مقبولیت خانواده، پلیس، نیروهای حکومتی، دوست، همکار، هم سن ،بزرگتر و کوچکتر و شخص خیر خواه در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرند.
شکل (۲-۴) مدل زیر شاخه های مقبولیت
دوست
خانواده
همکار
پلیس
مقبولیت
شخص وابسته به حکومت
شخص هم سن
شخص کوچک تر
شخص بزرگ تر
شخص خیرخواه
مأخذ: یافته های تحقیق
۲-۳-۲- نحوه بیان آمر و ناهی
یکی دیگر از عوامل مؤثر در امر و نهی نحوه ی بیان آمر و ناهی است. در احادیث داریم: کَمْ مِنْ إنْسانٍ أهْلَکَهُ لِسانٌ. (تمیمی، ۱۳۶۶: ۲۱۳).
خداوند بلند مرتبه می فرمایند:
قالَ سَلامٌ عَلَیْکَ سَأَسْتَغْفِرُ لَکَ رَبِّی إِنَّهُ کانَ بِی حَفِیًّا (مریم/ ۴۷)
حضرت ابراهیم در برابر عمویش فرمود: سلام بر تو، به زودى از پروردگارم براى تو آمرزش مى‏خواهم، زیرا او همواره نسبت به من بسیار مهربان بوده است.
مردان خدا در برابر تهدید و تحقیر دیگران، صبور و دریا دلند. سعى کنیم آتش خشم دیگران را با سخنان زیبا و آرام‏بخش، خاموش کنیم. (قرائتی،۱۳۸۳، ج‏۷: ۲۷۶)
خداوند همچنین می فرماید:
ادْعُ إِلى‏ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ …….(نحل/۱۲۵)
دعوت، مراحل و مراتبى دارد. (حکمت، موعظه، جدال نیکو که حکمت راه عقلى و موعظه راه عاطفى مى‏باشد.)
موعظه باید حَسن باشد، ولى جدال باید احسن باشد. «الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (هم محتوا نیکو باشد و هم شیوه و بیان) (همان منبع، ج‏۶: ۴۷۵)
شهید مطهری در اهمیت سخن گفتن می‌فرماید: “این که انسان با حیوان‌ها متفاوت است، به موجب همان استعدادی است که در او برای گفتن و نوشتن نهفته شده است. یعنی اگر همین یک استعداد را از انسان بگیریم انسان با حیوانات فرقی نمی‌کند. اگر بیان و قلم نبود انسان تا دامنه قیامت همان وحشی اولیه بود، محال بود به اصطلاح امروز، فرهنگ و تمدن به وجود بیاید، چون فرهنگ محصول تجارب بشر است، با بیان، انسان آن چه را که تجربه می‌کند و می‌آموزد به همزمان های خودش منتقل می‌کند، که قلم هم این خاصیت را دارد. (مطهری، ج۶: ۱۶)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بیان یک مطلب نقش مهمی در هدایت افراد دارد گاهی ممکن است یک شخص را به اوج برساند و سبب تحول او شود گاهی ممکن است سبب رویگردانی او از دین شود، نحوه مواجهه با شخصی که در موضع خطاب امر و نهی قرار گرفته است می تواند بسیار اثرگذار در این موضوع باشد.
۲-۳-۳- نوع الفاظ
آدمی با سخن گفتن، آنچه را که در درون خویش دارد آشکار می‌کند و مقصود خویش را با سخن گفتن بیان می‌کند. در امر به معروف و نهی از منکر از جمله عواملی که در پذیرش امر و نهی تأثیرگزار است نوع الفاظ استفاده شده توسط آمر و ناهی است.
امام علی (ع) فرمودند: در انسان ده خصلت وجود دارد که زبان او آن ها را آشکار می سازد؛ این ده خصوصیت عبارتند از: زبان معرف درون و نیت انسان هاست، این قابلیت را دارد که سوء تفهم ها و دعواها را برطرف کند، می تواند حلال مشکلات باشد و یا وسیله ای برای پرسش و پاسخ، با آن می توان به وصف پرداخت و دعوت به نیکی کرد، جلوی زشتی را می توان با آن گرفت، می تواند بسیار جذب کننده باشد (کلینی،۱۳۶۲، ج ۸ : ۲۰).^[۳۴]
الفاظ و جمله های تذکر باید سالم و صالح باشد و از آفاتی چون نیش زدن ، تحقیر توهین و فحش و هرگونه بدگویی دیگران برکنار باشد تا وظیفه دینی انجام گیرد و آمر به معروف در حرکات اصلاحی خود پیروز شود امیرالمومنین (ع) فرمود : من حسن کلامه کان النجح امامه (فیض کاشانی، ج ۵ : ۲۵۶).
سخنان آفتمند تاثیری ندارند و چه بسا جز گناهان به حساب آیند و با گناه نمی‌شود خدا را اطاعت کرد و گناه‌کاری را هدایت کنیم بلکه سخنان آفت‌مند می توانند گنهکار را در موضع بدتری قرار دهند .
احترام به گنهکار از عوامل موفقیت عرصه امر و نهی دینی است و او را از لجاجت و عصبی شدن دور کرده و درجه ی پذیرش او را بالا می برد زیرا امر و نهی دینی درعین حال که یک حرکت مثبت و متعالی است در مواردی این ذهنیت را برای گنهکار پدید می آورد که مبادا تذکر دهنده قصد توهین و تحقیر او را دارد اما با احترامی که به او می گذارد این ذهنیت منفی از میان می رود .
ذهنیت دیگری برای گنهکار مطرح است و آن اینکه تذکر دهنده او را گنهکاری بیش نمی‌داند پس برای من شخصیتی قائل نیست اما وقتی مشاهده می کند حرمت او بطور کامل حفظ شده است سوء ظن احتمالی او به حسن ظن تبدیل می گردد نکته روانشناختی دیگری وجود دارد و آن این است که احترام به گنهکار موجب  می شود احساس شخصیت کند و این احساس زمینه خوبی برای پذیرش تذکر است زیرا کسانی که احساس شخصیت نمی‌کنند حق پذیری در آنها ضعیف و با تعلل و تاخیر و بهانه جویی همراه است و چه بسا کار آنها به استهزاء امر و نهی و آمر و ناهی کشیده شود البته نباید احترام به گنهکار با اغراق همراه باشد و از حالت طبیعی خارج گردد زیرا در این صورت تذکر دهنده در ذهن گنهکار زیر سوال می رود و در نتیجه پذیرش او ضعیف می گردد .
احترام به گنهکار این است که با اخلاق اسلامی و رعایت حقوق دیگران و پرهیز از هر گونه بد رفتاری و بدگفتاری با او روبرو شویم اما عده ای به جای آن با طرح مسائل غیر واقعی شخصیت دروغین را از گنهکار به او ارائه می دهند استفاده از عناوین چون شما از سرمایه های اسلام هستند اسلام به وجود شما نیازمند است شما از افتخارات کشور به شمار می‌روید و آنچه که گنهکار از آن تعجب می کند و خود را در آن جایگاه نمی‌بیند نه تنها تاثیر مثبتی ندارد که از تاثیر منفی هم برخوردار می باشد بله گاهی از این تعریف ها نسبت به افراد خاص و محدودی مبالغه به حساب نمی‌آید که در این صورت استفاده از آنها می تواند سودمند باشد .
آنچه که باید از سوی تذکر دهنده انجام گیرد احترام بدون افراط و تفریط به گنهکار است و احترام ما نباید به خضوع و تواضع بیش از حد در برابر او منتهی شود و گرفتار مداهنه گردیم مداهنه که اسلام از آن نهی کرده است همان چرب زبانی ,تملق داشتن روابط بسیار خوب و عادی با کسی است که بی پروا گناه می کند (اکبری، (۱۳۸۷) : ۱۶).
باید گفت سزاوار است، آمر به معروف و ناهی از منکر این گونه باشد :
در امر و نهی مانند طبیب دلسوز و پدری مهربان باشد.
در امر و نهی مصلحت طرف را در نظر بگیرد.
امر و نهی او لطف و رحمتی بر معصیت کار و بر امت اسلامی باشد.
قصد خود را خالص کند و تنها برای رضای خداوند اقدام کند و عمل خود را از هرگونه وسوسه و برتری جوئی پاک کند.
خود را پاک و منزه نداند، چه بسا همان شخصی که اکنون خطائی از او سر زده است ، دارای صفات پسندیده ای باشد، که مورد محبت الهی است، هرچند این عمل او هم اکنون ناپسند و مورد غضب الهی باشد. ( فریضه عظیمه یا امر به معروف و نهی از منکر، ۱۳۷۳: ۴۶ )
تذکر دهنده اگر چه از گناه و گنهکار ناراحت است اما نباید برای خنک کردن دل خود توهین کند و ناسزا گوید زیرا ما به دنبال اصلاح دیگران هستیم ونه خنک کردن دل خود . دل مومن در آخرت خنک خواهد شد و این تقدیری است که رقم خورده است . احترام به شخصی که مرتکب گناهی شده است، پذیرش او را در نزد ما نشان می دهد و بیان کننده این می باشد که او احساس جدای از ما نکند و سخن ما راحت تر مورد قبول او قرار گیرد .
۲-۳-۴- امر و نهی متناسب با شرایط
از عوامل تأثیر گزار بر پذیرش امر و نهی توجه به شرایط پیرامون امر و نهی است در هر زمان شرایط متفاوت است در احادیث نسبت به شناخت زمان اشاره شده است و این که ما موظف هستیم زمان خود را بشناسیم و ما در اینجا به جند نمونه از آن ها اشاره می کنیم؛
امام علی (ع) فرموده اند: داناترین مردم به مقتضیات زمان کسی است که از تحولات آن دچار شگفتی نشود و خویشتن را نبازد(خوانساری، ۱۳۶۶: ۳۴۲)، و نیز فرموده اند : کسی که عارف به مقتضیات زمان است و از دگرگونی های پیرامونش آگاهی دارد شایسته است هرگز خویشتن را از تحولات و تغییرات اجتناب ناپذیرش در امان نداند (همان منبع: ۱۴۸).
امام صادق (ع) از مطالب حکیمانه داود نقل کرده اند که : انسان عاقل موظّف است زمان خود را بشناسد و به وظائف خویش متوجّه باشد ( مجلسی، ج ۵: ۳۴۲).
همچنین در جای دیگر این امام بزرگوار فرموده اند: کسی که عالم به مقتضیات زمان خود باشد مورد هجوم اشتباهات قرار نمی گیرد. (کلینی، ۱۳۶۲ ، ج ۱: ۲۷) .
به نظر می رسد با توجه به آگاهی از مقتضیات زمانی، توجه به سیاست های بین المللی، شرایط حکومت و خصوصیات این زمان در اثربخشی امر و نهی تأثیرگزار است، با بهره گرفتن از تجارب تاریخی در حوزه امر و نهی و شناسایی روش هایی که منجر به کامیابی در این حوزه است می توان امر به معروف و نهی از منکر در حوزه حجاب را ارتقاء بخشید، با توجه به مدیریت جهانی مد لباس، توجه به فرهنگ منطقه ای در امر و نهی سبب می شود امر و نهی پذیرش بیشتری داشته باشد.
۲-۳-۵- احساس امنیت مخاطب
احساس امنیت مخاطب امر و نهی یکی دیگر از عوامل تأثیرگزار بر پذیرش امر و نهی است؛ امنیت در لغت به معنای (ایمن شدن و در امان بودن و بی بیمی ) تعرف شده است (معین، ۱۳۶۲: ۳۵۲) واژه امنیت معدل واژه security است که ریشه لاتین این واژه secures است که در لغت به معنای نداشتن دلهره و دغدغه است ( ۳ :۱۹۹۰ ،kelement) می توان مفهوم امنیت را به مصونیت از تعرض و تصرف اجباری و بدون رضایت در مورد افراد به نبود هراس و بیم و نسبت به حقوق و آزادی های مشروع و به مخاطره نیفتادن این حقوق و آزادی ها و مصون بودن از تهدید و خطر مرگ ، بیماری، فقر و حوادث غیر مترقبه و در کل هر عاملی که ارامش انسان را از بین ببرد تعرف نمود ( ۱۰۲-۴ :۱۹۹۹ ،jones .wyne) جانمورز امنیت را این گونه تعریف کرده است امنیت یعنی رهایی از تهدیدات زیان بخش (ربیعی، ۱۳۸۳: ۱۳)
احساس امنیت^[۳۵] را توینگتون و تایور واکنش عاطفی به جرائم خشونت بار احتمالی و آسیب های فیزیکی در نظر می گیرند پین، ویلیام و هادسون احساس امنیت را طیفی از واکنش های عاطفی و عملی به جرم و بی نظمی که افراد یا اجتماع که با آن مواجه اند در نظر می گیرند ( ۱۲ :nod ،Gert)
مقصود از احساس امنیت در این پژوهش آن است افرادی که در حوزه حجاب و پوشش مورد امر و نهی قرار می گیرند از ناحیه امر و نهی کنندگان متوقع برخوردهایی چون تهدید، ضرب و شتم نبوده، ضمن دوری از دلهره و اضطراب، احساس آرامش کنند. ارتباط این مؤلفه با تأثیرگذاری امر و نهی در حوزه حجاب از آن رو قابل تبیین است که احساس امنیت و آرامش، اعتماد مخاطب را جلب و فرصت بهتری جهت دریافت پیام امر ونهی فراهم می سازد تا فراتر از اثربخشی سطحی و مقطعی اقناع حقیقی برای مخاطب حاصل گردد به ویژه در مورد غالب امر و نهی شوندگان در مسئله حجاب که دختران و بانوان هستند و آنها از نظر روحی و روانی از لطافت و حساسیت ویژه برخوردارند. یادآور می شود ضرورت احساس امنیت به گونه ای از قانون «الایسر فالایسر و الاسهل فالاسهل»(خمینی-امام- ۱۳۹۰، ج۱: ۴۷۷) که بر ضرورت رعایت ترتیب در اجرای مراحل امر و نهی و اکتفاء بر اقدامات ساده و کم هزینه و آرام دلالت دارد، مستنبط است.