۲) نکات بلاغی: احد با صمد: کلمه قافیه است، اوّل با آخِر: تضاد، دو بین با احد و صمد: تضاد است، تلمیح به سوره مبارک اخلاص و آیه(۳)سوره حدید.
۳) شرح مفاهیم عرفانی: احد: یکی، یگانه اسم خداوند، در اصطلاح عرفان: «اسم ذات بحث و مطلق معنی است به اعتبار سقوط اعتبارات و انتفای اضافات از اسماء وصفات». (سلیمانی، ۱۳۹۰: ۳۶)، احد: اسم ذات که تعدد صفات ونسبت تعینات از آن نفی شده است، خداوند احد بالذات و واحد بالصّفات است. احد برگرفته از لفظ احمد که تعیّن محمّد است؛ زیرا میم از احمد حذف احد باقی می ماند و تمام موجودات حقیقت محمّدی اند وجود مقدس حق محدود به مکان وجهت نیست؛ زیرا خداوند نوری است نامحدود و نامتناهی که قابل تقسیم و جز بردار نیست در نتیجه احد حقیقی است و در ذات باری تعالی کثرت نیست. (ر. ک، سلیمانی،۱۳۹۰: ۴۸ – ۴۹)
اعتراض او را رسد بر فعلِ خَود | ز آن که در قهرست و در لطف او اَحَد | |
(مثنوی ۱/۳۹۳۴) | ||
مــی زد انــدر آفتابش او بخـار | او أَحَــد مــی گــفت بهـرِ افتخــار | |
(مثنوی ۶/۸۹۳) |
احد: ذات یکتا با نفی هر گونه نسبتی به حق و در مقابل واحد قرار دارد، که بیانگر مفهوم وحدت است، احد تکثر و تعدد در واحد راهی نمی یابد. وحدت احدی غیر عددیه و به عقل و وهم ذات و عرض تقسیم پذیر نیست، در صورتی که واحد صورت عددیه دارد. عده ای بر این عقیده اند که واحد با احد یکی بیش نیست، امّا گروهی دیگر بین احد با واحد فرق میدانند بنابر این بیان «اَحَدٌ فِی ذَاتِهِ واحدٌ فِی صِفَاتِهِ». (ر. ک، زرین کوب، ۱۳۹۰: ۱۸۹)، اشاره به آیه(۲)سوره مبارک الاخلاص:(اللَّهُ الصَّمَدُ) وآیه(۳) سوره مبارک الحدید: (هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ).
خود هـم او بود آخِــرین و اوّلین | شرک جز از دیده ی احول مبین | |
(مثنوی ۵/۵۹۱) | ||
این دویی اوصاف دیدِ احول است | ورنـه اوّل آخِـر، آخِـراوّل است | |
(مثنوی ۶/۸۲۲) |
صمد: مهتر بزرگ، در معنی عرفانی چیزی که آهنگ آن کنند وبرآن تکیه نمایند، حق جل وعلا آن است که بندگان به او نیازمند و ومشکلات خود را به او واگذار میکنند، و کار خود را به او میسپارند. و آن خدایی است که با صمدیت وبی نیازی خود تمام نیاز ها به او ختم می گردد، برای انسان مؤمن پناگاهی جز او نیست. (ر. ک، سجادی، ۱۳۸۹: ۵۳۴)
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۴-۲-۳- شیر و برنج
دِیـــدِه حَــق بِیـن هَـرکَـس دَاشت وَلَف |