روند بلند مدت سریهای زمانی یک جزء ملایم و آرام سریها زمانی است که فرآینده ملایم رشد یا کاهش در سریهای زمانی را در یک دوره گسترده و طولانی از زمان نشان میدهد. (فرشادفر، ۱۳۸۱: ۲۹۲)
۲-۶-۲- روند خطی
اگر مقادیر یک سری زمانی در نمودار سری زمانی کم و بیش در اطراف یک خط راست پراکنده باشند، آنگاه روند خطی مینامند و در غیر صورت روند غیر خطی نامیده می شود. در یک روند خطی مقادیر سری زمانی به میزان ثابتی افزایش یا کاهش پیدا می کنند، یعنی نرخ رشد یا تنزل آن ثابت است.
استفاده از روند : مطالعه داده ها در یک دوره طولانی به ما کمک می کند تا نظر کلی درباره طرح رفتار پدیده مورد بررسی کسب کنیم. دقت منحنی روند یا مطالعه روند یا برآوردهایی که از آن بدست می آید بستگی به قابلیت اعتماد نوع برازش شده به داده های معلوم دارد.
با تحلیل روند میتوانیم دو یا چند سری زمانی را در دوره های مختلفی از زمان با هم مقایسه و نتایج مهمی را کسب کنیم. با حذف مقادیر روند یک سری زمانی داده شده میتوانیم نوسانات کوتاه و نامنظم را مطالعه کنیم.
۲-۶-۳- نوسانات کوتاه مدت
در بیشتر سریهای زمانی علاوه بر نوسانات دراز مدت نیروهایی وجود دارند که به طور دورهای در یک زمانی تکرار میشوند و بنابراین مانع جریان هموار مقادیر سری زمانی در جهت بخصوصی میشوند. نوسانات کوتاه مدت را میتوان به دو صورت تقسیم نمود:
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
الف) نوسانات فصلی
ب) نوسانات چرخهای
۲-۶-۳-۱-نوسانات فصلی
نوسانات فصلی را میتوان به صورت حرکات (نوسانات) تکراری قابل پیش بینی در حول خط روند در یک سال یا کمتر از آن تعریف کرد. برای اینکه بتوانیم نوسانات فصلی را جستجو کنیم لازم است فواصل زمانی را در واحدهای زمانی کوچکی همچون روز، هفته، ماه، یا سه ماه اندازه گیری کنیم.
مطالعه نوسانات فصلی برای بدست آوردن طرح تغییرات گذشته و همچنین به تصویر کشیدن طرح های گذشته برای آینده مفید است. به مجرد اینکه معلوم شود یک طرح فصلی تغییرات چرخهای که هر سال اتفاق میافتد را محاسبه کنیم. بعد از تغییرات فصلی را از یک سری زمانی حذف کردیم یک سری غیر فصلی باقی میماند.
۲-۶-۳-۲- نوسانات چرخهای
تغییرات یا نوسانات چرخهای مولفهای است که در حول خط روند برای دوره های بزرگتر از یک سال نوسان می کند. با بهره گرفتن از روش ماندهها میتوانیم تغییرات چرخهای را بشناسیم.
در یک سری زمانی که شامل داده های سالانه است فقط روند نوسانات چرخهای نامنظم بررسی می شود زیرا تغییرات فصلی یک چرخه منظم کاملی را داخل هر سال میسازد و تاثیر آن را روی یک سال بیشتر از سال دیگر نیست. چون با بهره گرفتن از خط روند میتوانیم روند را توصیف کنیم لذا مولفههای چرخهای و نامنظم باقی مانده را میتوان حذف کرد.
اگر از یک سری زمانی مرکب از داده های سالانه استفاده کنیم برای مقدار سری زمانی میتوانیم درصد روند را با تقسیم نمودار مقدار واقعی y به مقدار روند پیدا کنیم . این کمیت اندازه از تغییرات چرخهای را به صورت درصد روند به ما میدهد، یعنی داریم:
رابطه شماره(۴) فرمول درصد روند در نوسانات چرخهای ۱۰۰×/y= درصد روند که در آن y مقدار واقعی سری زمانی و مقدار روند برآورده شده در همان نقطه سری است.
باقیمانده چرخه نسبی یک اندازه دیگر تغییرات چرخهای است. در این روش برای هر مقدار سری زمانی درصد انحراف از روند را پیدا میکنیم، با توجه به فرمول زیر باقیماندههای چرخهای نسبی را تعیین می کنیم:
رابطه(۵) فرمول باقی ماندههای نوسان چرخهای نسبی ۱۰۰× /=Y باقیمانده چرخه
نسبتی است که در آن y مقدار واقعی سری زمانی و مقدار روند برآورد شده در همان نقطه سری زمانی است. این دو اندازه تغییرات چرخهای یعنی درصد روند و باقیمانده چرخهای نسبی را درصدهای روند می گویند.
۲-۶-۴- نوسانات نامنظم
بعد از اینکه روند، نوسانات چرخهای و نوسانات فصلی از یک سری زمانی حذف شد هنوز یک عامل غیر قابل پیش بینی باقی میماند. تغییرات نامنظم معمولا در فواصل کوتاه پیش بینی میآیند و از یک طرح تصادفی پیروی می کنند.
به عنوان مثال سرمای غیر معمول و و بیش از حد زمستان در دی ماه می تواند یک عامل نامنظم باشد که باعث افزایش مصرق برق و نفت می شود. در عین حال تمام علل تغییرات نامنظم را میتوان به سهولت تشخیص داد.
۲-۷- انواع روشهای بررسی روند
۱-روشهای پارامتری
الف) حداقل مربعات
ب) میانگین متحرک
۲-روشهای ناپارامتری
الف) Mann-kendall
بSens Stimator Slope (
۲-۷-۱- محاسن روشهای ناپارامتری
۱- بیان و درک این روشها آسان است.
۲- متضمن محاسبات سادهتری هستند. (لذا روشهای سریع و آسان نامیده شده اند)
۳- روشهای ناپارامتری برخلاف روشهای پارامتری میتوان برای اسمی که دارای مقادیر عددی دقیقی نیستند بکار رود.
۴- این روشها میتوانند برای طیف وسیعی از وضعیتها بکار رود، زیرا که نیاز به شرایط جدی برای پارامترهای متناظر ندارد. (عبدالله زاده، ۲۱۷:۱۳۸۲)
۲-۷-۲- معایب روشهای ناپارامتری
۱-عیب عمده روشهای ناپارامتری این است که مقداری از اطلاعات از دست میرود و لذا نسبت به روش های استاندارد از کارایی کمتری برخوردارند.
۲-این روشها نسبت به روشهای پارامتری متناظر از حساسیت کمتری برخوردارند، بدین معنی که برای رد فرضیه صفر نیاز به گواه قویتری داریم. (همان منبع :۲۱۸)
فصل سوم
ویژگیهای جغرافیایی
منطقه ی مورد مطالعه
۳-۱- مقدمه
استان کرمانشاه با مساحت ۲۴۶۳۶ کیلومترمربع تقریباً ۵/۱درصد کل مساحت ایران را به خود اختصاص داده و بین مدارهای ۳۳ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۱۵ دقیقه عرض شمالی و نصف النهارهای ۴۵ درجه و ۲۴ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه طول شرقی قرار گرفته است. استان کرمانشاه در غرب کشور قرار دارد. این استان از شمال با کردستان، از شرق با همدان، از جنوب با ایلام همسایه است و در غرب نیز با کشور عراق هم جوار است. ارتفاع متوسط آن از سطح دریای آزاد در حدود ۱۲۰۰ متر می باشد. (بیگلری،۴۰:۱۳۸۶).
شکل ۳-۲- نقشه موقعیت و پراکنش ایستگاههای سینوپتیک مورد مطالعه
۳-۲-انتخاب ایستگاهها