منبع: یافته‌های محقق
- تفاضل دو اختیار باز و بستن بر حسب قیمت نقدی در حالت بازدهی آسایش تصادفی
منبع: یافته‌های محقق
- مقایسه ارزش پروژه در حالت بدون اختیار بر حسب قیمت نقدی
منبع: یافته‌های محقق
از ‏شکل (۴-۱۳) و ‏شکل (۴-۱۴) می‌توان دریافت که افزایش ضریب همبستگی میان قیمت نقدی و بازدهی آسایش باعث می‌شود که ارزش میدان نفتی در حالت بدون اختیار و با اختیار کاهش یابد.
- مقایسه ارزش پروژه در حالت بدون اختیار بر حسب قیمت نقدی
منبع: یافته‌های محقق
مدل تک عاملی دو کالایی
در این بخش با بهره گرفتن از تخمین‌های ‏جدول (۴-۴) و روش مونت کارلو به ارزیابی مدل میدان نفتی با مشخصات اقتصادی و فنی خلاصه شده در ‏جدول (۳-۴) می‌پردازیم. نتایج حاصله مانند بخشهای قبلی قابل تفسیر است.
در ‏شکل (۴-۱۵) روش ارزش فعلی (بدون اختیارت) و اختیارات واقعی با هم مقایسه می‌گردند. در قیمت‌های بالاتر از ۱۱۰ دلار ارزش روش ارزش فعلی و اختیارات با هم برابر می‌گردد. در روش ارزش فعلی برای قیمتهای بالاتر از ۶۰ دلار پروژه از توجیه اقتصادی برخوردار است. در حالی که برای روش اختیارات در قیمتهای بالاتر از ۴۰ دلار نیز پروژه از توجیه اقتصادی برخوردار است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

- مقایسه ارزش پروژه در حالت بدون اختیار و با اختیار در مدل تک عاملی دو کالایی بر حسب قیمت نقدی
منبع: یافته‌های محقق
- تفاضل دو اختیار باز و بستن بر حسب قیمت نقدی در در مدل تک عاملی دو کالایی بر حسب قیمت نقدی
منبع: یافته‌های محقق
جهت پاسخ به سوالی که در چه دامنه‌ای از قیمت اختیار بستن، اختیار باز کردن پروژه و تعطیلی دائم پروژه اعمال خواهد شد به ‏شکل (۴-۱۶) مراجعه می‌نمایم. در دامنه قیمتی کمتر از ۳۰ دلار اختیار تعطیلی دائم اعمال می‌شود. در دامنه قیمتی بین ۴۰ دلار و ۵۰ دلار اختیار بستن اعمال می‌شود. در نهایت برای قیمت‌های بالاتر ۸۰ دلار برای نفت اختیار باز کردن پروژه اعمال می‌شود.
یکی از پارامترهای مهم در مدل تک عاملی دو کالایی(نفت خام و گاز طبیعی) واریانس قیمت نقدی گاز طبیعی است. هدف بررسی اثرات ان بر ارزش میدان نفتی می‌باشد. برای بررسی این هدف واریانس قیمت نقدی را افزایش داده و مجددا با بهره گرفتن از روش ارزش فعلی و اختیارات میدان نفتی ارزیابی می‌شود. از ‏شکل (۴-۱۷)‏شکل (۴-۱۸) مشاهده می‌گردد با افزایش نوسانات قیمت نقدی گاز طبیعی ارزش میدان نفتی در دو حالت کاهش می‌یابد.
- مقایسه ارزش پروژه در حالت بدون اختیار بر حسب قیمت نقدی
منبع: یافته‌های محقق
- مقایسه ارزش پروژه در حالت با اختیار بر حسب قیمت نقدی
منبع: یافته‌های محقق
بحث و پیشنهادات
مقدمه
در این فصل که بخش پایانی تحقیق است، ابتدا مروری بر خطوط کلی پژوهش و کارهایی که در این تحقیق انجام گرفته است، صورت می­گیرد. در ادامه به بحث و نتیجه گیری کلی در مورد این پژوهش می­پردازیم.
مروری بر خطوط کلی پژوهش
امروزه نفت بزرگترین بازار کالا در جهان است و بخش بزرگی از مبادلات را تشکیل می‌دهد و جذابیت سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک در بازار انرژی افزایش یافته است. مدیریت ریسک در بازار انرژی با درک درست از قیمت انرژی در ارتباط است. به همین دلیل در سال‌های اخیر قیمت‌های (نقدی و آتی) انرژی مرتبا در ادبیات اقتصادی بررسی و دنبال شده‌اند.
از طرف دیگر جهت بررسی سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک در بازار انرژی، بایستی ارزش‌گذاری صحیحی از میدان نفتی انجام شود به خصوص در میادین نفتی که برای حفظ تولید پایدار به انها گاز طبیعی تزریق می‌شود. یکی از این روش‌ها، روش‌های سنتی بودجه‌بندی سرمایه مبتنی بر جریان‌های نقدی تنزیل شده هستند. یکی از روش‌های سنتی بودجه‌بندی سرمایه، روش ارزش فعلی است. با بهره گرفتن از این روش ارزش پروژه را تعیین می‌کند. روش‌های مبتنی بر جریان نقدی تنزیل‌شده، دارای نقایصی می‌باشند. بنابراین باید به دنبال روش‌های دیگر بود تا ارزش‌گذاری درست انجام گیرد. یکی از آنها روش اختیارات واقعی است. این روش مبتنی بر تئوری قیمت‌گذاری اختیارات است
برای ارزش‌گذاری میدان نفتی با بهره گرفتن از روش اختیارات نیاز است که معادله حرکت قیمت نفت مشخص شود. نفت خام که دارای مشخصه قیمت پرنوسان می‌باشد و نوسانات قیمت نفت و همبستگی آن با سایر انرژی‌ها از اهمیت بالایی برای تولید‌کننده، مصرف‌کنندگان و بورس‌بازان برخوردار است. برای این منظور در ‏فصل ۳: تعدادی از انواع مدل‌های قیمت‌گذاری در قالب معادلات دیفرانسیل تصادفی مورد استفاده در اختیارات مالی و واقعی بیان می‌شوند. همچنین نحوه استخراج معادله فضای حالت جهت تخمین پارامترها و متغیرهای حالت با بهره گرفتن از روش معادلات دیفرانسیل جزئی و تعریف رابطه قیمت آتی و نقدی بیان می‌شود. سپس با بهره گرفتن از فیلتر کالمن و قراردادهای آتی پارامترها تخمین زده می‌شود که نتایج تخمین در ‏فصل ۳:۴ بیان شده اند در تخمین مدلها از قیمت قرارداد آتی با سررسید متفاوت استفاده شده است.
مطالعات زیادی در مورد مدل‌سازی قیمت نفت و گاز طبیعی در قالب معادلات دیفرانسیل تصادفی(مدل قیمت‌گذاری مشتقات ) انجام شده‌ است. اکثر این مطالعات به بررسی رابطه کوتاه مدت در قالب مدل قیمت‌گذاری کالا پرداخته‌اند ولی به رابطه بلند مدت قیمت نفت و گاز طبیعی توجهی ننموده‌اند. بنابراین در این مطالعه سعی بر این است که برای نفت و گاز طبیعی در قالب مدل های قیمت‌گذاری چند کالایی (معادلات دیفرانسیل تصادفی)، روابط بلند مدت میان کالاها به مدل‌ مورد نظر اضافه شود. وجود روابط بلند مدت میان کالاهای مورد نظر باعث انحراف قیمت نقدی از سطح بلند مدتش می‌‌شود بنابراین در مدل بسط‌یافته دو کالایی دو عامل برای انحراف از سطح بلند مدت وجود دارد. یکی از این عوامل بازدهی آسایش می‌باشد عامل دیگر وجود رابطه بلند مدت(خطای بلند مدت) میان قیمت نقدی کالاها می‌باشد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که میان دو کالا روابط بلند مدت وجود دارد.
با توجه به اینکه مشخصات فیزیکی و اقتصادی میدان نفتی ایران با ریکاوری قابل دسترسی نبود از یک میدان نفت شنی برای ارزش گذاری اختیارات استفاده شده است. سپس در ادامه ‏فصل ۳: نحوه استفاده از روش اختیارات واقعی و مونت کارلو و معادلات دیفرانسیل جزئی برای ارزش‌گذاری اختیارات بیان شده است برای ارزش‌گذاری اختیارات باز نمودن و بستن میدان نفتی به یک سری معادلات بلمن می‌رسیم که در حالت تک عاملی از روش معادلات دیفرانسیل جزئی برای حل انها استفاده می‌شود. برای حالت چند عاملی یا دو کالایی از روش مونت کارلو استفاده می‌شود.
در ادامه فصل ۴ نتایج ارزش‌گذاری اختیارات میدان نفت شنی بر حسب مدل‌های متفاوت قیمت گذاری نفت بیان شده است. نتایج نشان می‌دهد که اولا اختیارت دارای ارزش می‌باشند و این نتیجه از مقایسه ارزش میدان نفتی در دو حالت با اختیارات و بدون اختیارات بدست می‌اید. بر حسب مدل متفاوت ارزش اختیارات (باز کردن، بستن و تعطیلی دائم میدان) متفاوت خواهد بود. هم چنین برای مدل‌های متفاوت، دامنه قیمتی برای تغییر اختیارت (باز کردن، تعطیلی موقت و تعطیلی دائم میدان نفتی ) متفاوت خواهد بود.
همچنین با تغییر پارامترهای از قبیل واریانس قیمت نفت، ضریب همبستگی جز وینر در مدل‌های دو عاملی، نرخ بهره و … اثرات انها بر ارزش میدان نفتی در حالت با اختیارت و بدون اختیارات بررسی شده است.
بحث و نتیجه‌گیری کلی
نتایج این پژوهش به صورت زیر قابل خلاصه کردن است:
در مدل تک عاملی بدون بازدهی آسایش در قیمت‌های تقریبا بزرگتر از ۶۰ دلار اختیار بازکردن پروژه انتخاب می‌شود. برای قیمت‌ها در بازه ۲۰ دلار و ۴۰ دلار اختیار تعطیلی موقت انتخاب می‌شود. نمی‌توان به صورت دقیق تعیین کرد که دامنه قیمت‌ها برای اختیار تعطیلی دائمی ‌از بالا به چه عددی کراندار است.
با کاهش انحراف معیار از۵۰۲/۰ به ۴۰۲/۰ ارزش پروژه در حالت بدون اختیار افزایش می‌یابد. زیرا با کاهش انحراف معیار ریسک موجود در قیمت نفت خام کاهش می‌یابد و این بدین معناست که سرمایه‌گذار با اطمینان بالاتری سرمایه‌گذاری انجام می‌دهد. در قیمتهای بالاتر فاصله بین ارزش آنها نیز بیشتر می‌شود.
با افزایش نرخ بهره، ارزش پروژه با اعمال اختیار تعطیلی موقت افزایش می‌یابد. با کاهش واریانس قیمت نقدی، نیز ارزش پروژه افزایش می‌یابد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که یک پروژه بسته به رفتار عوامل ریسکی(قیمت نقدی) مدیریت شود. که برای میدان نفتی مدنظر باید برای قیمتهای بالاتر از ۶۰ دلار تا اختیار باز کردن و زیر ۴۰ دلار اختیار بستن را اعمال نمود. هرچند در این مطالعه هزینه اولیه معادل ۵۱ دلار برای هر بشکه است.
در مدل تک عاملی با بازدهی آسایش ثابت ارزش میدان نفتی با اختیارات بالاتر از ارزش میدان نفتی بدون اختیارات (روش ارزش فعلی) است. در قیمت‌های بالاتر چون ریسک قیمت کاهش می‌یابد بنابراین ارزش این دو روش یکسان می‌شود. اگرچه مجموع هزینه‌های ۵۱ دلار است اما در این مورد برای قیمت‌های ۳۰ دلار به بالا اعمال اختیار سود‌آور است. در حالی که در روش ارزش فعلی تقریبا از قیمت‌های ۶۰ دلار به بعد پروژه سود‌آور خواهد بود بنابراین بایستی قبل از این قیمت باید سرمایه گذاری متوقف یا میدان نفتی به کلی جمع شود. فاصله عمودی دو منحنی آبی رنگ و قرمز در نمودار ‏شکل (۴-۶) بیانگر ارزش اختیارات است. در قیمت‌های پایین‌تر این ارزش بالاست ولی با افزایش قیمت به صفر میل می کند.
برای قیمت‌های تقریبا بزرگتر از ۷۰ دلار اختیار بازکردن پروژه انتخاب می‌شود. برای قیمت‌ها در بازه ۲۰ دلار و ۳۰ دلاراختیار تعطیلی موقت انتخاب می‌شود. برای سطح قیمت‌های کمتر از ۲۰ دلار ارزش پروژه در هر دو اختیار بازکردن و بستن معادل صفر است بنابراین برای قیمتهای کمتر از ۲۰ دلار بایستی پروژه رها شود.
در مدل دو عاملی با بازدهی آسایش تصادفی، منحنی بدون اختیارات و با اختیارات در قیمت‌های بالاتر از ۱۲۰ دلار بر یکدیگر مماس می‌گردند. این تاخیر در مماس شدن به علت بازدهی آسایش تصادفی است که ایجاد ریسک می کند.
برای قیمت‌های تقریبا بزرگتر از ۷۰ دلار اختیار بازکردن پروژه انتخاب می‌شود. برای قیمت‌ها در بازه ۳۰ و ۴۰ اختیار بستن موقتی انتخاب می‌شود. برای سطح قیمت‌های کمتر از ۳۰ دلار ارزش پروژه در هر دو اختیار بازکردن و بستن معادل صفر است بنابراین برای قیمتهای کمتر از ۳۰ دلار بایستی پروژه رها شود.
یکی دیگر از اثرات بازدهی آسایش بر قیمت تغییر اختیار است. در مقایسه با مدل تک عاملی با بازدهی آسایش ثابت، قیمت باز کردن تغییر نمی‌کند ولی بازه قیمت تعطیلی موقت در بازه ۳۰ دلار تا ۴۰ ‌دلار قرار می‌گیرد در حالی که برای بازدهی ثابت بین ۲۰ دلار تا ۳۰ دلار قرار دارد و قیمت رها کردن نیز از ۱۰ دلار به ۲۰ دلار افزایش می‌یابد
وجود بازدهی آسایش تصادفی باعث می‌شود که ارزش میدان نفتی در حالت بدون اختیار کاهش یابد زیرا وجود بازدهی آسایش تصادفی به معنای افزایش عامل‌های ریسکی است. هر چه محیط اقتصادی ریسکی‌تر باشد باید قیمت‌های بالاتری پرداخت شود که این مسئله خود را به صورت کاهش ارزش پروژه نشان می‌دهد. این تفاوت ارزش با افزایش قیمت افزایش می‌یابد ولی در قیمت ‌های بالا تقریبا به یک ثبات می‌رسد.
یکی از پارمترهای مهم در مدل دو فاکتوری ضریب همبستگی میان قیمت نقدی و بازدهی آسایش تصادفی است. مقدار بدست آمده برای این فاکتور در مدل تقریبا معادل ۴/۰ است. برای مطالعه اثرات این پارامتر ضریب همبستگی را تقریبا دو برابر نموده سپس با بهره گرفتن از روش مونت کارلو به ارزیابی میدان نفتی در حالت بدون اختیار و با اختیار می‌پردازیم. نتایج بدست آمده رفتاری مشابه سایر موارد قبلی که بیان شد دارد با این تفاوت که ارزش فعلی در قیمت ۸۰ دلار صفر می‌شود و همچنین از قیمت‌های ۴۰ دلار به بالا اختیار قابل اعمال است. همچنین قیمت‌ تغییر حالت باز نمودن پروژه تقریبا معادل ۶۵ دلار است و بازه قیمت بستن پروژه به صورت موقت بین ۳۳ دلار و ۳۵ دلار ست که نسبت به حالت قبل کاهش یافته است. که این امر به معنای افزایش بازه رها کردن پروژه است.
همچنین افزایش ضریب همبستگی میان قیمت نقدی و بازدهی آسایش باعث می‌شود که ارزش میدان نفتی در حالت بدون اختیار و با اختیار کاهش یابد.
در مدل تک عاملی دو کالایی، در قیمت‌های بالاتر از ۱۱۰ دلار ارزش روش ارزش فعلی و اختیارات با هم برابر می‌گردد. در روش ارزش فعلی برای قیمتهای بالاتر از ۶۰ دلار پروژه از توجیه اقتصادی برخوردار است. در حالی که برای روش اختیارات در قیمتهای بالاتر از ۴۰ دلار نیز پروژه از توجیه اقتصادی برخوردار است.
در دامنه قیمتی کمتر از ۳۰ دلار اختیار تعطیلی دائم اعمال می‌شود. در دامنه قیمتی بین ۴۰ دلار و ۵۰ دلار اختیار بستن اعمال می‌شود. در نهایت برای قیمت‌های بالاتر ۸۰ دلار برای نفت اختیار باز کردن پروژه اعمال می‌شود.
یکی از پارامترهای مهم در مدل تک عاملی دو کالایی(نفت خام و گاز طبیعی) واریانس قیمت نقدی گاز طبیعی است. هدف بررسی اثرات ان بر ارزش میدان نفتی می‌باشد. برای بررسی این هدف واریانس قیمت نقدی را افزایش داده و مجددا با بهره گرفتن از روش ارزش فعلی و اختیارات میدان نفتی ارزیابی می‌شود. از ‏شکل (۴-۱۷)‏شکل (۴-۱۸) مشاهده می‌گردد با افزایش نوسانات قیمت نقدی گاز طبیعی ارزش میدان نفتی در دو حالت کاهش می‌یابد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اختیارات دارای ارزش هستند و وجود اختیارات بر اساس عوامل ریسکی ارزش فعلی یک پروژه را افزایش می‌دهد. بنابراین مدیر پروژه بر اساس رفتار عوامل ریسکی (قیمت نقدی نفت و بازدهی آسایش و قیمت نقدی گاز) تصمیم‌گیری نماید و اثراتی که ممکن است داشته باشد را لحاظ نماید. چون زمانی که تنها عامل ریسک قیمت نقدی نفت خام است و بازدهی آسایش ثابت است قیمت‌های اعمال اختیارات با حالتی که قیمت و بازدهی آسایش تصادفی هستند متفاوت می‌باشند. همچنین زمانی که قیمت نقدی گاز به صورت یک معادله دیفرانسیل تصادفی در نظر گرفته می‌شود بر ارزش پروژه تاثیر می‌گذارد بنابراین بایستی در تصمیمات لحاظ شود.
پیشنهادات برای مطالعات آتی