ترکیبات نامحلول در محلول عصارهگیری
پالایش
کروماتوگرافی ستونی
(پالایش با بهره گرفتن از فلزهای دو ظرفیتی نظیر Cu++، Fe++ و Pb++)
جداسازی سم از محموعهی ترکیبات موجود در عصارهی بدست آمده از مرحلهی استخراج