به عبارت دیگر یک موتور جستجوگر وب سایتی است که می­توان از آن برای پیدا کردن صفحات وب استفاده کرد. وقتی کاربر درخواست خود را در قالب کلمات کلیدی وارد موتور جستجوگر می­ کند موتور جستجوگر در بین بیلیون­ها صفحه­ وب جستجو کرده و به کاربر کمک می­ کند اطلاعاتی که به دنبال آن است را بیابد. با بهره گرفتن از این ابزار سرعت و دقت در جستجو بسیار افزایش یافت و کاربران توانستند به سادگی و در کمترین زمان به بهترین نتایج دست یابند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

انواع زیادی از موتورهای جستجوگر توسط کمپانی­های مختلف ساخته شده است که معروف­ترین آنها بینگ^[۶]، یاهو^[۷] و گوگل^[۸] می­باشد (شکل شماره­ ۱).
هر موتور جستجوگر راه و روش خود را برای سازمان­دهی اطلاعات دارد، پس نتیجه از یک موتور جستجوگر تا دیگری متفاوت خواهد بود.
موتورهای جستجوگر به دو دسته­ کلی تقسیم می­شوند : موتورهای جستجوگر پیمایشی^[۹] و فهرست­های تکمیل دستی^[۱۰]. موتورهای جستجوگر ترکیبی^[۱۱] نیز حاصل ترکیب دو نوع بالا می­باشند. گونه ­ای جدید از موتورهای جستجوگر نیز تحت عنوان ابر جستجوگرها^[۱۲] وجود دارد که در ادامه به طور خلاصه به توضیح هر کدام از این موارد خواهیم پرداخت.
۱-۲-۱- موتورهای جستجوگر پیمایشی
این موتورهای جستجوگر، وب را پیمایش و اطلاعاتی را ذخیره می­ کنند. سپس کاربران از میان این اطلاعات آنچه را که می_­خواهند جستجو می­ کنند. اگر در صفحه­ وب تغییراتی اعمال شود موتورهای جستجوگر پیمایشی به طور خودکار آنها را می­یابند و تغییرات مذکور را در فهرست­ها اعمال می­ کنند. نمونه­هایی ازموتورهای جستجوگر پیمایشی گوگل و یاهو می­باشند.
۱-۲- ۲- فهرست­های تکمیل دستی
فهرست­های تکمیل دستی وابسته به کاربرانی می­باشد که آن را تکمیل می­ کنند. یا کاربر خودش صفحه­ مورد نظر را به همراه توضیحی کوتاه در فهرست ثبت می­ کند یا این کار توسط ویراستارهایی که برای آن فهرست در نظر گرفته شده صورت می­پذیرد. در این حالت عمل جستجو تنها بر روی توضیحات ثبت شده انجام می­گیرد و اگر تغییری روی صفحه­ وب به ­وجود آید در فهرست تغییر به وجود نخواهد آمد. نمونه ­ای از فهرست­های تکمیل دستی
Open Directoryمی­باشد^[۱۳].
۱-۲-۳- موتورهای جستجوگر ترکیبی
این موتورهای جستجوگر نتایج حاصل از جستجوی هر دو نوع بالا را با هم ترکیب می­ کنند و نشان می­ دهند. علاوه بر این می­توانند برای نتایج یک نوع، اولویت قائل شوند. مثلا موتور جستجوی MSN اولویت را روی نتایج حاصل از فهرست­های تکمیل دستی قرار می­دهد. ولی برای درخواست­های پیچیده، نتایج حاصل از جستجوی پیمایشی را نیز بررسی می­ کند.
۱-۲-۴- ابر جستجوگرها
این نوع جدید از موتورهای جستجوگر نتایج حاصل از چند موتور جستجوگر را ترکیب نموده و نشان می­دهد. به عبارتی دیگر درخواست کاربر را در چندین موتور جستجوگر جستجو کرده، سپس نتایج یافته شده را با هم ترکیب نموده و یک نتیجه­ کلی در اختیار کاربر قرار می­دهد. به عنوان مثال موتور جستجوگر dogpile^[14] نتایج حاصل از موتورهای جستجوگرGoogle ، Yahoo، MSN و ASK را با هم ترکیب می_­کند و به کاربر ارائه می­دهد.

شکل شماره ­۱ : نمونه­هایی از موتورهای جستجوگر
۱-۳- سیستم­های پیشنهادگر
مطالعات اخیر نشان داده­اند که عمده­ موتورهای جستجوگر با نرخ پایین موفقیت مواجه هستند. این نرخ با میزان دریافت نتایج مرتبط، نسبت به میانگین کاربران جستجو کننده تعیین می­ شود. به­ عنوان مثال در یکی از مطالعات[۱] بیش از ۲۰۰۰۰ درخواست جستجو بررسی شده و مشخص گردیده که به طور میانگین در ۴۸% موارد، کاربر در نتایجی که به او ارائه شده حداقل یک مورد مرتبط با جستجویش که ارزش انتخاب داشته باشد پیدا می­ کند. به بیان دیگر در ۵۲% موارد، کاربر هیچ کدام از مواردی را که به ­عنوان نتیجه جستجو به او بازگشت داده می­ شود انتخاب نمی­کند. البته این مشکل همان قدر که به موتور جستجوگر بستگی دارد به میزان دانش کاربر جستجو کننده در چگونگی نحوه­ جستجو نیز بستگی دارد. زیرا درخواست جستجو ممکن است منجر به ابهام شود و به ندرت می ­تواند به روشنی نیاز کاربر جستجو کننده را بیان کند. در این مواقع کاربر با لیست نتیجه­ای که نمی­تواند نیاز اطلاعاتی او را برطرف سازد رو­­­برو می­ شود. او در این شرایط معمولا درخواست خود را تعویض یا اصلاح می­ کند تا نتیجه­ دلخواهش به او ارائه شود.
در [۲] نشان داده است که ۱۰% از درآمد کسانی که با اطلاعات کار می­ کنند به دلیل تلف شدن زمانشان در جستجو از بین می­رود. همچنین در بدترین حالت درصد قابل توجهی از جستجو کننده­ها ممکن است در پیدا کردن اطلاعاتی که مورد نیازشان است با شکست روبرو شوند. این مسائل نشان می­دهد که جستجوی وب بسیار ناکارامدتر از آن است که انتظار می- رود. همچنین علاوه بر افزایش تعداد صفحات وب تعداد کاربران اینترنت نیز به شدت افزایش یافت. کاربران هم می­خواستند نیاز اطلاعاتی­شان را بر طرف کنند و هم مایل به تولید و اشتراک گذاری اطلاعات، علائق و نیازمندی­های خود بودند. بنابراین شبکه ­های اجتماعی مانند Facebook و Twitter تاسیس شدند. همچنین سایت­هایی مانند YouTube راه اندازی شد که محلی برای اشتراک­ گذاری فیلم­ها و مشاهده­ فیلم­های به اشتراک گذاشته می­باشد.
در این بین برای برطرف نمودن ناکارامدی­های موتورهای جستجوگر و نیازهای کاربران سیستم­های پیشنهادگر به وجود آمدند.
سیستم­های پیشنهادگر برای انتخاب و ارائه­ اطلاعات مورد نیاز کاربران نقش قابل توجهی را ایفا نموده ­اند. این سیستم­ها می­توانند حتی بدون اینکه کاربر درخواست جستجو بدهد تعدادی از اقلام را به او پیشنهاد یا اطلاعات مورد نیازش را به او ارائه دهد. اقلام می­توانند فیلم، موزیک، صفحه­ وب و… باشند (جدول شماره­ ۱). همچنین کاربر پیشنهاداتی را از طریق یک جستجوی هوشمندانه دریافت خواهد کرد. بنابراین تاثیر به سزایی در صرفه جویی زمان و دست یابی به هدف مورد نظر کاربر دارد. زیرا از این طریق می ­تواند از میان این حجم بالا آن قسمت که مورد نیازش است را در اختیار داشته باشد. بدین ترتیب از سردرگم شدن کاربر هنگام تصمیم ­گیری جلوگیری به عمل می ­آید.
جدول شماره ­۱ : نمونه­هایی از سیستم­های پیشنهادگر و اقلام پیشنهادی آنها