در رابطه فوق . ∎
۱-۵-۱ رفتار مجانبی دورهنگارها
حال با ذکر چند قضیه به بررسی رفتار مجانبی دورهنگارها میپردازیم.
قضیه ۱-۳
اگر یک سری زمانی ایستا با میانگین و باشد داریم:
برای اثبات به (Brokwell and Davis (1991))، صفحه ۳۴۳ مراجعه کنید.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
از قضیه ۱-۳ میتوان نتیجه گرفت که میانگین دورهنگار در صفر به سمت و در بقیه موارد به سمت همگراست که فرکانس فوریه است و به عبارت بهتر برآوردگری نااریب برای است.
اگر{ دارای توزیع نرمال با میانگین صفر و واریانس باشد و متغیرهای و را به صورت زیر تعریف کنیم:
به وضوح دیده می شود که امید و برابر صفر است اما واریانس آنها برابر است زیرا
و به صورت مشابه نیز میتوان واریانس را محاسبه کرد. بنابراین نتیجه میگیریم که و ، به دلیل صفر بودن کوواریانس، از هم مستقل و دارای توزیع نرمال با میانگین صفر و واریانس هستند.
در رابطه (۱-۹) دیدیم که دورهنگار برابر است با:
که صورت رابطه بالا دارای توزیع است. پس، دارای توزیع نمایی با میانگین است این مقدار برابر با است .
قضیه ۱-۴
فرض کنید باشد و ، ، دورهنگار محاسبه شده با بهره گرفتن از باشد، در این صورت داریم:
۱- اگر باشد، بردار تصادفی به یک بردار از توزیع های نمایی مستقل که هر کدام دارای میانگین هستند همگراست.
۲- اگر و باشد، داریم:
از قضیه بالا نتیجه میگیریم که دورهنگار یک برآورد سازگار نیست، زیرا دورهنگار در فرکانسهای فوریه به غیر از صفر برآوردی نااریب برای تابع چگالی طیف است اما واریانس آن به سمت صفر میل نمی کند (قضیه۱-۳ و ۱-۴). چون با توجه به قضیه ۱-۴ برآوردی سازگار نیست پس نمی توان به عنوان یک برآوردگر مناسب از آن استفاده کرد. در چنین مواردی سعی می شود با بهره گرفتن از فیلترها به برآوردگرهای سازگار دست پیدا کنند. به این فیلترها پنجره[۶] نیز میگویند. یکی از سادهترین فیلترها به صورت می باشد.
فرض کنید باشد. این فیلتر مقدار
)
را به جای مقدار در نقطه قرار میدهد و در حقیقت منحنی دورهنگار را هموار می کند. با بهره گرفتن از قضیه۱-۲ میتوان نشان داد که . بنابراین، برآوردی نااریب برای است اما استفاده از این فیلترها مقداری اریبی ایجاد می کند زیرا
به سمت نمی رود.
و نتیجه میگیریم که هرچه تعداد جملاتی که در ساختن پنجره به کار میروند بیشتر باشند اریبی بیشتری ایجاد می شود. از دیدگاه دیگر، اگر به واریانس خروجی فیلتر مورد نظر نگاه کنیم یعنی
مشاهده می شود که هر چه زیاد شود، واریانس به سمت صفر میل می کند و این امر سازگاری را برای ما به وجود می آورد.
در محاسبات فوق تقریبا برابر با است و در بقیه موارد نیز این رابطه برقرار است. حال باید بین اریبی و همگرایی به صفر واریانس (سازگاری) تعادل ایجاد شود یعنی نه آنچنان تعداد جملات را زیاد بگیریم که اریبی بسازد و نه آنچنان کم بگیریم که از به سمت صفر رفتن واریانس جلوگیری شود. دقت کنید که هرگاه ، تعداد مشاهدات، زیاد شود مقدار با فرکانسهای فوریه نزدیکش تقریبا یکی خواهد شد. فرض کنید دنبالهای از توابع وزنی باشد لذا، باید در انتخاب پنجره شرایط زیر در نظر گرفته شود:
که در آن رابطه های ۳ و ۴ به ترتیب برای از بین رفتن اریبی و به سمت صفر رفتن واریانس هستند بنابراین، تخمین تابع چگالی طیفی به صورت زیر است:
(
که در آن دنبالهای از اعداد صحیح مثبت و پنجره است.
مثال ۱-۱
در این مثال از داده های سری زمانی شامل۲۰۰ مشاهده در تعداد سالانه از لکههای خورشیدی از سال ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ استفاده میکنیم. و نمودار مشاهدات و دورهنگار را رسم مینماییم.
شکل ۱-۱: (الف) سری لکههای خورشیدی. (ب) دورهنگار
قله در نمودار دورهنگار در فرکانس کمی کمتر از ۲۰ است. که به صورت ، محاسبه می شود که یک چرخه ۱۱ سال در فعالیت لکه های خورشیدی را نشان میدهد.
۱-۶ ارتباط دورهنگار با رگرسیون کمترین مربعات[۷]
۱-۶-۱ رگرسیون هارمونیک[۸] و داده های دورهای
فرض کنید
که در آن ، و به ترتیب مقادیر دامنه[۹]، فرکانس[۱۰] و فاز[۱۱]هستند و نوفه سفید مربوط به فرایند باشد. فرکانس را محدود به بازه در نظر بگیرید. در این صورت رامی توان به صو رت زیر بازنویسی کرد: