تمرکز روی قابلیت ­های کلیدی سازمان های همکار؛
پروژه ای بودن این سازمان­ها و افق برنامه ریزی کوتاه مدت؛
منحل شدن این سازمان­ها در صورت کاهش سودهای حاصله از همکاری؛
فقدان سلسله مراتب بدین معنی که هیچ یک از اعضا نباید تحت نفوذ دیگری باشند؛
حداکثر انعطاف­پذیری سازمانی؛
ضرورت وجود زیرساختارهای اطلاعاتی و ارتباطی لازم؛
ضرورت وجود اعتماد و اطمینان متقابل بین شرکت­های همکار؛ (دولت مدلی،۱۳۸۷).

دلایل نیاز سازمان­ها به تشکیل سازمان چابک

دلایل نیاز سازمان­ها به تشکیل سازمان چابک عبارتند از:
کوتاه مدت بودن فرصت­های بازار: در وقع وجود رقبای بسیار زیاد مانع از وجود طولانی مدت فرصت­ها­ی بوجود آمده می شود و هر سازمانی با تمام نیرو به دنبال دستیابی به این فرصت هاست.
وجود نداشتن تمامی قابلیت های مورد نیاز یک سازمان مستقل جهت ارائه سریع یک محصول جدید به بازار
غیرقابل پیش بینی بودن تغییرات مداوم در سطح بازارها، در حالی که با ایجاد یک سازمان چابک، ریسک در بین شرکت­های همکار توزیع می شود و آسیب پذیری انفرادی آنها کاهش خواهد یافت؛
ایده اصلی تشکیل یک سازمان چابک، بر بهره گیری از فرصت های فوری و کوتاه مدت بازار، از طریق ادغام قابلیت ­های محوری شرکت­های مستقل از هم استوار است(ملاحسینی و مصطفوی،۱۳۸۷؛ یعقوبی و همکاران،۲۰۱۱).

مدل­های دستیابی به چابکی

الگوی گلدمن و ناگل

گلدمن و همکارانش(۱۹۹۵) چابکی را کاربرد فناوری های جدید و اثربخش ارتباطی دانسته ­اند. به عقیده­ی آنان، چابکی دربرگیرنده ی اصول چهارگونه­ای است که با هم در ارتباطند. این اصول عبارتند از:
توانمندسازی و ایجاد رضایت در مشتریان؛
توانایی کنترل تغییرات و نامطمئنی محیط؛
هماهنگی؛
افراد و اطلاعات(ابراهیمیان جلودار،۱۳۹۰)
چابکی
رضایت مشتریان
افراد و اطلاعات
هماهنگی
توانایی کنترل تغییرات
الگوی چابکی گلدمن و همکارانش(ابراهیمیان جلودار،۱۳۹۰)

الگوی شریفی و ژانگ

شریفی و ژانگ(۲۰۰۱) بر اساس تحقیقاتی که انجام داده اند، الگویی مفهومی از چابکی ارائه کرده ­اند که شامل ابزارهای چابکی سازمانی، تقویت کننده­ها، توانمندی­ها و محرک­های چابکی می­ شود.
ابزارهای چابکی سازمانی: به عقیده ی شریفی و ژانگ ابزارهای چابکی به چهار گروه تقسیم می­شوند:
ساختار سازمانی: نیازمند ایجاد انعطاف پذیری در آن است؛ با توجه به حوزه ی فعالیت سازمان، اقدامات زیر را سازمان می تواند انجام دهد:

1. 1. مشارکت با دیگر سازمان ها؛

1. 1. افزایش انعطاف با تمرکز زدایی و ایجاد ساختارهای منعطف؛

1. 1. تمرکز بر سازماندهی مجدد و نوآوری.

افراد: توانمندی و انعطاف پذیری کارکنان در شرایطی که پیوسته در معرض موقعیت­های بحرانی و ناپایدار قرار می­گیرند، نقش کلیدی در سازمان­های چابک دارد.
فناوری اطلاعات: یکی از اولویت­های اصلی سیستم های چابک توجه بسیار زیاد به اطلاعات است؛ همچنین میزان تبادل اطلاعات در سازمان­های چابک بسیار زیاد و نیازمند مراقبت جدی از اطلاعات کلیدی در سازمان است. بنابراین سازمان­های چابک نیازمند فناوری بالا و سیستم­های اطلاعاتی و ارتباطی انعطاف پذیرند تا از این طریق بر انتقال درست اطلاعات اطمینان حاصل کنند و خودشان را با شرایط ناپایدار و پیش بینی ناپذیر محیط وفق دهند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نوآوری و خلاقیت: هر سازمان چابک باید به جای فروش محصولات خود به مشتریان، ارزش­های اساسی را به مشتریان تحویل بدهد. در واقع هدف اساسی سازمان­های چابک فراهم کردن مفهوم تولید به هنگام در نزد مشتریان، عرضه ی محصولات جدید و برآورده ساختن نیازهای گوناگون مشتریان در کوتاه­ترین زمان است.
توانمندی های چابکی: که قبلآ در این مورد توضیح داده شد.
محرک های چابکی: در این الگو این محرک­ها عبارتند از:
نیاز به چابک بودن: نخستین گام و مهم ترین محرک برای ایجاد چابکی در هرسازمانی وجود نیاز به چابک بودن در بین تمامی کارکنان سازمانی است.
طراحی راهبردی برای چابک بودن: در این بخش، بیشتر برای طراحی انعطاف پذیر و مسطح ساختار سازمانی، که می تواند محرک چابکی باشد، تأکید می شود.
راهبرد چابکی: اصل اساسی در چنین راهبردهایی انعطاف پذیری کامل است. در واقع هدف این راهبردها پاسخگویی سریع و به موقع به نیازهای مشتریان است. این امر در وهله ی بعد، وفاداری مشتریان به چنین سازمانی را بیشتر می­ کند و در نتیجه حیات و بقای آنها بیشتر و بیشتر می­ شود.

: الگوی مفهومی چابکی سازمان، شریفی و ژانگ(ابراهیمیان جلودار،۱۳۹۰)

الگوی کروکیتو و یوسف^[۱۰۰]

در یکی از مدل­های چابکی که توسط کوکیتو و یوسف(۲۰۰۳) ارائه شده است، فناوری­های پیشرفته اطلاعات و تولید منجر به ایجاد چابکی تولید می­گردد و چابکی تولید نیز از طریق کاهش هزینه­ها و افزایش سرعت و کیفیت، چابکی سازمانی را ایجاد می­نماید. بر اساس این مدل، پاسخگویی و انعطاف پذیری که حاصل وجود ارتباط مؤثر میان رهبری، کارکنان، مشتریان و عرضه کنندگان است، رابطه­ای تنکاتنگ با چابکی دارد. رهبری به عنوان بخشی که از کارکنان حمایت می­ کند تا با عرضه کنندگان و مشتریان رابطه برقرار نمایند، دارای اهمیت است. همچنین رهبری که نیاز به دستیابی به فناوری­های پیشرفته تولید و اطلاعات را احساس می­نماید باید از اثرات بکارگیری آنها در سازمان نیز آگاه باشد و تغییرات لازم به همراه آموزش کارکنان را بپذیرد. رهبری راهبردی می ­تواند از فرهنگ سازمان در جهت دستیابی به مزیت رقابتی استفاده کند. هم­چنین مدیریت سازمان باید این توانایی را داشته باشد که آمادگی کارکنان خود را در مواجهه با انواع گوناگون مشتریان حفظ کند. این امر به آموزش­های فنی و غیر شخصی نیاز دارد. سیستم­های پاداش در سازمان باید به گونه ­ای باشد که از بهبود پیوسته ی کارکنان حمایت کنند. رهبری، فرهنگ سازمانی و سیستم­های پاداش می توانند به اعضای سازمان در تعامل با مشتریان و عرضه کنندگان کمک به سزایی نمایند. برخورداری از فناوری اطلاعات سازگار با شرایط سازمان نیز یکی از مواردی است که می تواند در تعامل مؤثر اعضای سازمان با شبکه های مشتریان و عرضه کنندگان سهم به سزایی داشته باشد. همچنین این فناوری می تواند اطلاعات دقیق و به روز را در اختیار مشتریان قرار دهد. نتایج پژوهشی نشان می دهد که به کارگیری موفقیت آمیز فناوری اطلاعات می تواند منجر به خودگردانی در تصمیم گیری­های شغلی، ایجاد جو اعتماد و عدالت، کار گروهی و جریان آسان و انعطاف پذیر اطلاعات در سطح سازمان گردد(حمیدی؛ حسن­پور؛ کیایی و موسوی؛۱۳۸۸).

مدل چابکی سازمانی کروکیتو و یوسف(حمیدی؛ حسن­پور؛ کیایی و موسوی؛۱۳۸۸)

مدل چابکی از نظر تورنگ­لین و همکاران

هدف یک سازمان چابک عبارت است از تأمین نیازهای مشتریان و کارکنان. چنین سازمانی اساساً مجموعه ­ای از قابلیت­ها را برای انجام واکنش­هایی متناسب با تغییرات محیط کسب و کار در اختیار دارد. تورنگ لین و همکاران(۲۰۰۵) بر مبنای مرور ادبیات جامع، یک مدل مفهومی را به صورت نمودار زیر برای سازمان چابک ارائه کرده ­اند. در این مدل مهم­ترین عامل محرک چابکی، تغییر است و می­توان این تغییر را عمدتاً در نیازهای مشتری، ملاک­های رقابتی، بازار، فناوری و مؤلفه­ های اجتماعی مشاهده کرد. از طرفی سازمان چابک برای مقابله و رویارویی با این تغییرات به مجموعه ­ای از قابلیت­ها­ نیاز دارد که انعطاف پذیری، شایستگی، پاسخگویی و سرعت از آن جمله­اند. همچنین لازمه نیل به چابکی سازمانی بازبینی و اصلاح راهبردها، واکنش نسبت به فناوری­ها و امکانات کاری است و در این راستا به توانمندسازهای متنوعی نیاز است تا به کمک آنها، به محیط و الزامات متغیر آن واکنش نشان داده شود. نهایتاً قسمت پایانی مدل از تلفیق نظرات گلدمن و همکاران(۱۹۹۱)، یوسف و همکاران(۱۹۹۹) بدست آمده است که عبارتند از: اهرم نمودن تأثیر افراد و فناوری اطلاعاتی، مهارت در زمینه تغییر و عدم اطمینان وروابط همیارانه و مشارکتی(تورنگ لین و همکاران،۲۰۰۵).