مشاغلی که در آیات و روایات در مورد پیامبران بیان شده است خود مشوقی است برای دیگران برای کار و تلاش ، که در ذیل به برخی از آنها اشاره می شود.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
حضرت آدم(ع) : کشاورزی ، حضرت ادریس(ع) : خیاطی ، حضرت نوح(ع) : نجاری ، حضرت ابراهیم(ع) : کشاورزی و دامداری ، حضرت یعقوب(ع) : دامداری ، حضرت ایوب(ع) : دامداری و زارعت ، حضرت شعیب(ع) : شبانی و کارگری ، حضرت موسی(ع) : شبانی و کارگری ، حضرت داوود(ع) : زره سازی و آهنگری ، حضرت هود(ع) : تجارت ، حضرت صالح(ع) : تجارت ، حضرت لوط(ع) : زراعت ، حضرت سلیمان(ع) : حصیربافی و حکومت ، حضرت عیسی(ع) : نجاری ، حضرت محمد(ص) : تجارت و صیادی و شبانی . (ناطق الاسلام، ۱۳۸۱: ۵۳)
قرآن کریم در آیات متعدد انسان را به سعی و تلاش تشویق می نماید، فرهنگ اسلامی کار و کوشش را جزء عبادات می شمرد و آیات زیادی در مورد توصیه به سعی و تلاش وجود دارد.
« که سعی و تلاش شما مختلف است…» (سوره لیل ، آیه ۴)
آیه فوق صریحا به این مسئله اشاره دارد که سعی و تلاش انسان ها باید مختلف باشد و در زمینه ها و رشته های گوناگون فعالیت نماید.(خرم آبادی و ناطق الاسلام، ۱۳۸۳)
۲- ۴- ۱- ۱ : شرایط کار در قرآن
الف – قرارداد کار
لازم است هرکاری قوانین و شرایط خاص خود را داشته باشد، برخی از این دستورات در قرآن کریم مخصوص کارگران است و قسمتی دیگر مربوط به کارفرما و تعدادی نیز آداب و شرایط کار را بیان می کند. یکی از مواردی که لازم است قبل از شروع کار انجام گیرد قرارداد کار می باشد که در این زمینه آیه ذیل مطرح می شود:
«شعیب گفت: من می خواهم یکی از این دو دخترم را به همسری تو درآورم ب این شرط که هشت سال برای من کار کنی و اگر آن را تا ده سال افزایش دهی محبتی از ناحیه تو است، من نمی خواهم کار سنگینی بر دوش تو بگذارم…» (سوره آل عمران، آیه ۱۹۵)
این آیه بیان می دارد که حضرت شعیب قرارداد کار را با حضرت موسی در میان گذاشت این قرار داد موجب می شود که کار به نحو احسن و در زمان معین طبق قرار داد انجام گیرد و دیگر منجر به هیچگونه نزاع و اختلافی میان کارگر و کارفرما نشود.
ب- پرداخت اجرت و نحوه آن
پرداخت اجرت کار تأثیر بسزایی در روحیه کارگران و کارکنان به جا می گذارد. اگر فردی مطمئن به پرداخت به موقع اجرت خویش باشد با علاقه و دقت بیشتری وظیفه خود را انجام خواهد داد چنانچه آیه ذیل اشاره به این مسئله داد:
«من هیچ عملی از شما را خواه زن باشد یا مرد ضایع نخواهم کرد» (سوره آل عمران، آیه۱۹۵)
با دقت در ایه فوق به این نتیجه می رسیم که هر عمل و کاری پاداش و اجرتی دارد که باید به موقع پرداخت شود.
ج- ظلم نکردن به کارگر
در این مورد سفارشاتی مؤکدی در قرآن مجید مبنی بر رعایت حقوق کارگر و ظلم ننمودن به او وجود دارد و آیه ذیل به بیان این مسئله پرداخته است:
«و حق مردم را کم نگذارید و در زمین فساد ننمایید» (سوره شعراء، آیه۱۸۳)
آیه مذکور بر ادای حقوق انسان تأکید می کند و از تضییع حقوق افراد نهی نموده است.
د- توانایی در کار کردن
با توجه به اختلاف توانایی های جسمی و روانی و خلاقیت و سایر جهات که در انسان ها وجود دارد باید به هر فردی به تناسب توانمندی او مسئولیت انجام کار را واگذار نمود.
«یکی از آن دو دختر گفت: پدرم او را استخدام کن، چرا که بهترین کسی را که استخدام می توانی کنی آن کس است که قوی و امین باشد» (سوره قصص،آیه۲۶)
از این آیه به خوبی استفاده می شود که توانایی در کار نقش مهمی د رانجام کار دارد زیرا اگر قدرت و توانایی جهت انجام کار نباشد یا کم باشد مسلما ضرر و زیان آن متوجه جامعه می شود.
ه- آگاهی و مهارت در کار
آگاهی و مهارت در کار از جمله شرایط کار می باشد که موجب سرعت عمل و جلوگیری از اتلاف نیرو و امکانات خواهد شد. آیه ذیل به همین مسئله اشاره دارد:
«یوسف گفت: مرا سرپرست خزائن سرزمین مصر قرار ده که نگه دارنده و آگاهم» (سوره یوسف، آیه۵۵)
این آیه نشان می دهد که مهارت و کاردانی در امور اداری و تولید وسایل فنی از مسائل بسیار مهم و سرنوشت ساز هر کشور و دولت می باشد.
و- امانت داری در کار
بدیهی است که تمام سرمایه هایی که جهت انجام یک فعالیت در اختیار افراد قرار می گیرد امانتی است از ناحیه کارفرما که کارگر باید پاسخگوی آن باشد:
«چرا که بهترین کسی را که استخدام می توانی کنی آن کس است که قوی و امین باشد» (سوره قصص، آیه ۲۶)
پذیرفتن یک کار و شغل نوعی عهد و پیمان بین کارگر و کارفرما برقرار می کند در صورتی کار به نتیجه مطلوب می رسد که در آن پیمان شکنی و خیانت در امانت نباشد.
ز- رضایت از کار
به طور مسلم اگر کارگری را با اکراه به کار مشغول نمایند نتیجه مورد نظر را دریافت نخواهند کرد پس باید این شرط اساسی مورد دقت قرار گیرد.
«…چرا که ا زسعی و تلاش خود خشنود است» (سوره غاشیه، آیه۹)
در این آیه به یکی از صفات مؤمنین نیکوکار پرداخته که آنان از سعی و تلاش و کار خود خشنود و راضی هستند و این امر در کارهای اقتصادی و فعالیت های شغلی اثرات مثبتی بر جامعه خواهد داشت.
۲- ۴- ۱- ۲ : مدیریت کارها در قرآن
الف- داشتن تخصص
یکی از مسائل مهم که قرآن کریم نسبت به آن عنایت خاصی دارد مسئله مدیریت در کارهاست. هیچ کاری بدون داشتم مدیریت به نتیجه نمی رسد. در آیات قرآن به شایستگی و لیاقت و علم و توانایی مدیر توجه ویژه ای شده است.
در آیه ای آمده است : «… گفت : خدا او را بر شما برگزیده و علم و قدرت جسم او را وسعت بخشیده…» (سئره بقره ، آیه ۲۴۷)
ب - مشاوره در کارها
یکی از مواردی که در موفقیت کارها تأثیر بسزایی دارد مسئله مشورت نمودن با دیگران می باشد. لذا در این مورد آیات قرآن ما را دعوت به مشورت در کارها نموده است:
« و در کارها با آن ها مشورت کن…» (سوره آل عمران، آیه ۱۵۹)
« و کارهایشان به طریق مشورت در میان آنها صورت می گیرد» (سوره شوری ، آیه ۳۸)
ج- دارا بودن عزم و جزم در کارها
تصمیم گیری درست و قدرت در تصمیم یکی از شرایط پیشرفت در کارها می باشد. بعد از مشورت کردن در کارها و سنجیدن تمام جوانب و بررسی صحیح باید عزم را جزم نمود و تردید در تصمیم گیری نداشته باشیم.
آیه ذیل به این امر مهم اشاره دارد:
« اما هنگامی که تصمیم گرفتی قاطع باش و بر خدا توکل کن زیرا خداوند متوکلان را دوست دارد.» (سوره آل عمران، آیه ۱۷)
د – به تأخیر نینداختن کارها