۴.۱۴ جدول نتایج آزمون کولموگراف اسمیرنف رفتارهای ضد اجتماعی بر اساس نوع ورزش (تیمی و انفرادی) ۷۱
۴.۱۵ جدول نتایج آزمون کولموگراف اسمیرنف رفتارهای ضد اجتماعی بر اساس جنسیت ۷۲
۴.۱۶ جدول نتایج آزمون لوین ۷۲
۴.۱۷ جدول نتایج آزمون ANOVA 72
۴.۱۸ جدول نتایج آزمون لوین ۷۳
۴.۱۹ جدول نتایج آزمون ANOVA 73
۴.۲۰ جدول نتایج آزمون تعقیبی Bonferroni 74
۴.۲۱ جدول نتایج توصیفی فعالیتهای اوقات فراغتی ورزشکاران به تفکیک اولویت و نوع رشته ورزشی ۷۵
۴.۲۲ جدول نتایج آزمون Fisher’s Exact 75
۴.۲۳ جدول مقایسه رفتارهای ضد اجتماعی در ورزشکاران ورزشهای تیمی و انفرادی ۷۶
۴.۲۴ جدول مقایسه رفتارهای ضد اجتماعی در ورزشکاران براساس جنسیت ۷۶
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
۴.۱ نمودار سطح تحصیلات ورزشکاران ۶۷
۴.۲ نمودار توزیع درصد فراوانی اوقات فراوانی ورزشکاران در طول روز ۶۸
۴.۳ نمودار توزیع درصد فراوانی وقت آزاد ورزشکاران ۶۹
فصل اول
مقدمه و معرفی
۱.۱ مقدمه
تقریبأ نصف ساعات روزانه جوانان را اوقات فراغت در بر میگیرد[۱] (لارسون و ورما، ۱۹۹۹). در طی این زمان آنها میتوانند به فعالیتهای مختلفی بپردازند که میتواند شامل ورزشهای انفرادی و تیمی، سرگرمی و ابتکارات، خرید، فغالیتهای اجتماعی، استفاده از سایتها و شبکه های اجتماعی، بیرون رفتن با دوستان باشد. این فعالیتهایی که در اوقات فراغت انجام میگیرند تنها در صورتی میتوانند باعث توسعه زمینههای مهمی مثل افزایش اعتمادبه نفس و عزت نفس و ارتباطات اجتماعی گردد که تحت نظر خانواده یا مدرسه باشد (کالدول و اسمیت[۲]، ۲۰۰۶ ایکل و همکاران[۳]، ۲۰۰۳ هانسن و همکاران، ۲۰۰۳). اوقات فراغت، زمان بیهوده و بدون حس مسئولیت در زندگی افراد نیست، بلکه بر عکس، در این زمان از انسان انتظار بیشتری میرود که احساس مسئولیت کند. حتی در زمانی که انسان به خودش واگذار شده، تصمیمگیری به عهده خودش است و میتواند آزادانه عمل کند، مسئولیتپذیری نسبت به خود، اطرافیان و جامعه اهمیت زیادی دارد (جلالی فراهانی، ۱۳۸۸) و جوانان فرهنگ گذران اوقات فراغت را از خانوادههایشان و از گروههایی که عضو آنها هستند میآموزند (مکدونالد و همکاران[۴]، ۱۹۴۹). ورزش نوع خاصی از فعالیت جسمانی در اوقات فراغت است که پنجرهای با ارزش را به سوی سبکهای زندگی سالم می گشاید (کوکرهام[۵]، ۲۰۰۰).
بزرگترین فایده در حوزههای مختلف فعالیت جسمانی در رابطه با ارتقاء سلامت جسمانی مربوط به فعالیت جسمانی در اوقات فراغت[۶] (LTPA) بوده است. زیرا عامل بالقوه در تغییر رفتار به شمار میرود (بسی[۷]، ۲۰۰۰) و البته در اوقات فراغت که ساختار ضعیفی داشته باشند و ناظر بزرگسالی برای کنترل و نظارت بر فعالیتها وجود نداشته باشد اغلب فرصتهای کمی را برای ایجاد مهارت در افراد به وجود میآورد و بیشتر شرکتکنندگان در معرض رفتارهای ضد اجتماعی قرار میگیرند (آگینو و پترسون[۸]، ۱۹۸۹و ماهونی و همکاران، ۲۰۰۱). هم چنین بسیاری از مطالعات اخیر نشان داده که شرکت جوانان در فعالیتها و برنامههای رسمی خارج از مدرسه با صلاحیت شخصی و فردی آنها، دوران کوتاه و بلند مدت موفقیت تحصیلی و سلامت جسمانی آنها رابطه مستقیمی دارد. (ایکلس و گوتمن[۹]، ۲۰۰۲ ماهونی و همکاران[۱۰]، ۲۰۰۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تحقیقات و مطالعات نشان دادند که برای اصلاح و بهبود رفتار جوانان باید از برنامههای مثبت برای گذران اوقات فراغتشان استفاده نمود، دو موضوع در رابطه با این پیشنهادات و برنامهها پیش میآید که یکی نیازهای اجتماعی جوانان و دیگری کاهش رفتارهای ضداجتماعی که در برنامهریزی برای گذران اوقات فراغت جوانان است. برای دستیابی به این اهداف در برنامهها باید از روشهای گوناگونی استفاده نمود که شامل فعالیتهای گوناگون، توسعه مهارتهای رهبری، ایجاد اعتمادبهنفس و شرکت در فعالیتهای اجتماعی می باشد.
مشورت با جوانان در توسعهی برنامه و درگیر کردن آنها در تصمیمگیری دربارهی انواع فعالیتها، عضو بودن آنها در این برنامهها باعث افزایش حس مالکیت، وظیفه شناسی و مشارکت در آنها میشود. ایجاد فرصتهای رهبری، ارزش برنامه را بالا میبرد و به توسعهی مهارتهای اجتماعی کمک میکند و مهارتهای مثبت زندگی را تقویت می کند. هم چنین پژوهشهایی نشان دادهاند که برنامههای ورزشی و فعالیت جسمانی به توسعهی فردی و اجتماعی کمک میکند و بر رفتار تأثیر مثبت بگذارد و این مهم با اصلاح فاکتورهای خطرزای اساسی در رفتار فردی قابل دستیابی است (موریس و همکاران[۱۱]، ۲۰۰۳).
فعالیت جسمانی و فعالیت اجتماعی ممکن است شامل شرکت در فعالیتهای مذهبی و فعالیتهای فوقبرنامه تحصیلی مثل باشگاههای ورزشی در مدارس و برنامههای موسیقی باشد. (دونکن و همکاران[۱۲]، ۲۰۰۲)
با توجه به مطالب ذکر شده به نظر میرسد فعالیتهای اوقات فراغت در کنار فوائد بیشمار ممکن است خطراتی را نیز متوجه جامعه کند. جوانان که از مخاطبان اصلی اوقات فراغت هستند بیش از سایر گروهها در معرض این آسیبها هستند. در این تحقیق سعی شده ضمن نگاهی به فعالیتهای ضد اجتماعی رایج و فعالیتهای اوقات فراغت ورزشکاران نخبهی رشتههای تیمی و انفرادی، رابطه این دو را سنجیده و اثر عامل ورزش و جنسیت را در بروز این رفتارها در اوقات فراغت ورزشکاران بررسی شود.
در فصل اول طرح تحقیق و دلایل انتخاب موضوع با اشارهای به واژههای رایج در این حوزه ارائه شده است. در فصل دوم مبانی نظری و ادبیات تحقیق برای آگاهی خوانندگان آورده شده و فصل سوم حاوی روشهای انجام تحقیق و آزمونهای ویژهی ارزیابی آنها است. فصل چهارم و پنجم نتایج حاصل از این تحقیق و تفسیرها و پیشنهادهای کاربردی را ارائه کرده است. امید است انجام این پژوهش که برای اولین بار در کشور اجرا شده است منجر به ارائه مدل و فرمول مناسبی برای اوقات فراغت جامعهی ورزش ایران شود.
۱.۲ بیان مساله
جوانان فرهنگ گذران اوقات فراغت را از خانوادههایشان و از گروههایی که عضو آن هستند میآموزند جوانان زمان کمی را در خانه سپری میکنند و زمان زیادی را با همنوعان خود درخارج از خانه میگذرانند (هندری و همکاران، [۱۳] ۱۹۹۶).
ورزش نوع خاصی از فعالیت جسمانی در اوقات فراغت است که دریچهای با ارزش را به سوی سبکهای زندگی سالم میگشاید (کوکرهام، [۱۴] ۲۰۰۰). سبکهای زندگی سالم مجموعهای از خصوصیات سلامت رفتاری بر اساس انتخاب عناوین موجود از طرف افراد، مطابق با فرصتهای موجود در زندگیشان را گویند. هرچند سبکهای زندگی سالم نتیجه انتخاب شخصی افراد است که این انتخابها بر اساس مسائل اجتماعی_اقتصادی، اوضاع و احوال سیاسی و درک فرهنگی شکل میگیرد (بوردیو، [۱۵] ۱۹۸۴ و کوکرهام، ۲۰۰۰).
ورزش علاوه بر فوائد آشکار فیزیولوژیکی، هیجانات، مهارتهای دانشی ماننداعتمادبه نفس و مهارت حل مشکلات را بهبود میبخشد این اصلاحات بطور مستقیم بر رفتارهای خطرناک موثر بوده و همچنین شاید بر کاهش رفتارهای ضد اجتماعی تاثیرقابل توجهی داشته باشد (وایکما، [۱۶]۲۰۰۲).
پژوهشگران پیشنهاد میکنند فعالیتی برای جوانان انتخاب شود که مهمتر از فعالیتهای دیگر باشد که او انجام میدهد به این دلیل که فعالیت، مکانیسمی برای برگرداندن توجه جوانان از رفتارهای ضداجتماعی است (موریس و همکاران، ۲۰۰۳). تحقیقات نشان داده که فعالیتهای تیمی بیشتر بر مهارتهای اجتماعی تاکید دارند در حالی که فعالیتهای انفرادی بیشتر بر توسعهی فرصتهایی برای تحصیل و ورزش تاکید دارند. برنامههایی که برای جوانان فراهم و طراحی میشود بویژه برای جوانانی که گرایش به خود کشی، ترک خانه، بیکاری و… دارند بهترا ست که بر توسعه عزت نفس و اعتماد به نفس تاکید داشته باشد و برنامههایی که قصدشان افزایش جامعهگرایی و شناخت نیاز جوانان است بیشتر در رابطه با گروههای اجتماعی باشد (موریس و همکاران، ۲۰۰۳).
برنا مهها بدنبال اهداف ضداجتماعی نیستند بلکه سعی در شناسایی مشکلات رفتاری و عوامل خطر هستند که ممکن است ناشی از ورزشهای انفرادی باشد (دارلی سون و همکاران، [۱۷] ۲۰۰۰) و برنامههای ورزشی و فعالیت جسمانی ابزار مهمی در توسعهی فردی و اجتماعی بوده و همچینن تاثیر مثبتی بر رفتار دارند. اگرچه این برنامهها به تنهایی نمیتوانند رفتارهای ضداجتماعی را بطور مستقیم کاهش دهند بلکه آنها باید بعنوان جزئی از استراتژی کاهش یا جلوگیری از رفتارهای ضد اجتماعی باشند و عمل کنند (موریس و همکاران، ۲۰۰۳).
تحقیقات نشان داد که شرکت جوانان در فعالیتهای اجتماعی بطور داوطلبانه بهتر از شرکت نکردن آنها در این فعالیتها است (آلن[۱۸]و همکاران، ۱۹۹۷). همچنین پسرها و دخترهائی که مشکلات متعددی دارند اگر همزمان در برنامههای فوق برنامهی مدارس شرکت کنند ترک تحصیل و رفتارهای ناهنجار و بزهکارانه در آنها کاهش مییابد (ماهونی، ۲۰۰۰).
شرکت در فعالیتهای ساختار یافته با تمایل به رفتارهای ضداجتماعی رابطهی معکوس دارد. در حالی که مشارکت و درگیری در فعالیتهای با ساختار ضعیف منجر به رفتارهای ضداجتماعی بالایی خواهد شد. این یافتهها در مورد دخترها و پسرها مشابه بود. فعالیتهای اوقات فراغت که ساختار ضعیفی دارد و تحت نظارت بزرگسالان انجام نشود اغلب فرصتهای کمی برای مهارتسازی به وجود میآورد و شرکتکنندگان در معرض رفتارهای ضداجتماعی قرار دارند. (ماهونی واستاتین ومگناسون، [۱۹] ۲۰۰۱) فعالیتهایی با ساختاریافتگی پایین به سمت بیقانونی اجتماعی تمایل دارند و بعضی فعالیتهای اوقات فراغت بیساختار به وسیلهی انحرافات و کارهای غیراخلاقی جوانان کاملا نمایان میشود (اسگاد وهمکاران، [۲۰]۱۹۹۶).
ملاحظه میشود که پژوهشهایی روی اوقات فراغت و فعالیتهای ضداجتماعی انجام شده و نتایج آن بیان کنندهی رابطهی نوع فعالیت اوقات فراغت و فعالیتهای ضداجتماعی است. اما تا کنون پژوهشی با هدف تعیین رابطهی نوع فعالیت (با تاکید بر فعالیت ورزشی) با فعالیتهای ضداجتماعی در اوقات فراغت انجام نشده است. به طور سنتی چنین تصور میشد که فعالیتهای ورزشی به ویژه از نوع خشن و حرفهای آن منجر به رفتارهای ناهنجار شود، اما نمیتوان ادعا کرد الزاما شرکت در چنین ورزشهایی، منجر به فعالیتهای ضداجتماعی خواهد شد. به همین دلیل پژوهش حاضر به دنبال تعیین رابطهی فعالیتهای ورزشی انفرادی و تیمی با رفتارهای ضداجتماعی در اوقات فراغت ورزشکاران نخبه (عضو تیم ملی) است. هدف آن است که با بدست آوردن اطلاعات دقیق وتجزیه وتحلیل آنها دیدگاههای سنتی را تعدیل وبخشی از ابهامات را روشن نماییم.
۱.۳ اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن
یکی از عرصههای مهمی که در مطالعات اجتماعی و پژوهشهای فرهنگی برای شناخت تحولات ارزشی و نگرشی و سبکهای جدید زندگی مورد توجه قرار میگیرد، عرصه فراغت است. از این رو مطالعه و پژوهش در اوقات فراغت برای برنامهریزی و سیاست گذاریهای فرهنگی و اجتماعی ضروری می کند (رفعت جاه، ۱۳۸۹).
رفتار پاسخی است که ارگانیسم به محرک بیرونی میدهد. به بیان دیگر رفتار واکنشی است که در برابر یک عمل یا کنش بیرونی از موجود زنده سر میزند این رفتار در انسان پیچیدهتر ازسایر موجودات است. رفتار اجتماعی به عنوان فعالیتهای داوطلبانهای است که قصد دارند به فرد یا گروهی دیگر سود برسانند توصیف میشوند (آیزنبرگ و ماسن[۲۱]به نقل از آنابیکر، [۲۲]۲۰۱۰).
اصطلاح “رفتار ضداجتماعی” در مورد کسانی به کار میرود که رفتارشان ناشی از اختلال روانی نیست و ممکن است شامل کسانی باشد که هیچ وقت معاینات کامل روان پزشکی هم از آنان به عمل نیامده تا معلوم شود که اختلال روانی دارند یا خیر. افراد ضداجتماعی ممکن است در عین حال شدیدا دچار اختلال بوده، از آسیب مغزی در رنج باشند یا ممکن است عقب ماندگی ذهنی داشته باشند. و به هر حال رفتار ضد اجتماعی را جدا از انواع اختلالات ذکر شده در بالا مطرح میکنند. فردی که رفتار ضد اجتماعی و بر علیه جامعه دارد دچار هیچ نوع بیماری و آسیب روانی و عقب ماندگی ذهنی نیست (روانپزشکی بالینی کاپلان[۲۳] ترجمه پورافکاری).
جامعهای که به سلامت جسم و روان و رفتار اعضای خود توجه میکند ضمن عدم مصرف هزینههای سرسامآور درمانی انسانهائی سالم نیز پرورش میدهد، که این خود ضامن رشد فردی و اجتماعی آن جامعه است.
انجام این تحقیق از آن جهت ضرورت دارد که میتواند برای وزارت ورزش وجوانان وفدراسیونهای ورزشی و باشگاهها و همچنین وزارت آموزش و پرورش وتمامی سازمانها و ارگانهایی که در امر آموزش جوانان و نوجوانان سهمی دارند موثر واقع شود و این سازمانها با آگاهی از نتایج این پژوهش و پیامد فعالیتهای مختلفی که جوانان و نوجوانان ورزشکار در اوقات فراغت خود به آنها میپردازند برای ایشان برنامهریزی و سرمایهگذاری نمایند تا از اتلاف انرژی این جوانان ونوجوانان که آیندهسازان این مرز و بوم هستند، جلوگیری نموده وبا فعالیتهای مناسب در اوقات فراغت زمینهای برای ابتکار وخلاقیت آنها فراهم آورند.
۱.۴ هدفهای تحقیق
۱.۴.۱ هدف کلی
مقایسهی رفتارهای ضداجتماعی ورزشکاران حرفهای رشتههای انفرادی و تیمی در اوقات فراغت میباشد.
۱.۴.۲ اهداف اختصاصی
۱- تعیین رابطهی نوع ورزش و رفتارهای ضداجتماعی در اوقات فراغت ورزشکاران رشتههای انفرادی.
۲- تعیین رابطهی نوع ورزش و رفتارهای ضداجتماعی در اوقات فراغت ورزشکاران رشتههای تیمی.
۳- مقایسه نوع فعالیتهای ورزشکاران انفرادی وتیمی در اوقات فراغت.
۴-مقایسه ورزشکاران انفرادی و تیمی عضو تیمهای ملی در فعالیتهای ضد اجتماعی در اوقات فراغت.
۵- مقایسه فعالیتهای ضداجتماعی در ورزشکاران انفرادی و تیمی زن ومرد عضو تیمهای ملی.
۱.۵ سوالات یا فرضیههای تحقیق